——
Ο αχαλίνωτος τουρισμός μας κρατά αιχμάλωτους και ανήμπορους να αντιδράσουμε στις τούρκικες απειλές——
Ο τουρισμός ως ‘εθνοσωτήρας.’ Οι αυξανόμενες ροές τουρισμού δημιουργούν ευφορία στους κύκλους της μεταπρατικής ελίτ Ελλάδος-Κύπρου γιατί πηγαίνει καλά η ‘βαριά βιομηχανία’ της οικονομίας. Καμία διάθεση προβληματισμού για τους κινδύνους που εμπεριέχει η ασταθής αυτή οικονομική δραστηριότητα. Ιδιαίτερα σε ότι αφορά στον κίνδυνο πλήρους οικονομικής καταστροφής σε περίπτωση σοβαρής απειλής πολέμου ή, ακόμα χειρότερα, κήρυξης πολέμου από την Τουρκία. Η απειλή σύρραξης από μόνη της είναι ικανή να φέρει καίρια κτυπήματα στην οικονομία γιατί η ‘βαριά’ αυτή ‘βιομηχανία’ αποτελεί σήμερα το 20% του ΑΕΠ ή το 30% με τον πολλαπλασιαστή.
Ξέρουμε πόσο κρατά ένας πόλεμος; Ουδείς γνωρίζει πόσο θα κρατήσει ένας πόλεμος από την ώρα που θα αρχίσουν οι απειλές, θα ακουστούν οι πρώτες ιαχές πολέμου και τελικά η σύρραξη και τα μετέπειτα της. Αποτελεί μωρία το να πιστεύει κανείς πως θα επέμβουν οι Αμερικάνοι για να σταματήσουν μια ενδεχόμενη σύρραξη ή για να την περιορίσουν μέσα σε ένα πλαίσιο ευεργετικό για τους Έλληνες. Εκείνο που μπορεί να συμβεί είναι μια Αμερικάνικη ‘διαμεσολάβηση’ που θα καταλήξει σε περαιτέρω γκριζάρισμα του Αιγαίο (επανάληψη Ίμια και χειρότερα.) Η πανίσχυρη πολεμική μηχανή του Ισραήλ πολεμά τώρα και ένα σχεδόν χρόνο μέσα στον πολύ περιορισμένο χώρο της Γάζας των μόλις 365 χλμ². Ενδεικτικά, η ευρύτερη Μητροπολιτική Περιοχή της Θεσσαλονίκης είναι 3-4 φορές μεγαλύτερη αυτή της Γάζας αφού καλύπτει 1.285,7 χλμ² . Ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται τώρα στο τρίτο έτος ενώ υπολογιζόταν πως θα διαρκούσε λίγες εβδομάδες ή λίγους μήνες το πολύ.
Μια «βαριά βιομηχανία’ εκεί που δεν υπάρχει καν πραγματική βιομηχανία. Αντιλαμβάνεται κανείς τι θα σήμαινε για την οικονομία του τουρισμού της Ελλάδος (και Κύπρου) ένας πόλεμος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Η ‘βαριά βιομηχανία’ του τουρισμού θα κατέρρεε σαν χάρτινος πύργος και η καταχρεωμένη οικονομία της χώρας θα έμπαινε σε τροχιά πανωλεθρίας–και χωρίς καμιά ελπίδα άλλης δανειοδότησης από ξένους. Οπόταν, η οικονομική γύμνια της χώρας θα έφερνε στο προσκήνιο όχι μόνο τον παραλογισμό του ‘όλα για τον τουρισμό’ αλλά και την κατάντια της πραγματικής βιομηχανία και μεταποίησης (που συνεισφέρει κάτω του 10% του ΑΕΠ), της γεωργίας (που συνεισφέρει κάτω του 4% του ΑΕΠ και στην Κύπρο μόλις 1.7%) αλλά και της τεχνολογίας που και τα τρία μαζί αποτελούν στήριγμα της άμυνας. Η μεταπρατική ελίτ της Ελλάδος πανηγυρίζει κάθε φορά που αυξάνεται ο τουρισμός ή καλπάζει [η εκκολαπτόμενη φούσκα] του real estate. Πολλοί φοβούνται πως σε περίπτωση σύρραξης η Κύπρος θα παραδοθεί μέσα σε λίγες μόνο μέρες λόγω λιμού με δεδομένη την ανυπαρξία ντόπιας αγροτικής παραγωγής και απουσίας σοβαρού προγράμματος food security.
Αμυντικές δαπάνες. Χωρίς το Ισραήλ να έχει απέναντι του οργανωμένο στρατό, αεροπορία, ναυτικό, κοκ προβλέπεται πως θα δαπανήσει το ποσό των $30.5δις ή 6% του ΑΕΠ (ΑΕΠ Ισραήλ, περίπου, $500δις) μέσα στο 2024. Με την ίδια αμυντική δαπάνη των $30.5δις για την Ελλάδα αυτό θα σήμαινε 13% του ελληνικού ΑΕΠ (ΑΕΠ Ελλάδος, περίπου $240δις.) Από την πρώτη στιγμή ενός πολέμου ο τουρισμός σε Ελλάδα-Κύπρο θα καταρρεύσει και το ελληνικό ΑΕΠ θα πέσει κατακόρυφα Μια αμυντική δαπάνη των $30δις σε ένα μειωμένο ΑΕΠ, ας πούμε των $190δις, θα σήμαινε για την Ελλάδα 15-16% του ΑΕΠ. Εάν τώρα δεχθούμε πως ο τουρισμός με τον πολλαπλασιαστή αποτελεί το 30% του ΑΕΠ τότε το ποσοστό άμυνας ανεβαίνει στο 18%-20% του ΑΕΠ. Εφόσον η άμυνα θα απορροφήσει τους λιγοστούς πόρους του κράτους τι θα απογίνουν οι μεγάλοι αριθμοί πολιτών που στηρίζονται στις κρατικές χορηγίες και στα φιλοδωρήματα για να βγάλουν ακόμα ένα μήνα μέσα σε οικονομική μιζέρια; Τι θα γίνει το εθνικό χρέος που τώρα βρίσκεται στα $400δις (2023) και που υπολογίζεται πως το 2019 θα φθάσει τα $417δις (πηγή :Statista.com). Τι θα γίνει με το ιδιωτικό χρέος και την αποπληρωμή του; Μόνο για τις πιο κάτω υποχρεώσεις το ιδιωτικό χρέος έχει φθάσει τώρα τα €260δις (2023): €113.7 απλήρωτοι φόροι, €45.67δις Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), δάνεια από ταμεία, €87δις και μη εξυπηρετούμενα δάνεια €13.2δις;
Ποιες οι επιλογές; Τι θα μπορούσε να κάνει σήμερα η μεταπρατική ελίτ της Ελλάδος βλέποντας την χώρα να απειλείται στρατιωτικά από την Τουρκία;
θα μπορούσε να δημιουργήσει μια σοβαρή οικονομία που να μην στηρίζεται μόνο σε τομείς όπως ο τουρισμός και το real estate που πολλοί αναλυτές θεωρούν ‘παρασιτικές’ δραστηριότητες. Δηλαδή, να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη και ισορροπημένη οικονομία που να συμπεριλαμβάνει την πραγματική βιομηχανία και μεταποίηση, γεωργία, τεχνολογία και καινοτομία, ποιοτικό τουρισμό, παιδεία αλλά και άλλες χρήσιμες υπηρεσίες. Η αλλαγή, όμως, θα απαιτήσει δεκαετίες. Με τον τρόπο αυτό η συνεισφορά του τουρισμού θα μειωθεί και θα αυξηθεί κατά πολύ η συνεισφορά των άλλων ζωτικών τομέων που αναφέραμε πιο πάνω. Ο αριθμός των 700,000+ εργαζομένων στον τουρισμό [όλοι σχεδόν χαμηλόμισθοι] θα μειωθεί κατά πολύ με αυτούς που θα φεύγουν να εργοδοτούνται σε άλλους τομείς με καλύτερες αμοιβές μια και θα υπάρχει υγιής οικονομία και δυναμική. Έτσι, με λίγη τύχη ο τουρισμός θα μπορούσε να μειωθεί στον ένα (μέχρι ενάμιση) τουρίστα ανά κάτοικο για να ανασάνει η χώρα από το βάρος του υπερ-τουρισμού. Δηλαδή, συνολικά ο αριθμός των τουριστών να μην ξεπερνά τα 14 εκατομμύρια. Αυτό είναι και το [ιδεώδες] μοντέλο όπως το εφαρμόζει η Γαλλίας όπου ο τουρισμός προσφέρει μόνο 9.7% στο ΑΕΠ της χώρας. Η Γαλλία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό τουριστών στον κόσμο με ένα τουρίστα να αναλογεί περίπου σε ένα κάτοικο. Η Αμερική των 9.16 χλμ² φιλοξενεί ένα τουρίστα/επισκέπτη ανά 6 κατοίκους– στην Ελλάδα οι τουρίστες φθάνουν τους 4 ανά κάτοικο και στην Κύπρο στους πέντε. H Ελλάδα είναι δεύτερη μετά την Κροατία σε ποσοστό ΑΕΠ από τον τουρισμό. Με μια υγιή οικονομία θα αυξηθούν και οι σημερινοί πενιχροί μισθοί μέσα από μια νέα δυναμική της αγοράς και όχι μέσα από κρατικές διακηρύξεις. Ο τουρισμός δημιουργεί μόνο θέσεις χαμηλών δεξιοτήτων και προσφέρει μισθούς φτώχιας (των €5 και €7 ανά ώρα) σε: γκαρσόνια, καθαριστές δωματίων και αποχωρητηρίων (bathrooms λέγονται), οδηγούς, κτλ.
Πια η πιθανότητα όμως να ανατραπεί η ‘παρασιτική’ οικονομία του σήμερα; Ολόκληρη η χώρα έχει γίνει έρμαιο του τουρισμού σβήνοντας κάθε προοπτική και ελπίδα των νέων για καλύτερη εργασία και ένα αξιοπρεπή μισθό. Θα έλεγε κανείς πως η πιθανότητα να αλλάξουν τα πράγματα είναι σχεδόν ανύπαρκτη γιατί βολεύεται η μεταπρατική ελίτ, οι ξένοι τουριστικοί πράκτορες και ορισμένοι τοπικοί μεγαλοεπιχειρηματίες. Ακούστηκε υπουργός να λέγει πως «πρέπει να πουλήσουμε (ναι, να πουλήσουμε) τα νησιά ώστε αυτά να αναπτυχθούν τουριστικά από ξένους κεφαλαιοκράτες»! Άλλος κρατικός υψηλόβαθμος έκανε την ακόλουθη τυλώδη δήλωση: «Όποιος Έλληνας δεν μπορεί να κάνει διακοπές στα νησιά λόγω ακρίβειας ας παραθερίσει στο χωρίο του!» Όχι μόνο δεν αναμένεται να βελτιωθεί η κατάσταση αλλά πιθανότατα θα έλθουν και χειρότερα γιατί το National Recovery and Resilience Plan της Ελλάδος στοχεύει στην περεταίρω ανάπτυξη του τουρισμού. Τουρισμός σε κάθε γωνιά της χώρας και ότι θέλει ας γίνει! Σε κάποιο ελληνικό νησί των Κυκλάδων προγραμματίζεται ‘ανάπτυξη’ με δημιουργία τουριστικού χωριού που θα είναι μεγαλύτερο από τη Χώρα!
Η άλλη επιλογή, εφόσον η πρώτη δεν πρόκειται να εφαρμοστεί, είναι να συνεχίσει ο κατευνασμός, ο ενδοτισμός και η ατολμία κάθε φορά που απειλείται ο τουρισμός από θερμά επεισόδια που θα δημιουργήσει η Τουρκία. Με αυτό τον τρόπο η μεταπρατική ελίτ θα έχει συνεχώς ‘γαλήνη’ και ‘ήρεμα νερά’ για να μην χαλάσει η τουριστική σεζόν και πληγεί η ‘βαριά βιομηχανία’ και μειωθεί η εικόνα του κράτους και τα κέρδη των τουριστικών πρακτόρων. Και έτσι βλέπουμε την κατάσταση στην Κάσο όπου στην υφαλοκρηπίδα η Τουρκία έβαλε την σφραγίδα της και δημιούργησε προηγούμενο που θα βρούμε μπροστά μας. Σαν αντάλλαγμα η Ελλάδα κέρδισε ‘ήρεμα νερά’ που τόσο θέλουν οι τουριστικοί πράκτορες και οι του μεταπρατικού ελίτ. Η Τουρκία πήγε και ένα βήμα πιο πέρα ευχαριστώντας(sic) την Ελλάδα για την καλή της συμπεριφορά: «Ευχαριστούμε τις ελληνικές αρχές για τον σεβασμό στη θαλάσσια δικαιοδοσία μας» (έμφαση στο τουρκικό μας) ξεκαθαρίζοντας επίσης πως το ιταλικό σκάφος «εγκατέλειψε την υφαλοκρηπίδα μας». (ακόμα ένα τουρκικό μας).
Η Διακήρυξη των Αθηνών του 2023 τι άλλο ήταν παρά μια εξασφάλιση ‘ήρεμων νερών’ για το καλοκαίρι του 2024 ώστε να προστατευθεί η «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδος; Τα περί ‘θετικής ατζέντας’ στις σχέσεις των δύο χωρών λίγοι τα πιστεύουν γνωρίζοντας το τι ακολούθησε μετά την υπογραφή. Και κάτι το απρόσμενο: η Ελλάδα έγινε τώρα η πρώτη χώρα στη ζώνη Σένγκεν που χορηγεί βίζα σε Τούρκους πολίτες κατά την είσοδο. Η βίζα των επτά ημερών σίγουρα θα αναβαθμιστεί σύντομα σε βίζα μηνός και μετά σε βίζα έτους, κοκ. Ήδη άρχισε η προπαγάνδα της μεταπρατικής ελίτ για τα μεγάλα οφέλη προς τα 10 νησιά που συνολικά διαθέτουν ένα πληθυσμό που δεν ξεπερνά τις 400.000. Ακούμε από την προπαγάνδα πως, «οι Τούρκοι ξοδεύουν και θα επισκέπτονται τα νησιά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.» Επειδή η Τουρκία εξάγει κεφάλαιο (πηγή: συγγράμματα Βασίλη Φούσκα) σύντομα πρόκειται να δούμε τούρκικες σημαίες να κυματίζουν στα 10 ελληνικά νησιά σε χώρους εστίασης και διαμονής αλλά και αλλού. Φαίνεται πως μετά από λίγο η τουρκική γλώσσα θα υιοθετηθεί μέσα στους τουριστικούς χώρους (δηλαδή, παντού) ως lingua franca. Το ίδιο και με τις τούρκικες σαπουνόπερες. Το άλλο σίγουρο είναι πως η ‘βαριά βιομηχανία’ θα δημιουργήσει λόμπι και θα ζητά παρόμοιο καθεστώς σε δεκάδες άλλα νησιά γνωρίζοντας πως το βραχυπρόθεσμο κέρδος θολώνει το μυαλό και μαραίνει τον ορθολογισμό.
Θρηνούμε τον Παρθενώνα. Όταν κτιζόταν ο Παρθενώνας για δοξασία της θεάς Αθηνάς και του ελληνικού πνεύματος υποψιαζόντουσαν οι λαμπροί Έλληνες του 5ου αιώνα π.χ. πως μια μέρα το δοξασμένο αυτό μνημείο θα κατάληγε σε τουριστικό προϊόν βραχείας ‘ενοικίασης’ βρισκόμενος στα χέρια μιας μεταπρατικής ελίτ και των τουριστικών πρακτόρων που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να αντιληφθούν τι συμβολίζει ο Παρθενώνας;
*συγγραφέας του Middle East in Turmoil: Foreign Interference & Poor Leadership (2021). Όλα τα βιβλία του συγγραφέα βρίσκονται στο Amazon.com
Γράφει ο Δρ. Άρης Πετάσης*
ΠΗΓΗ https://www.militaire.gr/
