Η Ισπανία και η Κύπρος είχαν τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες απώλειες στον τουρισμό τους το 2009 εξαιτίας των επιπτώσεων της διεθνούς οικονομικής κρίσης, η Ελλάδα περιόρισε σημαντικά τις αρχικές ζημίες, η Ιταλία εμφάνισε μικρή μείωση, ενώ η Τουρκία με δυνατό φίνις κατέγραψε κέρδη.
Το τουριστικό τοπίο των βασικών ανταγωνιστών στη μεσογειακή λεκάνη διαμορφώθηκε έτσι λαμβάνοντας υπόψη και τα μέτρα στήριξης της τουριστικής βιομηχανίας που έλαβαν οι κυβερνήσεις των χωρών. Η Ισπανία διέθεσε πέρυσι περί το 1 δισ. ευρώ, η Ελλάδα περί τα 300 εκατ. ευρώ και η Κύπρος περί τα 50 εκατ. ευρώ. Οι περισσότερες χώρες (εκτός της Ελλάδας) μείωσαν και τον ΦΠΑ στα ξενοδοχεία. Μάλιστα, οι κυβερνήσεις των περισσότερων προορισμών, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες και της φετινής σεζόν, έχουν ανακοινώσει έγκαιρα, τουλάχιστον, την παράταση ισχύος των μέτρων και για το 2010. Στην Ελλάδα, τα περυσινά μέτρα ίσχυσαν κατόπιν ανακοινώσεων της κυβέρνησης τον Δεκέμβριο του 2008. Φέτος, ακόμη δεν έχει προχωρήσει καμία ουσιαστική διαφημιστική δράση προβολής στο εξωτερικό, δεν έχει ξεκαθαρίσει, επισήμως, αν θα ισχύσουν και ποια μέτρα, ενώ κόπηκαν και 200.000 δικαιούχοι ευαίσθητων ομάδων από τα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού στον οποίο συμμετέχουν κατά κύριο λόγο μικρομεσαία ξενοδοχεία. H κατάσταση ανά χώρα διαμορφώνεται ως εξής:
Ελλάδα
Οι αεροπορικές αφίξεις από το εξωτερικό στα ελληνικά αεροδρόμια, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, μειώθηκαν πέρυσι 6,7% σε σχέση με το 2008 και άγγιξαν τα 13 εκατ. από 13,9 εκατ. Η χρονιά ξεκίνησε με κάμψη 10%, ενώ οι εκτιμήσεις τότε έκαναν λόγο για τελική πτώση έως και 20%. Θετική έκπληξη αποτελεί η αύξηση 5% των αεροπορικών αφίξεων στο εσωτερικό της χώρας, γεγονός που αποδεικνύει τη δυναμική του εγχώριου τουρισμού. Το διάστημα Ιανουαρίου - Νοεμβρίου, σύμφωνα με την ΤτΕ, οι τουριστικές εισπράξεις μειώθηκαν 10,8%, φθάνοντας σε 10,18 δισ. ευρώ από 11,42 δισ. ευρώ το 2008, οπότε επετεύχθη ρεκόρ όλων των εποχών σε επίπεδο εισπράξεων για την Ελλάδα. Στις αρχές του 2009 οι τουριστικές εισπράξεις κατέγραφαν απώλειες κοντά στο 20%. Στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων μιλούν για πτώση του τζίρου των ξενοδοχείων 16% ή 1 δισ. ευρώ, καθώς, αξιοποιώντας τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, έριξαν τις τιμές για να τονώσουν τη ζήτηση. Στο διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου παρουσίαζαν αύξηση 1,1% (1.630.225) οι επισκέψεις στα μουσεία της χώρας και μείωση 3,7% (5.086.542) στους αρχαιολογικούς χώρους, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ.
Κύπρος
Το 2009 έκλεισε για την Κύπρο με μείωση στις αφίξεις 10,9% (2.141.193 επισκέπτες από 2.403.750 το 2008) σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου. Ακόμη, μεγαλύτερη της τάξης του 16,7% ήταν η πτώση στις τουριστικές εισπράξεις το διάστημα Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2009 σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2008. Η κυβέρνηση έχει επεκτείνει για όλο το 2010 τα μέτρα στήριξης της τουριστικής βιομηχανίας, ενώ προσέθεσε και νέα, όπως η εισαγωγή κρατικών εγγυήσεων για δάνεια προς ξενοδοχειακές μονάδες, καθώς και η εφαρμογή του σχεδίου παροχής πολεοδομικών κινήτρων.
Ισπανία
Στην Ισπανία μειώθηκαν οι αφίξεις ξένων τουριστών 8,7% ή περίπου 5 εκατ., φθάνοντας σε 52,2 εκατ. από περίπου 57,2 εκατ. το 2008, σύμφωνα με το ισπανικό Ινστιτούτο Στατιστικών στον τουρισμό ΙΕΤ. Η πτώση στις αεροπορικές αφίξεις από το εξωτερικό έφθασαν στο 9,3% και άγγιξαν τα 40,3 εκατ. Μόνο οι αφίξεις από την Αγγλία εμφάνισαν πτώση 15,5% και προσγειώθηκαν στα 13,3 εκατ. και από τη Γερμανία 11,3% και διαμορφώθηκαν στα 8,9 εκατ.
Οι γείτονες...
Τουρκία: Με «όχημα» τις χαμηλές τιμές ούσα εκτός Ε.Ε. η χώρα κατάφερε να κλείσει πέρυσι τη σεζόν με αύξηση 2,8% (27.077.114) στο σύνολο των αφίξεων και 0,6% (18.959.340) στις αεροπορικές αφίξεις. Δέκα χρόνια πριν, οι αφίξεις ξένων τουριστών στην Τουρκία ήταν 10,4 εκατ. και υπολείπονταν των αφίξεων στην Ελλάδα. Ο αριθμός των Αγγλων τουριστών αυξήθηκε πέρυσι 11,8% (2.426.749), των Γερμανών 1,65% (4.488.350), των Ελλήνων 7,7% (616.489), ενώ των Ρώσων μειώθηκε 6,4% (2.694.733).
Ιταλία: Η μείωση του τουρισμού της χώρας κατά 3,8% (αφίξεις Ιταλών και ξένων) το 2009 προκάλεσε την απώλεια περίπου 1,7 δισ. ευρώ, 10 εκατομμυρίων διανυκτερεύσεων και 75.000 θέσεων εργασίας στον τουριστικό τομέα, σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ξενοδόχων της Ιταλίας
Του Σταθη Kουσουνηπηγή Καθημερινή