Ενεργοποιείται και η δεύτερη φάση ένταξης 2.167 περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα, με αποτέλεσμα να αλλάξει το φορολογικό βάρος σε οικόπεδα και παραθαλάσσιες εκτάσεις που εως χθες είχαν ιδιαίτερα χαμηλή φορολόγηση.
Σε επόμενη φάση θα ξεκινήσει η εφαρμογή του μόνιμου μηχανισμού αυτόματης ευθυγράμμισης των τιμών της εφορίας με τις εμπορικές.
Η εφαρμογή του νέου συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων, θα φέρει επιβαρύνσεις στους ιδιοκτήτες καθώς καταργείται το σημερινό καθεστώτος υπολογισμού κατά προσέγγιση της φορολογητέας αξίας των ακινήτων (κατοικίες, οικόπεδα, αγροτεμάχια) στις περιοχές όπου δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα. Κι αυτό γιατί ο τιμές σε περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος είναι χαμηλότερες και συνεπώς η ένταξη θα επιφέρει αυξήσεις στη φορολογητέα αξία των ακινήτων.
Επιδόματα σε κίνδυνο
Η αλλαγή στις αντικειμενικές τιμές, πέρα από την επιβάρυνση που θα φέρει στους ιδιοκτητες, θα βάλει σε κίνδυνο μια σειρά από κοινωνικά επιδόματα και αφορολόγητα. Οι νέες αντικειμενικές αξίες θα συμπαρασύρουν τα όρια των τεκμηρίων και θα επηρεάσουν τον υπολογισμό σε μια σειρά από κοινωνικά επιδόματα και στις γονικές παροχές. Ο καθορισμών των κριτηρίων γίνεται με βάση και την αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι φορολογούμενοι, γεγονός που μετά τις αλλαγές στις αντικειμενικές τιμές ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα σε χιλιάδες από τους δικαιούχους καθώς κινδυνεύουν να δουν χωρίς να έχει αλλάξει η περιουσία τους, να ξεπερνούν τα περιουσιακά όρια.
Μετά τις αλλαγές στις αντικειμενικές σε κίνδυνο μπαίνουν:
Κοινωνικά επιδόματα: Για την παροχή των κοινωνικών επιδομάτων στην πλειονότητα τους στη λίστα των κριτηρίων περιλαμβάνεται και το ύψος της ακίνητης περιουσίας του δικαιούχου. Ο κατάλογος των επιδομάτων που μπαίνουν σε κίνδυνο είναι το επίδομα τέκνων, το επίδομα στέγασης, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το επίδομα θέρμανσης, το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ κ.α. Για τη χορήγηση των επιδομάτων λαμβάνεται υπόψη η φορολογητέα - αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας η οποία δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από συγκεκριμένα όρια ανάλογα με την οικογενειακή κατάστασή.
Συγκεκριμένα στη διακεκαυμένη ζώνη των επιδομάτων που κινδυνεύουν να χαθούν εξαιτίας της αύξηση των αντικειμενικών τιμών θα μπούν:
- Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, για το οποίο λαμβάνεται υπόψη η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας η οποία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει στο σύνολο της τα 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
- Το στεγαστικό επίδομα, για το οποίο η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού θα πρέπει να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος, με ανώτατο όριο τα 180.000 ευρώ.
- Το κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο της ΔΕΗ, για το οποίο η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ, για οικογένειες ή άλλα πολυπρόσωπα νοικοκυριά το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και έως ανώτατο όριο τα 180.000 ευρώ.
Τεκμήρια: Αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να ξαναπέσουν στην παγίδα των τεκμηρίων θα έρθουν εκατομμύρια φορολογούμενοι. Η περίοδος «παγώματος» του υπολογισμού του φόρου με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης τελείωσε. Μάλιστα, η επιστροφή στην «κανονικότητα» των τεκμηρίων, θα κρύβει αρνητικές εκπλήξεις για πολλούς καθώς αύξηση των αντικειμενικών τιμών εκτοξεύει τα τεκμήρια, με αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι να κινδυνεύουν να δουν το 2022 το εκκαθαριστικό της εφορίας εξαιρετικά φουσκωμένο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ στις φορολογικές δηλώσεις του 2020, οι οποίες αφορούσαν τα εισοδήμτα του 2019, ξεπέρασαν το 1,8 εκατομμύριο οι φορολογούμενοι που φορολογήθηκαν με βάση το σύστημα των τεκμηρίων και όχι τα πραγματικά τους εισοδήματα.
Αφορολόγητο πρώτης κατοικίας: Δεν υπάρχουν αλλαγές στο όριο του αφορολόγητου για την πρώτη κατοικία, ωστόσο οι αλλαγές στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων θα αλλάξει την αξία πολλών κατοικιών με αποτέλεσμα αυτές από την νέα χρονιά να υπερβαίνουν το όριο του αφορολόγητου. Το όριο αντικειμενικής αξίας για την απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας ανέρχεται σε 200.000 ευρώ για τον άγαμο φορολογούμενο και σε 250.000 ευρώ για τον έγγαμο το οποίο προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και κάθε ένα από τα επόμενα παιδιά.
Αφορολόγητο δωρεών-γονικών παροχών: Μικρότερος είναι προβληματισμός για τις μεταβιβάσεις από γονείς σε παιδιά μέσω γονικής παροχής, καθώς το αφορολόγητο όριο αυξήθηκε. Συγκεκριμένα:
-Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ για γονικές παροχές ή δωρεές ισχύει για δωρεές μεταξύ συγγενών της Α' κατηγορίας. Δηλαδή μεταξύ συζύγων ή προσώπων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή για δωρεές από γονείς σε παιδιά ή από παππούδες ή γιαγιάδες προς εγγόνια ή για δωρεές από παιδιά σε γονείς.
-Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ εφαρμόζεται για κινητή και ακίνητη περιουσία. Δηλαδή για κατοικίες, οικόπεδα, αγροτεμάχια, χρηματικά ποσά, μετοχές, ομόλογα, επιχειρήσεις, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής κ.λπ.
-Γονική παροχή ή δωρεά χρηματικών ποσών διενεργείται υποχρεωτικά με μεταφορά χρημάτων μέσω τραπεζικών λογαριασμών.
-Γονικές παροχές και δωρεές προς τους συγγενείς της Α' κατηγορίας που υπερβαίνουν τις 800.000 ευρώ φορολογούνται με συντελεστή 10%.
Αντίθετα καμία αλλαγή δεν υπάρχει στις κληρονομιές, οι οποίες εξακολουθούν να φορολογούνται με συντελεστές που κυμαίνονται από 1,5% -10% ανάλογα με την αξία της περιουσίας με απαλλαγή για τις πρώτες 150.000 ευρώ.
Με δεδομένες τις αλλαγές που έρχονται και προκειμένου να προστατευτούν οι ευάλωτες ομάδες στο υπουργείο Οικονομικών συστάθηκε ειδική ομάδα εργασίας προκειμένου να σχεδιαστούν οι απαιτούμενες παρεμβάσεις προκειμένου να μην χαθούν για χιλιάδες φορολογούμενους, επιδόματα και φοροαπαλλαγές.
Αλέξανδρος Κλώσσας
https://www.dikaiologitika.gr/
