Από το 2019 που το κυβερνών κόμμα ανέλαβε την εξουσία, διάφοροι υπουργοί έχουν αναφερθεί στο “μεταναστευτικό” με φράσεις του τύπου «το μεταναστευτικό πρόβλημα λύθηκε», «αποσυμφορήσαμε τα νησιά» κλπ.
Επίσης, πριν τις εκλογές ο πρωθυπουργός και διάφορα κυβερνητικά στελέχη δεν παραλείπουν να φωτογραφίζονται στο επί μακρόν ανεγειρόμενο τείχος του Έβρου, καλλιεργώντας την εντύπωση ότι στο μεταναστευτικό η κυβέρνηση ακολουθεί πολιτική πυγμής, που στόχο της έχει να περιορίσει τις παράνομες μεταναστευτικές ροές που καταφθάνουν στην Ελλάδα από δεκάδες χώρες της Ασίας και της Αφρικής.
Στη δημιουργία αυτής της εντύπωσης βοήθησαν και τα επεισόδια στα σύνορα του Έβρου τον Μάρτιο του 2020, όταν η κυβέρνηση αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο μιας μαζικής και ανεξέλεγκτης εισροής χιλιάδων μεταναστών, τους οποίους οι τουρκικές παρακρατικές δομές τοποθέτησαν στην άλλη πλευρά των συνόρων. Η κυβέρνηση άφησε τότε για πρώτη φορά τις ένοπλες δυνάμεις και την αστυνομία να δράσουν με βάση τα σχεδία τους, και το αποτέλεσμα ήταν επιτυχές.
Η Ελλάδα υπερασπίστηκε αποτελεσματικά τα σύνορά της και απετράπη η ανεξέλεγκτη είσοδος χιλιάδων παράνομων μεταναστών στις πόλεις και τα χωριά του Έβρου, γεγονός το οποίο θα είχε τραγικές συνέπειες για τη μεθόριο, αλλά και για την ίδια την κυβέρνηση, η οποία θα εμφανιζόταν ως ανίκανη να διαχειριστεί μια κατάσταση κρίσης.
Η πραγματική εικόνα στο μεταναστευτικό
Ποια είναι όμως η πραγματική κατάσταση στο μεταναστευτικό και ποια είναι η τρέχουσα εικόνα, με βάση τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου; Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στο πρώτο εξάμηνο του 2024 οι αφίξεις παράνομων μεταναστών (18.508) παρουσίασαν σημαντική αύξηση κατά +122% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2023. Η αύξηση αυτή των ροών είχε δύο συνέπειες.
Πρώτον, αυξήθηκαν σημαντικά (+67%), οι διαμένοντες στα νησιά, οι οποίοι έφθασαν και πάλι τους 18.416 τον Ιούνιο, και δεύτερον, αυξήθηκαν οι μεταφορές των αιτούντων άσυλο από τα νησιά προς την ηπειρωτική χώρα. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο Ενημερωτικό Σημείωμα Ιουνίου 2024 (σελ. 2), οι μεταφορές των αιτούντων άσυλο από τα νησιά προς την ενδοχώρα ήταν τον Ιούνιο του 2024 αυξημένες κατά 142% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023.
Να σημειώσουμε ότι η παραπάνω εικόνα είναι αυτή που προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία που έως τώρα έχουν δημοσιευτεί. Δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στοιχεία για τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, από τα δημοσιεύματα στον τύπο διαφαίνεται σαφώς ότι σημαντική αύξηση των αφίξεων παράνομων μεταναστών παρατηρείται και τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, μήνες στους οποίους συνήθως κορυφώνονται οι μεταναστευτικές ροές που καταφθάνουν στην Ελλάδα.
Το προφίλ των αιτούντων άσυλο
Από το Ενημερωτικό Σημείωμα Ιουνίου 2024, προκύπτει ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2024 κατατέθηκαν 29.789 νέα αιτήματα ασύλου. Από τους αιτούντες άσυλο, ποσοστό 75% προερχόταν από την Ασία, 20% από την Αφρική και λιγότεροι προέρχονταν από την Ευρώπη (3,3%) και την Αμερική.
Όσον αφορά την εθνικότητά τους, οι αιτούντες άσυλο προέρχονταν κυρίως από το Αφγανιστάν (27,4%), τη Συρία (21,5%), την Αίγυπτο (9,6%), την Τουρκία (6,7%) και την Παλαιστίνη (4,2%). Ακολουθούν χώρες όπως το Πακιστάν (3,9%), το Ιράκ (3%), η Ερυθραία, η Υεμένη κ.λπ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ηλικιακή κατανομή των αιτούντων άσυλο. Όπως προκύπτει πάντα από τα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, από το σύνολο των αιτήσεων ασύλου που κατατέθηκαν στο πρώτο εξάμηνο του 2024, το 25% αφορούσε ανηλίκους, το 55% αφορούσε την ηλικιακή ομάδα 18-34 ετών και το 20% την ηλικιακή ομάδα 35-64 ετών. Επίσης το 74% ήταν άνδρες και μόνο το 26% ήταν γυναίκες.
Από τα επίσημα στοιχεία επιβεβαιώνεται λοιπόν για πολλοστή φορά, ότι αυτοί που καταφθάνουν στην Ελλάδα είναι κυρίως άνδρες νεαρής ηλικίας, οι οποίοι δεν έχουν και τόσο προσφυγικό προφίλ.
Οι μισοί παίρνουν άσυλο
Όπως μας αναφέρει πάντα το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου στο Ενημερωτικό Σημείωμα Ιουνίου 2024 (σελ. 8), στο πρώτο εξάμηνο του 2024 εξεδόθησαν στον Α’ βαθμό 41.822 καταληκτικές αποφάσεις αναφορικά με την απόδοση ασύλου, εκ των οποίων το 48,2% ήταν θετικές. Ειδικότερα, τον Ιούνιο του 2024 το 51% των αποφάσεων στον Α’ βαθμό ήταν θετικές, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό (2%) θετικών αποφάσεων εξεδόθησαν στον Β’ βαθμό.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, ήδη στο πρώτο εξάμηνο του 2024 έχει αναγνωριστεί προσφυγικό καθεστώς σε Α΄ και Β΄ βαθμό σε 20.252 περιπτώσεις, έναντι 24.977 σε ολόκληρο το 2023. Αθροιστικά, στα τελευταία 4,5 χρόνια έχει αναγνωριστεί προσφυγικό καθεστώς σε 105.184 περιπτώσεις. Από τα αριθμητικά στοιχεία που δημοσιεύει το ίδιο το υπουργείο, προκύπτει ότι ως προς τους ρυθμούς απόδοσης ασύλου η ΝΔ υπήρξε πιο παραγωγική από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος φεύγοντας το 2019 από την εξουσία, άφησε σε εκκρεμότητα τις υποθέσεις χιλιάδων παράνομων μεταναστών, οι οποίοι στην πλειονότητά τους παρέμεναν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Σε αυτούς προστέθηκαν και όσοι άρχιζαν να αποβιβάζονται μαζικά στα νησιά μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 2019.
ο πρόβλημα που δημιούργησε η συσσώρευση χιλιάδων παράνομων μεταναστών στη νησιά του Ανατολικού Αιγαίου το “έλυσε” τελικά η κυβέρνηση της ΝΔ, μεταφέροντας τους παράνομους μετανάστες από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα. Έτσι όμως δεν αξιοποιήθηκε η δυνατότητα που προσέφερε στην Ελλάδα η Συμφωνία του 2016 μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, η οποία προβλέπει ότι όσοι μετανάστες λαμβάνουν αρνητική απάντηση στην αίτηση ασύλου τους πρέπει να επιστρέφονται ως «παράτυποι μετανάστες» στην Τουρκία.
Πώς όμως να εφαρμόσεις μια τέτοια ρήτρα, όταν προηγουμένως έχεις μεταφέρει τους παράνομους μετανάστες στην ηπειρωτική χώρα; Έκτοτε αυτή η πρακτική, η οποία υποτίθεται εφαρμόστηκε εκτάκτως λόγω των συνθηκών που είχαν διαμορφωθεί στα νησιά, παγιώθηκε και έγινε ο κανόνας. Σήμερα η προώθηση των παράνομων μεταναστών προς την ενδοχώρα αποτελεί το τελικό στάδιο της διαδικασίας που ακολουθείται στην υποδοχή και διαχείριση των παράνομων μεταναστευτικών ροών που φθάνουν στα ελληνικά νησιά και στον Έβρο.
Χώρα απορρόφησης των μεταναστευτικών ροών
Τα παραπάνω στοιχεία μας δείχνουν ότι η Ελλάδα λειτουργεί συστηματικά ως μια χώρα υποδοχής και απορρόφησης των παράνομων μεταναστών που καταφθάνουν στην Ευρώπη, κατά τον ρόλο που της έχει αναθέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει αποδεχτεί σιωπηρά η κυβέρνηση.
Όταν λοιπόν η κυβέρνηση λέει ότι “έλυσε το μεταναστευτικό”, δεν εννοεί αυτό που νομίζουν οι πολίτες και κυρίως η εκλογική της βάση. Εννοεί ότι έχει θέσει το μεταναστευτικό σε μια κανονικοποιημένη κατάσταση, χωρίς εξάρσεις που θα δημιουργούσαν πολιτικά προβλήματα στην ίδια. Στο πλαίσιο αυτό, έχει τεθεί σε λειτουργία μια ορισμένη διαδικασία υποδοχής, διαχείρισης και εγκατάστασης των παράνομων μεταναστών που καταφθάνουν στη χώρα.
ΛΑΥΡΕΝΤΖΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ
