Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού που παρατηρείται στην περιοχή του Βορειοανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Λήμνος, Σάμος, Χίος κ.λπ.) είναι από τα βασικά προβλήματα που καταγράφονται στο περιβάλλον της περιοχής στα οποία αν προστεθούν και μια σειρά άλλων στο φυσικό - αδόμητο περιβάλλον, αλλά και στο αστικό δομημένο επιδεινώνουν την κατάσταση.
Επιπλέον εντοπίζεται φαινόμενο ερημοποίησης κυρίως στη δυτική Λέσβο με βασικές αιτίες την υπερβόσκηση, την επαναλαμβανόμενη καύση της χαμηλής βλάστησης και του έντονου ανάγλυφου. Η επικινδυνότητα σε σχέση με την ερημοποίηση αυξάνεται, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκρούσεις χρήσεων γης στην περιοχή αυτή, αλλά και της παραγωγικής βάσης που είναι η υπεραναπτυγμένη κτηνοτροφία.
Με βάση στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) σε ό,τι αφορά το χωροταξικό σχεδιασμό η έλλειψη χωροταξικών σχεδίων έχει οδηγήσει στην απουσία περιοχών χωροθέτησης οχλουσών δραστηριοτήτων στο ΒΑ Αιγαίο, με γνωστό το πρόβλημα της μετεγκατάστασης του θερμοηλεκτρικού εργοστασίου της ΔΕΗ στη Μυτιλήνη, το οποίο συνεχίζει να ρυπαίνει και να επιβαρύνει την ποιότητα της ατμόσφαιρας.
Σημειώνεται ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα στα νησιά έχουν άμεση σχέση με τη σύγκρουση χρήσεων γης, για το λόγο αυτό η έλλειψη χωροταξικού σχεδίου δημιουργεί περιβαλλοντικά προβλήματα. Από τους 13 δήμους της Λέσβου, μόνο ο δήμος Μυτιλήνης έχει εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) ενώ από τους 4 δήμους της Λήμνου δεν έχει κανείς Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ), ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τη Χίο και τη Σάμο. Ειδικές χωροταξικές μελέτες εκπονήθηκαν, αλλά δεν εγκρίθηκαν ποτέ στο νομό, ενώ ήδη έχει παρέλθει η 5ετία από την έγκριση του ΠΧΣΑΑ και παρ' όλα τα προβλήματα που έχουν επισημανθεί καμία ενέργεια δεν γίνεται για την αναθεώρησή του. Θα πρέπει να γίνουν από το ΥΠΕΧΩΔΕ χωροταξικές μελέτες σε επίπεδο νησιού για την περιφέρεια, να αναθεωρηθεί το ΠΧΣΑΑ, όπως έχει προτείνει το ΤΕΕ διότι αποδείχθηκε αναποτελεσματικό και ήδη είναι ανεπίκαιρο. Τα ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ που βρίσκονται ήδη υπό εκπόνηση και όσα πρόκειται να εκπονηθούν θα προβλέψουν οπωσδήποτε χώρο υποδοχής οχλουσών δραστηριοτήτων.
Σε ό,τι αφορά στο φυσικό - αδόμητο περιβάλλον στο ΒΑ Αιγαίο παρατηρείται σε πολλές περιπτώσεις υποβάθμιση των υδροβιοτόπων, λόγω των πιέσεων που δέχονται από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες και προτείνεται η εκπόνηση ειδικών χωροταξικών μελετών και η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και κανόνων για κάθε περίπτωση. Απαιτείται ακόμη πλήρης καταγραφή του υδατικού δυναμικού και η εκπόνηση διαχειριστικού πλαισίου που θα αποτελέσει βάση για την επίλυση του προβλήματος των υδάτινων πόρων.
Σχετικά με τα απόβλητα τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι παρατηρείται ανεξέλεγκτη διάθεση υγρών αποβλήτων στο υπέδαφος ή στην επιφάνεια με όλα τα γνωστά αποτελέσματα, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί και σε αυτή την κατάσταση προτείνεται η μη χορήγηση αδειών ελαιοτριβείων και τυροκομείων, αν δε γίνεται στοιχειώδης επεξεργασία των αποβλήτων.
Τέλος σε ό,τι αφορά το αστικό- δομημένο περιβάλλον καταγράφεται έλλειψη και συρρίκνωση των κοινόχρηστων χώρων, συνεχής υποβάθμιση του μνημειακού- κτιριακού κεφαλαίου των οικισμών και της παράκτιας ζώνης.
της ΕΣΤΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
