Γραφείο του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Μιχ. Τρεμόπουλου
21.07.2011
Στρεβλός ο τρόπος υπολογισμού του «Ειδικού Τέλους ΑΠΕ» καταγγέλλουν οι Οικολόγοι Πράσινοι με ερώτησή τους στο ευρωκοινοβούλιο
Τα οφέλη από την ανάπτυξη των ΑΠΕ τα καρπώνονται σήμερα οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και όχι οι καταναλωτές
Όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα στηρίζεται στις «εγγυημένες τιμές» για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές. Η ελληνική ιδιαιτερότητα όμως έγκειται στο ότι η διαφορά της εγγυημένης αυτής τιμής από την «χονδρική τιμή» ηλεκτρικής ενέργειας (Οριακή Τιμή Συστήματος - ΟΤΣ) καλύπτεται αποκλειστικά από τους καταναλωτές ηλεκτρισμού, με αποτέλεσμα οι προμηθευτές να καρπώνονται τα κέρδη από τη συνεισφορά των ΑΠΕ στο σύστημα ηλεκτρισμού.
Πιο συγκεκριμένα, η ΟΤΣ υπολογίζεται μετά την απορρόφηση ενέργειας από ΑΠΕ στο Σύστημα ηλεκτρισμού. Αν δεν υπήρχε η παραγωγή από ΑΠΕ, η ΟΤΣ θα ήταν υψηλότερη καθώς η ζήτηση που καλύπτεται πλέον από ΑΠΕ θα έπρεπε να είχε καλυφθεί από ακριβές θερμικές μονάδες ή εισαγωγές και οι προμηθευτές θα ήταν υποχρεωμένοι να αγοράσουν ακριβότερη ενέργεια από την χονδρική αγορά ηλεκτρισμού. Ταυτόχρονα, η παραγωγή από ΑΠΕ υποκαθιστά και την ανάγκη αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής CO2. Τα οικονομικά αυτά οφέλη από την παραγωγή ΑΠΕ όμως, δεν μετακυλίονται στους καταναλωτές, αλλά τα καρπώνονται οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα μελέτης του καθ. Π. Κάπρου και του Εργαστηρίου Ενεργειακής Οικονομίας του ΕΜΠ, το οποίο ουσιαστικά επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για τη διείσδυση των ΑΠΕ. Χαρακτηριστικά, ο καθ. Κάπρος εκτιμά πως το 2011 η παραγωγή από ΑΠΕ θα μειώσει το συνολικό κόστος του Συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας κατά 110 εκατομμύρια ευρώ, όφελος όμως που δεν θα απολαύσουν οι καταναλωτές αλλά οι προμηθευτές.
Η στρέβλωση αυτή οδηγεί επίσης και σε δυσφήμιση των ΑΠΕ στα μάτια των καταναλωτών. Λόγω της συνεπακόλουθης άρνησης του αρμόδιου Υπουργείου να αναπροσαρμόσει το Ειδικό Τέλος, ο Διαχειριστής του Συστήματος έχει συσσωρεύσει έλλειμμα. Η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να καλύψει το έλλειμμα αυτό μέσω του πλειστηριασμού ενός δημόσιου πόρου, δηλαδή των αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπής CO2. Η τακτική αυτή αποτελεί έμμεση ενίσχυση των Προμηθευτών από το κράτος, καθώς αν ο τρόπος αποζημίωσης των παραγωγών ΑΠΕ ήταν ορθός, όλα τα ποσά που έχουν πληρώσει μέχρι σήμερα οι Έλληνες καταναλωτές ως Ειδικό Τέλος ΑΠΕ θα επαρκούσαν ώστε ο ειδικός λογαριασμός του ΔΕΣΜΗΕ να μην έχει έλλειμμα και τα έσοδα από την πώληση των δικαιωμάτων εκπομπής θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν πρόσθετα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας ή προώθησης των ΑΠΕ.
Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος δήλωσε σχετικά: «Σε καιρούς οικονομικής αλλά και οικολογικής κρίσης, η ενεργειακή πολιτική έχει υποχρέωση να προωθεί την ευρύτερη δυνατή απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το λιγνίτη, με το μικρότερο δυνατό κόστος για τους καταναλωτές. Δημιουργεί λοιπόν σοβαρό πολιτικό πρόβλημα η αποκάλυψη ότι μέρος, έστω, του τέλους ΑΠΕ καταλήγει να χρηματοδοτεί τη ΔΕΗ και τους ιδιώτες ανταγωνιστές της. Από την πλευρά μας δε δεχόμαστε ούτε τη δυσφήμηση της ανανεώσιμης ενέργειας ως δήθεν ακριβής, ούτε επιβάρυνση των πολιτών για ελλείμματα που κανονικά δε θα έπρεπε να υπάρχουν. Φέρνουμε λοιπόν το θέμα στο ευρωκοινοβούλιο ζητώντας τη διόρθωση του τρόπου υπολογισμού και την αποκατάσταση της αδικίας».
(ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης του Μιχ. Τρεμόπουλου)
Θέμα: Τρόπος υπολογισμού του τέλους ΑΠΕ στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η παραγωγή από ΑΠΕ υποστηρίζεται με μηχανισμό εγγυημένων τιμών και Ειδικό Τέλος ΑΠΕ που υπολογίζεται ως η διαφορά εγγυημένης τιμής και Οριακής Τιμής Συστήματος.
Πρόσφατες όμως μελέτες (1) (2) επισημαίνουν στρεβλώσεις λόγω του τρόπου υπολογισμού του Τέλους. Καταρχάς, η Οριακή Τιμή (ΟΤΣ) δεν απεικονίζει το συνολικό κόστος παραγωγής και προμήθειας, καθώς διατηρείται σε τεχνητά χαμηλά επίπεδα λόγω ρυθμίσεων του Κώδικα Συναλλαγών (3), ή προβλημάτων στον ανταγωνισμό (4). Ακόμα όμως κι αν η ΟΤΣ υπολογίζεται ορθά, οι μελέτες εκτιμούν πως η πραγματική συμμετοχή του κόστους των ΑΠΕ είναι μόλις 35%-50% του σημερινού ύψους του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ. Σημειώνεται ότι οι ΑΠΕ μειώνουν την ΟΤΣ γιατί υποκαθιστούν ακριβότερες μονάδες και μειώνουν την ανάγκη αγοράς δικαιωμάτων CO2, ενώ ταυτόχρονα συνεισφέρουν στο Σύστημα ισχύ για την οποία δεν αποζημιώνονται.
Δεδομένου ότι το Ειδικό Τέλος ΑΠΕ εισπράττεται απευθείας, η τεχνητή αυτή υπερτίμησή του αποβαίνει σε όφελος των Προμηθευτών, ενώ οι καταναλωτές επιβαρύνονται άδικα. Αυτό οδηγεί επίσης σε μειωμένη διαφάνεια των στοιχείων κόστους στο τιμολόγιο λιανικής και σε δυσφήμιση των ΑΠΕ. Λόγω της συνεπακόλουθης άρνησης του αρμόδιου Υπουργείου να αναπροσαρμόσει το Ειδικό Τέλος, ο Διαχειριστής του Συστήματος συσσωρεύει έλλειμμα. Έχει επισημανθεί ότι αν ο τρόπος αποζημίωσης των παραγωγών ΑΠΕ ήταν ορθός, όλα τα ποσά που έχει πληρώσει μέχρι σήμερα ο Έλληνας καταναλωτής ως ΕΤΑΠΕ θα επαρκούσαν ώστε ο ειδικός λογαριασμός του ΔΕΣΜΗΕ να μην έχει έλλειμμα. Η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να καλύψει το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ μέσω του πλειστηριασμού αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών, τακτική που αποτελεί έμμεση ενίσχυση των Προμηθευτών.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Εκτιμά πως ο υφιστάμενος Κώδικας Συναλλαγών και η λειτουργία του ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού οδηγούν σε ορθό υπολογισμό της ΟΤΣ;
2. Συμμερίζεται τα συμπεράσματα των ανωτέρω μελετών ότι το Ειδικό Τέλος ΑΠΕ είναι υπερτιμημένο προς όφελος των προμηθευτών και εις βάρος των καταναλωτών ενέργειας;
3. Εάν ναι, συμφωνεί πως η δημοπράτηση αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπής για κάλυψη του ελλείμματος του ΔΕΣΜΗΕ αποτελεί ενίσχυση των προμηθευτών ενέργειας;
