.jpeg)
Η απάντηση της Υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη στην Κοινοβουλευτική Ερώτηση για τη λειτουργία του Επικούρειου Πολιτιστικού Κέντρου Σάμου (αρ. πρωτ. 3832/10.3.2025) αποκαλύπτει με σαφήνεια ένα διαχρονικό και βαθιά προβληματικό φαινόμενο: η Πολιτεία υλοποιεί έργα, αλλά αδιαφορεί για τη λειτουργία τους.
Μετά από πολυετείς καθυστερήσεις, η Πράξη του Επικούρειου Κέντρου ολοκληρώθηκε τυπικά στο τέλος του 2023, μέσω του ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου. Ωστόσο, η απάντηση της Υπουργού περιορίζεται σε μια τυπική αποτύπωση της πορείας του έργου, χωρίς να απαντά στα ουσιώδη:
Ποιος έχει την επιχειρησιακή ευθύνη λειτουργίας του Κέντρου;
Υπάρχει σχέδιο βιώσιμης αξιοποίησης του χώρου;
Υφίσταται στελέχωση, προγραμματισμός, προϋπολογισμός;
Το Υπουργείο Πολιτισμού, αντί να ασκεί επιτελικό και συντονιστικό ρόλο, μετακυλίει την ευθύνη στην Αντιπεριφέρεια Σάμου, χωρίς να εξασφαλίζει ούτε στρατηγική, ούτε θεσμική υποστήριξη, ούτε επαρκή χρηματοδότηση.
Επιπλέον, είναι κρίσιμο να διευκρινιστεί ότι το Επικούρειο Πολιτιστικό Κέντρο παραχωρήθηκε από την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου και η Αντιπεριφέρεια Σάμου έχει αποκλειστικά τη χρήση του χώρου, χωρίς να αποτελεί τον ιδιοκτήτη ή τον θεσμικά καθορισμένο φορέα λειτουργίας του. Η ευθύνη που της έχει αποδοθεί παραμένει ατυπώς μεταβιβασμένη και πρακτικά ασαφής.
Το Κέντρο δεν μπορεί να παραμένει ένα “κέλυφος” που φιλοξενεί αποσπασματικά εκδηλώσεις. Πρέπει να αποκτήσει θεσμικό χαρακτήρα, σταθερή λειτουργία και δημιουργικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή του νησιού, με προοπτική για όλο το Βόρειο Αιγαίο.
Η πολιτιστική υποδομή χωρίς πολιτική βούληση είναι απλώς τοίχοι. Ο πολιτισμός απαιτεί παρουσία, σχέδιο και υπευθυνότητα. Δεν μπορεί να λειτουργήσει με λογικές «έργου–παράδοσης–λήθης».
Παρά την πολυετή πορεία και τη σημαντική δημόσια χρηματοδότηση, το Υπουργείο Πολιτισμού αποποιείται κάθε ευθύνη για την ουσιαστική λειτουργία του χώρου, παραπέμποντας στις τοπικές αρχές χωρίς να προσφέρει μηχανισμούς στήριξης.
Καλούμε το Υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και την Αντιπεριφέρεια Σάμου να αναλάβουν επιτέλους τις ευθύνες τους και να δώσουν στο Επικούρειο Πολιτιστικό Κέντρο τον ρόλο που του αξίζει: ενός ζωντανού, ανοιχτού πυρήνα πολιτισμού, και όχι ενός ξεχασμένου φακέλου ΕΣΠΑ.
✅ Προτάσεις για την ουσιαστική λειτουργία του Επικούρειου Πολιτιστικού Κέντρου Σάμου
Για να μη μετατραπεί το Κέντρο σε μία ακόμα υποδομή-φάντασμα, απαιτείται ένα άμεσο, ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο σχέδιο λειτουργίας, βασισμένο στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και του πολιτιστικού οικοσυστήματος της Σάμου και του Αιγαίου:
🔹 1. Θεσμικός Φορέας Διαχείρισης
Ίδρυση ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ με τη συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας, του Δήμου και των πολιτιστικών φορέων.
Εναλλακτικά: ανάθεση λειτουργίας σε Περιφερειακή Υπηρεσία ή Αντιδημαρχία με πλήρεις αρμοδιότητες.
🔹 2. Μόνιμη στελέχωση – Προσωπικό
Πρόσληψη ή απόσπαση εξειδικευμένου προσωπικού: καλλιτεχνικού διευθυντή, τεχνικών, διοικητικών.
Συμβάσεις έργου με στοχοθεσία για τον πολιτιστικό προγραμματισμό.
🔹 3. Σταθερό Πολιτιστικό Πρόγραμμα
Κατάρτιση ετήσιου και τριετούς προγράμματος εκδηλώσεων (συναυλίες, θέατρο, κινηματογράφος, φεστιβάλ, εκπαιδευτικά εργαστήρια).
Συνεργασία με τοπικούς συλλόγους, σχολεία, ΑΕΙ, και καλλιτέχνες.
Διασύνδεση με πολιτιστικές πρωτοβουλίες της Ανατολικής Μεσογείου.
🔹 4. Χρηματοδότηση & Θεσμική Στήριξη
Τακτική επιχορήγηση από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Ένταξη στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων.
Αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων (Creative Europe, Interreg, Leader).
🔹 5. Ψηφιακή Παρουσία & Εξωστρέφεια
Δημιουργία ψηφιακής ταυτότητας (ιστοσελίδα, social media, ψηφιακό αρχείο δράσεων).
Συμμετοχή σε εθνικά και ευρωπαϊκά δίκτυα πολιτιστικών κέντρων.
🔹 6. Ανοιχτότητα στην Κοινωνία
Διαφανής και θεσμοθετημένη πρόσβαση των τοπικών φορέων και πολιτών.
Χώρος για εκπαίδευση, κοινωνική ενσωμάτωση, δημιουργική έκφραση.
