23 Μαρτίου 2023

Εκλογικός μαραθώνιος με τέσσερα σημεία καμπής

 

«Εκλογικός μαραθώνιος» 101 ημερών - Τα Τέμπη, το κόμμα Κασιδιάρη, οι διερευνητικές εντολές, τα διλήμματα

Την έναρξη μιας καυτής πολιτικής περιόδου διάρκειας 101 ημερών, από σήμερα και έως τις 2 Ιουλίου, όταν και φαίνεται να έχουν «κλειδώσει» οι δεύτερες κάλπες, δρομολόγησε η πρωθυπουργική διαβεβαίωση ότι οι εκλογές της απλής αναλογικής θα διεξαχθούν εντός Μαΐου – πιθανότατα στις 21 ή στις 28 του μηνός. Οι δεύτερες εκλογές σχεδόν προεξοφλούνται με βάση τα υφιστάμενα δημοσκοπικά δεδομένα και τις θέσεις των κομμάτων.

Στο διάστημα αυτό καταγράφονται τέσσερις κρίσιμοι σταθμοί: πρώτον, η διάλυση της Βουλής μεταξύ 24 και 28 Απριλίου, καθώς μέχρι τότε είναι αρκετά πιθανή η σφοδρή αντιπαράθεση με επίκεντρο την τραγωδία στα Τέμπη, είτε μεταξύ πολιτικών αρχηγών είτε σε συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών. Μετά την τυπική προκήρυξη των εκλογών, ιδιαίτερης σημασίας είναι η πράξη ανακήρυξης των συνδυασμών από τον Αρειο Πάγο, που θα κληθεί να αποφανθεί για το δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές του κόμματος Κασιδιάρη. Μετά τις πρώτες κάλπες του Μαΐου, τρίτο κρίσιμο σταθμό αποτελεί η διαδικασία των διερευνητικών εντολών. Παρότι αναμένεται να αποβούν άκαρπες, οι πολιτικοί αρχηγοί των κομμάτων  έχουν να «κερδίσουν» ή να «χάσουν» αναλόγως των χειρισμών τους. Τέλος, θα ακολουθήσει μια νέα, ακόμη «θερμότερη», προεκλογική περίοδος με ιδιαίτερα ισχυρά διλήμματα αναφορικά με τη διακυβέρνηση της χώρας.

Οι τέσσερις κρίσιμοι σταθμοί και η διπλή αναμέτρηση
Του Γιώργου Μπουρδάρα

Η πρωθυπουργική διαβεβαίωση ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν εντός Μαΐου, με τις 21η και 28η του μηνός να θεωρούνται πιθανότερες για τις κάλπες της απλής αναλογικής, οδηγεί το πολιτικό σύστημα με επίκεντρο τη Βουλή και το Προεδρικό Μέγαρο από σήμερα και έως τις 2 Ιουλίου, όταν και φαίνεται να έχουν «κλειδώσει» οι δεύτερες κάλπες, σε έναν «καυτό» μαραθώνιο 101 ημερών και τουλάχιστον τριών ή και πιθανότατα τεσσάρων περιόδων, με εξαιρετικά πυκνές εξελίξεις.

Περίοδος πρώτη: Αρχισε ήδη. Δεδομένου ότι προβλέπεται ως ελάχιστος χρόνος προεκλογικής περιόδου οι 21 ημέρες, η Βουλή θα πρέπει να «διαλυθεί» το αργότερο έως τις 28 Απριλίου. Εως τότε ελάχιστα νομοσχέδια και κυρίως διατάξεις-τροπολογίες σχεδόν όλων των υπουργείων με τις παραδοσιακές διευθετήσεις πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση σχεδιάζεται να ψηφιστούν. Στο πλαίσιο αυτό είναι πιθανόν να επιλέξουν θεσμικά να διασταυρώσουν τα ξίφη τους οι πολιτικοί αρχηγοί με φόντο τα Τέμπη, ενώ εκκρεμεί και ο προγραμματισμός συνεδρίασης ή συνεδριάσεων της Επιτροπής Θεσμών για τα Τέμπη.

Περίοδος δεύτερη: Με το Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής, δρομολογούνται διαδικασίες για την επισημοποίηση των πολιτικών σχηματισμών και των υποψηφίων βουλευτών. Κομβική είναι η πράξη ανακήρυξης των συνδυασμών από τον Αρειο Πάγο, αφού τώρα βάσει του προσφάτως ψηφισμένου νόμου το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να αποφανθεί σχετικά με το εάν θα μπορεί ή όχι να συμμετάσχει στις εκλογές το κόμμα που έχει δημιουργήσει ο Ηλ. Κασιδιάρης. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν ορισμένες αλλαγές σε υπουργικό επίπεδο με πρόσωπα διακομματικής εμπιστοσύνης, ενόψει εκλογών: αφορά τουλάχιστον τον υπουργό Εσωτερικών και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.

Περίοδος τρίτη: Με την επισημοποίηση των εκλογικών αποτελεσμάτων, ο πρόεδρος της Βουλής ή αναπληρωτής του ανακοινώνει στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δύναμη των κομμάτων στη νέα Βουλή. Καθώς δεν αναμένεται αυτοδυναμία μετά την πρώτη αναμέτρηση, η κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα εκκινήσει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών με αποδέκτες διαδοχικά τους αρχηγούς των τριών πρώτων κομμάτων. Στο μεταξύ, συγκαλείται σε σώμα η εθνική αντιπροσωπεία με τη νέα σύνθεσή της, ορκίζονται οι βουλευτές και εκλέγουν προεδρείο και κοσμήτορες. Κάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Το διάστημα των αθροιστικά εννέα ημερών θεωρείται απίθανο να εξαντληθεί βάσει σχετικών επισημάνσεων αφενός του κ. Κυρ. Μητσοτάκη ότι στόχος του είναι η αυτοδυναμία και ο σχηματισμός ισχυρής κυβέρνησης, και αφετέρου του κ. Αλ. Τσίπρα πως αν είναι δεύτερο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα επιδιώξει σχηματισμό «κυβέρνησης ηττημένων», ενώ σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο κ. Ν. Ανδρουλάκης αποτελεί ερώτημα εάν θα κάνει χρήση και των τριών ημερών. Aν οι διερευνητικές δεν τελεσφορήσουν, η Πρόεδρος, σύμφωνα με το Σύνταγμα, «καλεί τους αρχηγούς και επιδιώκει τον σχηματισμό κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας» αναθέτει εναλλακτικά στις προέδρους του Συμβουλίου της Eπικρατείας Ευαγγελία Νίκα, του Aρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου, ή στον πρόεδρο του Eλεγκτικού Συνεδρίου Ι. Σαρμά «τον σχηματισμό κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή». Εκτιμήσεις φέρουν πιθανότερο τον κ. Σαρμά, ως «αρχαιότερο». Επί της ουσίας, τότε θα αρχίσει μια νέα προεκλογική εκστρατεία από τα κόμματα με σαφώς ισχυρότερα διλήμματα, καθώς θα αιωρείται το φάσμα της ακυβερνησίας.

Περίοδος τέταρτη: Αρχίζει στις 2 Ιουλίου, όταν και όπως προαναφέρθηκε προγραμματίζεται η διεξαγωγή των δεύτερων εκλογών, που με βάση τον νέο εκλογικό νόμο, μπορεί να οδηγήσουν σε αυτοδύναμη κυβέρνηση. Πρωθυπουργός διορίζεται από την Πρόεδρο ο αρχηγός του κόμματος που διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία εδρών στο Κοινοβούλιο. Αν δεν υπάρχει αυτοδυναμία, ανοίγει πάλι ο κύκλος των διερευνητικών, με στόχο να προκύψει κυβερνητικό σχήμα συνεργασίας. Σε περίπτωση σχηματισμού κυβέρνησης –αυτοδύναμης ή μη– θα απαιτηθούν κάποιες ημέρες για τον σχηματισμό της και προκειμένου να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, ενώ στην ακραία περίπτωση που δεν υπάρξει ούτε τότε συμφωνία, η χώρα θα πρέπει να οδηγηθεί σε τρίτη εκλογική αναμέτρηση.

Γιώργος Μπουρδάρας , Σταύρος Παπαντωνίου , Αντώνης Αντζολέτος
ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ