Σήμερα , Δευτέρα, στις 4 το απόγευμα, στην Άγκυρα, κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα εξετασθεί για τέταρτη φορά, σε διάστημα μόλις 10 μηνών, η πορεία ελληνοτουρκικής προσέγγισης που ξεκίνησε πέρυσι την άνοιξη μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία και τη Συρία.
Η συνάντηση στο τουρκικό Προεδρικό Μέγαρο είναι προγραμματισμένη να διαρκέσει περίπου μία ώρα. Στη συνέχεια τη σκυτάλη θα πάρουν οι αντιπροσωπείες των υπουργείων Εξωτερικών, ενώ λίγο μετά τις έξι το απόγευμα ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος θα προχωρήσουν σε ολιγόλεπτες δηλώσεις, χωρίς οι δύο ηγέτες να δεχτούν ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους.
Όπως πληροφορείται η Εφ.Συν. από πηγές τόσο των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών όσο και του Μαξίμου, οι δηλώσεις των κυρίων Μητσοτάκη και Ερντογάν αναμένεται να κινηθούν στο πνεύμα της Διακήρυξης των Αθηνών και θα επιβεβαιώνουν την θέληση των δύο πλευρών για συνέχιση του διαλόγου και διατήρησης της ηρεμίας στα νερά του Αιγαίου και την Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στις κοινές δηλώσεις δεν αναμένεται να τεθούν ούτε το ζήτημα της μετατροπής σε τζαμί της Μονής της Χώρας, για το οποίο η ελληνική κυβέρνηση κατηγορήθηκε για χλιαρή αντίδραση από σχεδόν το σύνολο της αντιπολίτευσης, ούτε το πρόσφατο θέμα των θαλασσίων πάρκων που εκλήφθηκε από την τουρκική πλευρά ως υπονομευτική κίνηση της Αθήνας στην προσπάθεια ελληνοτουρκικής προσέγγισης, με την αντιπολίτευση να επιζητά από την κυβέρνηση Ερντογάν μια πιο σκληρή απάντηση που θα αρμόζει στην ανυπόστατη τουρκική θεωρία των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο. Θεωρείται βέβαιο ότι θα σχολιαστούν στη συνάντηση, αλλά σε καμία περίπτωση δε θα υπονομεύσουν το θετικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί.
Οι συνεντεύξεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν στις εφημερίδες «Μιλιέτ» και «Καθημερινή» αντίστοιχα, παραμονές της συνάντησης τους, φανερώνουν ότι αμφότερες οι πλευρές επιθυμούν να διατηρήσουν το θετικό κλίμα, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι εμμένουν στις θέσεις τους για την ατζέντα και το περιεχόμενο των ελληνοτουρκικών διαφορών. Όπως σημειώνουν αναλυτές, Αθήνα και Άγκυρα επ’ ουδενί δεν θέλουν να δώσουν την εντύπωση ότι προκαλούν ένταση ή προσκόμματα στον ελληνοτουρκικό διάλογο, σε μία χρονική συγκυρία που η Δύση επιδιώκει διακαώς τη διατήρηση της συνοχής της νοτιανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Το φιλικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτυπώνεται και επί του πεδίου. Όπως επισημαίνουν πηγές του υπουργείου Άμυνας και των ενόπλων δυνάμεων, η τουρκική αεροπορική δραστηριότητα στο Αιγαίο σχεδόν έχει μηδενιστεί μετά τους σεισμούς, σε αντίθεση με το πρώτο τρίμηνο του 2023, όταν τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη είχαν προχωρήσει συνολικά σε 1.163 παραβιάσεις του εθνικού μας εναερίου χώρου και 21 υπερπτήσεις σε ελληνικά νησιά, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια το 2022 οι παραβιάσεις είχαν φτάσει τις 11.258 και οι υπερπτήσεις τις 234. Μετά τη δεύτερη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, τον περασμένο Σεπτέμβριο οι παραβιάσεις είναι μηδενικές.
Η συχνότητα των ελληνοτουρκικών συναντήσεων σε επίπεδο κορυφής εκτός του υψηλού πολιτικού συμβολισμού που διαθέτουν, καθότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διαχρονικά διακατέχονται από ανταγωνισμό και καχυποψία που συγκροτούν το κλασικό δίλημμα ασφαλείας στις διμερείς διακρατικές σχέσεις, δηλώνουν ταυτόχρονα την πρόθεση της Αθήνας και της Άγκυρας να προσδώσουν μία δυναμική στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η οποία θα αφήνει ανοιχτή την προοπτική επίλυσης της διένεξης για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μέσω της από κοινού προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Η Διακήρυξη των Αθηνών στις 7 Δεκεμβρίου 2023 αποτελεί τρόπον τινά την επιβεβαίωση της δυναμικής των ελληνοτουρκικών σχέσεων, παρότι όπως αναφέρεται στο κείμενο της, «δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο» ενώ «καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη». Εντούτοις, οι δύο πλευρές «θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών». Σε αυτό το πλαίσιο συμφωνήθηκε ο διάλογος των τριών πυλώνων που πραγματοποιείται σε πολιτικό επίπεδο με τις διερευνητικές επαφές των ηγεσιών των υπουργείων Εξωτερικών, την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) ανάμεσα στα υπουργεία Άμυνας και την προώθηση της θετικής ατζέντας η οποία περιλαμβάνει 29 συμφωνίες σε ζητήματα μεταφορών, οικονομικής και ενεργειακής συνεργασίας και πολιτικής προστασίας.
Επί σχεδόν έναν χρόνο Αθήνα και Άγκυρα έχουν καταφέρει να κρατήσουν κρυφές τις συνομιλίες που αφορούν στον σκληρό πυρήνα των ελληνοτουρκικών διαφορών. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και μετά το αυριανό νέο χρονικό ορόσημο της ελληνοτουρκικής προσέγγισης. Μέχρι σήμερα απλά καλλιεργείται η αίσθηση ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται ακόμη μακριά από ένα κοινό τόπο επίλυσης των διαφορών. Εντούτοις, εκείνο που δεν έχει διευκρινιστεί και αποτελεί την απάντηση στο ερώτημα «έως πότε θα επικρατεί νηνεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις;», είναι πόσο χρόνο θα διαρκέσει ο ελληνοτουρκικός διάλογος και αν υπάρχει κοινή αντίληψη μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για το χρονικό διάστημα που απαιτεί μία βιώσιμη ελληνοτουρκική προσέγγιση η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών.
ΠΗΓΗ https://www.efsyn.gr/
