Είναι γεγονός ότι το θέμα του ΕΣΥ έχει μπει για τα καλά στην ατζέντα και ο Υπουργός Υγείας έχει να διαχειρισθεί πολλές καυτές πατάτες. Η απροθυμία του ιατρικού προσωπικού να υπηρετήσει σε νοσοκομεία άγονων και προβληματικών περιοχών έχει δημιουργήσει τεράστια κωλύματα στην εξυπηρέτηση των ασθενών.
Τώρα μοιάζει λοιπόν ακόμα πιο αναγκαίο να διερευνηθούν οι συνθήκες υπό τις οποίες θα ήταν ελκυστικό για έναν ειδικευμένο ιατρό να υπηρετήσει σε ένα περιφερειακό ακριτικό νοσοκομείο (τα λεγόμενα κίνητρα για άγονες και δυσπρόσιτες νησιωτικές περιοχές).
Όσες συζητήσεις γίνονται κατά καιρούς για το συγκεκριμένο θέμα και σε οποιοδήποτε επίπεδο έχουν συνήθως τα ίδια αποτελέσματα, αφού πρακτικά, ασχέτως προσεγγίσεων του θέματος αλλά και διαφορετικών αφετηριών, οι πιο πολλές από αυτές σταματούν στην διαπίστωση των προβλημάτων και το πολύ πολύ σε μια χονδροειδή περιγραφή των «απαιτήσεων» των ιατρών για να στελεχώσουν ένα τέτοιο νοσοκομείο.
Σκοπός όμως, δεν είναι να δούμε αυτήν την κατάσταση υπό το πρίσμα της απαίτησης. Μια νηφαλιότερη προσέγγιση θα ήταν να ασχοληθούμε με το ποια είναι τα προβλήματα, τα οποία εάν επιλυθούν θα κάνουν μια θέση σε ένα απομακρυσμένο νοσοκομείο να φαντάζει ελκυστική.
Συνήθως, ο οποιοσδήποτε σχεδιασμός κινήτρων θα αποσκοπεί είτε στο κομμάτι των απολαβών των ιατρών, είτε σε λοιπές παροχές (δυνατότητα μετάθεσης ή ταχύτερης επαγγελματικής ανέλιξης).
Όσον αφορά τα οικονομικά κίνητρα, μόλις χθες υπογράφηκε η ΚΥΑ, σύμφωνα με την οποία οι ιατροί των λεγόμενων άγονων περιοχών θα κερδίζουν (ανάλογα την ειδικότητα) μέχρι και 600 ευρώ μηνιαίως, δηλαδή 7.200 ετησίως. Σίγουρα δεν τα λες καθόλου λίγα και σαφέστατα κάποιοι θα δελεαστούν. Αλλά δεν φθάνει μόνο αυτό.
Εξίσου σημαντικά (ίσως και περισσότερο) είναι και τα μη οικονομικά κίνητρα. Αρχίζοντας λοιπόν, να μιλάμε πιο συγκεκριμένα και αποφεύγοντας τα ευχολόγια και τις αοριστολογίες παραθέτω μια σειρά προτάσεων.
Αρχίζουμε λοιπόν…
• Να δίνεται η δυνατότητα στους μόνιμους ιατρούς του ΕΣΥ, οι οποίοι υπηρετούν στα δυσπρόσιτα νοσοκομεία να αιτούνται μεταθέσεως μετά την παρέλευση τριετούς πραγματικής υπηρεσίας και όχι πενταετούς, όπως είναι μέχρι τώρα (ν.4461/2017). Κάποιοι άμεσα θα αντιτείνουν το επιχείρημα ότι με αυτό το μέτρο θα αναζητούμε κάθε τρία ή τέσσερα χρόνια ιατρούς, αλλά ας μην ξεχνούν ότι πολύ πιο εύκολα θα το συζητήσει ένα νέος ιατρός να έρθει για τρία χρόνια σε ένα νησί του ανατολικού αιγαίου από ότι τα πέντε.
Έτσι και η αναπλήρωσή τους θα γίνεται ευκολότερα. Είναι πραγματικά πολύ σημαντικό, αυτός ο συνάδελφος που καταλαμβάνει μία θέση σε ένα ακριτικό νοσοκομείο να μην νοιώθει εγκλωβισμένος.
• Στην περίπτωση που ένας ιατρός καταλαμβάνει μόνιμη θέση σε νοσοκομείο μεγάλου αστικού κέντρου, να δύναται με την πρόσληψή του να τοποθετείται για έναν χρόνο σε νοσοκομείο άγονης και προβληματικής περιοχής και έπειτα να καταλαμβάνει την μόνιμη θέση του.
Εφόσον κάτι τέτοιο είναι σαφές εξαρχής, αφενός δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη για έναν ιατρό να δηλώσει θέση σε ένα μεγάλο νοσοκομείο, αφετέρου συνέχεια θα δέχονται ιατρούς τα προβληματικά νοσοκομεία, είτε γιατί θα προσλαμβάνονται κατευθείαν σε αυτά, είτε γιατί θα έρχονται, όπως περιγράψαμε, για έναν χρόνο πριν την οριστική τοποθέτησή τους στο νοσοκομείο του αστικού κέντρου για το οποίο είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον.
• Αυτή την στιγμή στην μοριοδότηση των επικουρικών ιατρών, η υπηρεσία στις άγονες περιοχές μετράει στο 2πλό (με βάση το ΦΕΚ 2050΄Β/2014). Πρέπει να αυξηθεί αυτή η μοριοδότηση στο 3πλό, ίσως και 4πλο. Έτσι πολλοί ιατροί θα επιδιώκουν να υπηρετήσουν σε δυσπρόσιτες περιοχές, αφού με τον τρόπο αυτό θα ανοίγεται στη συνέχεια διάπλατα η πόρτα για ένα μεγαλύτερο νοσοκομείο.
Ας μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, «όταν ένας εκ των συζύγων τοποθετείται ως επικουρικός ιατρός στις παραπάνω περιοχές, ο άλλος δικαιούται να τοποθετηθεί σε θέση επικουρικού ιατρού της ειδικότητάς του, κατά προτεραιότητα και κατά παρέκκλιση του καταλόγου, εφόσον αυτή προκηρυχθεί.
• Επιπλέον, για τις άγονες και προβληματικές περιοχές, οι επικουρικοί να προσλαμβάνονται για 3τία με δυνατότητα μονομερούς διετούς ανανέωσης.
• Να μπορούν να δηλώσουν επικουρικοί και αυτοί που έχουν λάβει την ειδικότητα περισσότερο από 7 χρόνια (ΦΕΚ 1579΄Β/2010).
• Στα νοσοκομεία των άγονων και προβληματικών περιοχών να υπάρχει εισαγωγικός βαθμός αυτός του επιμελητή Α (ακόμα και χωρίς άσκηση ειδικότητας για δύο τουλάχιστον χρόνια όπως προβλέπει ο ν.4368/2016).
• Συγκεκριμένα για τα νοσοκομεία των άγονων και προβληματικών περιοχών να γίνεται εξέλιξη των επιμελητών Β στο βαθμό του Α μετά 5ετία και στον βαθμό του Διευθυντή μετά 6ετία (και όχι 7 και 8 έτη αντίστοιχα, όπως στον ν. 3754/2009), εφόσον οι ιατροί παραμένουν σε αυτά.
• Ενεργοποίηση του πλαισίου συνεργασίας του υπουργείου Υγείας με τις Ένοπλες Δυνάμεις, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης των ειδικευμένων στρατιωτικών ιατρών που υπηρετούν στην παραμεθόριο, στα κατά τόπους νοσοκομεία (ΦΕΚ 257/τΒ/16.2.2011). Το εν λόγω ΦΕΚ ρυθμίζει ξεκάθαρα ακόμα και τις βαθμολογικές σχέσεις μεταξύ των μονίμων ιατρών του ΕΣΥ και των στρατιωτικών.
• Στην προσπάθεια του Υπουργείου Υγείας να προσελκύσει ιατρούς στα δημόσια νοσοκομεία, εκδόθηκε το ΦΕΚ 4147/2024, σύμφωνα με το οποίο οι νοσοκομειακοί ιατροί έχουν την δυνατότητα να διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο. Δυστυχώς, η παράγραφος (α) του άρθρου 3, του εν λόγω ΦΕΚ. καθιστά αδύνατο να συμβεί κάτι τέτοιο σε δυσπρόσιτες και νησιωτικές περιοχές, καθώς στους περιορισμούς που τίθενται είναι “η μη άσκηση κλινικού έργου σε ασθενείς που εξετάστηκαν στα τακτικά ιατρεία του Νοσοκομείου ή στο Κέντρο Υγείας και κάθε διασυνδεόμενη με αυτό Μονάδα Υγείας”.
Όπως καταλαβαίνεται, σε ένα νησί που όλοι οι ασθενείς έχουν περάσει έστω και μία φορά από το τοπικό νοσοκομείο, αποκλείονται από ασθενείς σε ένα ιδιωτικό ιατρείο νοσοκομειακού ιατρού. Ίσως εδώ θα πρέπει να γίνει μια ρύθμιση, διαφορετικά για τις άγονες και προβληματικές περιοχές αυτή η διάταξη θα μείνει κενό γράμμα.
Με την θεσμοθέτηση των παραπάνω κινήτρων η στόχευση είναι στα νοσοκομεία των άγονων και προβληματικών περιοχών να υπάρχει πάντοτε επάρκεια ιατρικού προσωπικού. Αυτό θα συμβαίνει διότι ή απλά κάποιος θα προσλαμβάνεται στα δυσπρόσιτα νοσοκομεία, χωρίς όμως το άγχος ότι θα εγκλωβίζεται επί 5ετία ή από την άλλη, όποιος καταλαμβάνει θέση επιμελητή σε ένα μεγάλο νοσοκομείο θα περνάει πρώτα έστω για έναν χρόνο από ένα μικρότερο νοσοκομείο.
Δυστυχώς ή ευτυχώς η θέσπιση κινήτρων πρέπει να είναι μια διαδικασία συνεχής, καθώς κάθε εποχή εμφανίζει τις δικές τις ιδιαιτερότητες και κάποιες καταστάσεις που κάποτε θα φάνταζαν δελεαστικές, σήμερα να περνούν απαρατήρητες και το αντίθετο.
Η παρούσα προσέγγιση δεν διεκδικεί τις δάφνες πως έχει λύσει το πρόβλημα, αλλά ευελπιστώ ότι βάζει κάποιες βάσεις.
Θωμάς Λούκας MD, MSc, PhD
Πρώην Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Λήμνου
Επικεφαλής Δημοτικής Παράταξης “Ισχυρή Λήμνος”
ΠΗΓΗ https://www.healthreport.gr/
