Ο Αρειος Πάγος, η ισχύς της λίστας αντί του σταυρού προτίμησης, η δυνατότητα συμμετοχής νέων κομμάτων και ο νόμος της ενισχυμένης αναλογικής
Η απρόβλεπτων διαστάσεων εκλογική νίκη της Ν.Δ. στις κάλπες της Κυριακής σε συνδυασμό και με τα ποσοστά των δύο κυριότερων αντιπάλων, άλλαξε άμεσα τα δεδομένα όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα των διαδικασιών που ακολουθούνται βάσει Συντάγματος σε περίπτωση μη επίτευξης αυτοδυναμίας, καθώς επίσης και του χρόνου διεξαγωγής των επόμενων εκλογών, που ενώ αναμένονταν για τις 2 Ιουλίου τώρα επισπεύδονται για τις 25 Ιουνίου.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η πληροφορία που κυκλοφόρησε από νωρίς χθες το πρωί: Η σύγκληση της Βουλής, που σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα το οποίο είχε στις 22 Απριλίου θυροκολληθεί στο Κοινοβούλιο, προσδιοριζόταν για το πρωί της Πέμπτης 1ης Ιουνίου, σχεδιάζεται είτε για την ερχόμενη Κυριακή είτε για την προσεχή Δευτέρα, 28-29 Μαΐου αντιστοίχως.
Στόχος είναι εντός μιας ή το αργότερο δύο ημερών να ολοκληρωθεί το προβλεπόμενο συνταγματικά έργο της (ορκωμοσία βουλευτών και εκλογή προεδρείου) ώστε αμέσως μετά να θυροκολληθεί το Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυσή της, την προκήρυξη νέων εκλογών και της ημέρας που θα συγκληθεί η εθνική αντιπροσωπεία με τη νέα της σύνθεση.
Υπάρχουν, ωστόσο, τέσσερα στοιχεία που δεν αλλάζουν όσον αφορά εκείνες τις δεύτερες κάλπες, και τα οποία αφορούν τους όρους διεξαγωγής της νέας εκλογικής αναμέτρησης:
Πρώτον: Ολες οι σχετικές διαδικασίες, όπως η κατάθεση προγραμμάτων, σημάτων των κομμάτων, συνδυασμών με τα ονόματα των υποψηφίων στον Αρειο Πάγο και η επ’ αυτών κρίση της Ολομέλειας του Πρώτου Τμήματός του αναφορικά με το δικαίωμα ή όχι της συμμετοχής τους σε εκλογές, θα επαναληφθούν εξαρχής, αφού πρόκειται για νέες εθνικές εκλογές.
Δεύτερον: Δεδομένου ότι είναι, ακριβώς, νέες εκλογές, μένει να διαφανεί πόσα από τα μικρά κόμματα που προχθές έμειναν εκτός Βουλής, μια και δεν συγκέντρωσαν ποσοστό 3%, θα διεκδικήσουν εκ νέου την ψήφο των πολιτών, καθώς επίσης και εάν και πόσα νέα κόμματα ή «συμμαχικά» σχήματα ενδεχομένως εμφανιστούν.
Ηδη, ως γνωστόν, τόσο η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου όσο και η Νίκη του Δημ. Νατσιού, που για λίγες ψήφους δεν πέτυχαν προχθές την είσοδό τους στη Βουλή κατακτώντας το 3%, έχουν δηλώσει ότι θα επιδιώξουν να τα καταφέρουν στις επόμενες κάλπες. Αγνωστο, επίσης, είναι τι θα πράξει ο φυλακισμένος Ηλ. Κασιδιάρης που έχει απειλήσει ότι σκοπεύει να διεκδικήσει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση στις δεύτερες κάλπες.
Τρίτον: Μέσα στα παραβάν δεν θα υπάρχει στυλό, αφού δεν θα χρειάζεται ο ψηφοφόρος να βάλει σταυρό δίπλα στα ονόματα των υποψηφίων, καθώς η αναμέτρηση θα γίνει με λίστα. Συνεπώς, δεν πρέπει ούτε να προσέλθουμε στα εκλογικά κέντρα με δικό μας στυλό, αλλά ούτε και να χρησιμοποιήσουμε παλαιά, ήδη σταυρωμένα ψηφοδέλτια που ίσως σκεφτούμε να έχουμε μαζί μας.
Αρκεί μόνο να επιλέξουμε το ψηφοδέλτιο του κόμματος της προτίμησής μας και να το βάλουμε απλά στον φάκελο που θα ρίξουμε στην κάλπη. Στα ψηφοδέλτια – «λίστα», η σειρά των ονομάτων των υποψηφίων βουλευτών καθορίζεται από τις ηγεσίες των κομμάτων, με κριτήριο παραδοσιακά το αποτέλεσμα της προχθεσινής σταυροδοσίας: στις πρώτες θέσεις θα είναι εκείνα τα πρόσωπα που έλαβαν προχθές Κυριακή κατά σειρά τους περισσότερους σταυρούς.
Ωστόσο, πάντα υπάρχει η «διακριτική ευχέρεια» των αρχηγών ή των ηγετικών επιτελείων, να προβούν σε αλλαγές. Σε κάθε περίπτωση, το ποια πρόσωπα θα βρεθούν στα έδρανα της Βουλής στη νέα κανονική και μη βραχύβια πλέον κοινοβουλευτική περίοδο, θα εξαρτηθεί κυρίως από έναν άλλο παράγοντα: Αν και προφανώς δεν προβλέπονται «εκπλήξεις» ως προς το αν η Ν.Δ. εξασφαλίσει αυτοδυναμία, πιθανές διαφοροποιήσεις στα ποσοστά που θα λάβουν συνολικά τα κόμματα, ή ακόμα και το ενδεχόμενο εισόδου στο Κοινοβούλιο άλλων κομμάτων, είναι τα στοιχεία εκείνα που θα διαμορφώσουν τη σύνθεση της εθνικής αντιπροσωπείας.
Τέταρτον: Οι προσεχείς εκλογές θα γίνουν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που νομοθετήθηκε κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το ισχύον, πλέον, σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής (Δώρα Αντωνίου, 22/5 «Κ»), με 40,4% το πρώτο κόμμα κατακτά την αυτοδυναμία έστω και αν είναι μηδενικό το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων. Προχθές, η Ν.Δ. έλαβε ποσοστό 40,79%, με το ποσοστό που αθροιστικά έλαβαν τα εκτός Βουλής κόμματα να αγγίζει σχεδόν το 16%. Αν τα κόμματα που μείνουν εκτός στις προσεχείς εκλογές έχουν αθροιστικά ποσοστό 10%, το πρώτο κόμμα χρειάζεται μόλις το 37,5% των ψήφων για να κατακτήσει την αυτοδυναμία. Σχηματικά, για κάθε μονάδα που αυξάνεται το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων μειώνεται κατά 0,3%-0,4% ο πήχυς αυτοδυναμίας για το πρώτο κόμμα.
Γιώργος Μπουρδάρας
ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
