Τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης 1821 στην Επαρχία Καλαβρύτων 
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ - ΜΑΡΤΙΟΣ 1821
Η Επαρχία Καλαβρύτων έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης κατά του Τούρκου Κατακτητή, το Μάρτιο του 1821.
Από τα τέλη Ιανουαρίου έως αρχές Μαρτίου 1821 πραγματοποιήθηκαν στη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο) συνολικά πέντε συσκέψεις προεστών και κληρικών της Αχαΐας, των Καλαβρύτων και της Βοστίτσας, αλλά σε καμία δεν αποφασίστηκε η έναρξη του Επαναστατικού Αγώνα.
Ωστόσο, η Επαρχία Καλαβρύτων παρουσιάζεται νωρίτερα προετοιμασμένη για τον αγώνα. Αυτό αποδεικνύεται με την πραγματοποίηση σημαντικών Επαναστατικών γεγονότων.
Πρώτος ο Νικόλαος Σολιώτης, αγνοώντας τις μακροχρόνιες συνελεύσεις των προεστών των Καλαβρύτων και των Πατρών μαζί με τον Αναγνώστη Κορδή και άλλους κλέφτες, στις 14 Μαρτίου έστησαν ενέδρα και χτύπησαν σε τοποθεσία κοντά στο Αγρίδι Της Νωνάκριδας τρεις γυφτοχαρατζήδες και τρεις ταχυδρόμους, που μετέφεραν επιστολές του καϊμακάμη Μεχμέτ Σελήχ στον Χουρσήτ πασά στα Ιωάννινα, κατόπιν παροτρύνσεως του Σωτήρη Χαραλάμπη.
Ακολούθησε στις 18 Μαρτίου η επίθεση του Χονδρογιάννη στην τοποθεσία Χελωνοσπηλιά της Κατσάνας (Λυκούρια), εναντίων του εισπράκτορα Λαλαίου Τουρκαλβανού Σεϊδή, που μετέφερε μαζί με καταγόμενο από τη Βυτίνα «Σαράφη» Νικόλαο Ταμπακόπουλο, δημόσια χρήματα από την Κερπινή Καλαβρύτων στην Τριπολιτσά.
Μετά τη Χελωνοσπηλιά καταγράφεται επίσης η εχθρική ενέργεια του Νικόλαου Σουλιώτη και του Ανδρέα Πετιμεζά, κατά διαταγή του Ασημάκη Φωτήλα στο Λιβάρτζι, εναντίων δύο σπαχήδων από την Τροπολιτσά, των Τσιπουγλαίων.
Επαναστατικές ενέργειες θεωρούνται επίσης, η επίθεση από το Νικόλαο Σολιώτη εναντίων 7 Τούρκων στα χωριά του Αρφαρά των Χασίων και 19 Αλβανών στο Βερσοβά/ Μπερτζοβά, η προσβολή και ο φόνος μερικών από τους 18 Τούρκους, οι οποίοι πηγαίνοντας από τα Σάλωνα στην Τροπολιτσά έπεσαν στην ενέδρα των Πετμεζαίων στην Ακράτα, καθώς και ο φόνος στον Ανάργυρο και το ναΐσκο του Αγ. Αθανασίου Σοπωτό, των Τούρκων ιδιοκτητών των χωριών Μοστιτσίου και Καστελίου.
ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
Η 25η Μαρτίου ορίστηκε ως ημέρα εθνικού πανηγυρισμού με το διάταγμα που εξέδωσε ο βασιλιάς Όθων την 27η Μαρτίου 1838.
Ο Δήμος Καλαβρύτων γιορτάζει την απελευθέρωση της πόλης στις 21 Μαρτίου και στις 25 Μαρτίου στη Μονή της Αγίας Λαύρας πραγματοποιείται ο εορτασμός της εθνικής επετείου, με σειρά εκδηλώσεων.
Στις 21 Μαρτίου πραγματοποιείται δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό της πόλης των Καλαβρύτων, Κεντρική ομιλία, τρισάγιο στο μνημείο πεσόντων ηρώων, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου, παρέλαση μαθητών των Δημοτικών Σχολείων, του Γυμνασίου, Λυκείου και Τ.Ε.Ε. Καλαβρύτων προ των επισήμων και αναπαράσταση της μάχης και κατάληψης των Καλαβρύτων από το Θεατρικό Όμιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος».
Στις 25 Μαρτίου πραγματοποιείται τρισάγιο στο Πανελλήνιο Ηρώο των Αγωνιστών του 1821, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου, δοξολογία στον προαύλιο χώρο του ιστορικού Ναού της Μονής Αγίας Λαύρας, κεντρική ομιλία, αναπαράσταση Ορκωμοσίας των Αγωνιστών και κήρυξης της Επανάστασης 1821 από το Θεατρικό Όμιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος», παρουσίαση εθνικών παραδοσιακών χορών και τερματισμός και απονομή επάθλων στους νικητές του Ποδηλατικού Γύρου Θυσίας στη διαδρομή Πάτρα – Χαλανδρίτσα – Καλάβρυτα – Αγία Λαύρα.
ΛΑΒΑΡΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 1821
Το παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης του Ναού της Αγίας Λαύρας υπήρξε η σημαία της Ελληνικής Επανάστασης που ύψωσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και όρκισε τους αγωνιστές.
Σύμφωνα με πηγές, το Λάβαρο το έφερε στη Μονή ο Ιερομόναχος Νεόφυτος. Το σχήμα του είναι επίμηκες ορθογώνιο και πάνω εικονίζεται η Κοίμησης της Θεοτόκου. Παρά τις πυρκαγιές και λεηλασίες που έγιναν στο Μοναστήρι το Λάβαρο δεν υπέστη καμία φθορά. Συντηρήθηκε το 1993 και διαφυλάσσεται σε ειδική θήκη στη Μονή. Σήμερα αποτελεί τον πολυτιμότερο Εθνικό θησαυρό.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΗΡΩΟ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ 1821
Στο δεσπόζοντα λόφο βόρειας της Μονής της Αγίας Λαύρας υψώνεται το λαμπρότερο μνημείο του Έθνους. Είναι το Ηρώο των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, που θυσιάστηκαν για την ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους από τον Τουρκικό Ζυγό. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου στη σημερινή του μορφή πραγματοποιήθηκαν στις 24 Μαρτίου 1971.
Το Ηρώο αποτελείται από σύνθεση τριών ανδριάντων που παριστάνουν τη συμμετοχή του κλήρου και των αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821 και την Ελευθερία του Ελληνικού Έθνους από τον Τούρκο Κατακτητή.
Κάθε χρόνο οι εκδηλώσεις εορτασμού της Εθνικής Επετείου, που διοργανώνει ο Δήμος Καλαβρύτων αρχίζουν από το Ηρώο, όπου τελείται τρισάγιο, κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγή, στη μνήμη των ενδόξων ηρώων και ανάκρουση εθνικού ύμνου.
)
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ - ΜΑΡΤΙΟΣ 1821
Η Επαρχία Καλαβρύτων έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης κατά του Τούρκου Κατακτητή, το Μάρτιο του 1821.
Από τα τέλη Ιανουαρίου έως αρχές Μαρτίου 1821 πραγματοποιήθηκαν στη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο) συνολικά πέντε συσκέψεις προεστών και κληρικών της Αχαΐας, των Καλαβρύτων και της Βοστίτσας, αλλά σε καμία δεν αποφασίστηκε η έναρξη του Επαναστατικού Αγώνα.
Ωστόσο, η Επαρχία Καλαβρύτων παρουσιάζεται νωρίτερα προετοιμασμένη για τον αγώνα. Αυτό αποδεικνύεται με την πραγματοποίηση σημαντικών Επαναστατικών γεγονότων.
Πρώτος ο Νικόλαος Σολιώτης, αγνοώντας τις μακροχρόνιες συνελεύσεις των προεστών των Καλαβρύτων και των Πατρών μαζί με τον Αναγνώστη Κορδή και άλλους κλέφτες, στις 14 Μαρτίου έστησαν ενέδρα και χτύπησαν σε τοποθεσία κοντά στο Αγρίδι Της Νωνάκριδας τρεις γυφτοχαρατζήδες και τρεις ταχυδρόμους, που μετέφεραν επιστολές του καϊμακάμη Μεχμέτ Σελήχ στον Χουρσήτ πασά στα Ιωάννινα, κατόπιν παροτρύνσεως του Σωτήρη Χαραλάμπη.
Ακολούθησε στις 18 Μαρτίου η επίθεση του Χονδρογιάννη στην τοποθεσία Χελωνοσπηλιά της Κατσάνας (Λυκούρια), εναντίων του εισπράκτορα Λαλαίου Τουρκαλβανού Σεϊδή, που μετέφερε μαζί με καταγόμενο από τη Βυτίνα «Σαράφη» Νικόλαο Ταμπακόπουλο, δημόσια χρήματα από την Κερπινή Καλαβρύτων στην Τριπολιτσά.
Μετά τη Χελωνοσπηλιά καταγράφεται επίσης η εχθρική ενέργεια του Νικόλαου Σουλιώτη και του Ανδρέα Πετιμεζά, κατά διαταγή του Ασημάκη Φωτήλα στο Λιβάρτζι, εναντίων δύο σπαχήδων από την Τροπολιτσά, των Τσιπουγλαίων.
Επαναστατικές ενέργειες θεωρούνται επίσης, η επίθεση από το Νικόλαο Σολιώτη εναντίων 7 Τούρκων στα χωριά του Αρφαρά των Χασίων και 19 Αλβανών στο Βερσοβά/ Μπερτζοβά, η προσβολή και ο φόνος μερικών από τους 18 Τούρκους, οι οποίοι πηγαίνοντας από τα Σάλωνα στην Τροπολιτσά έπεσαν στην ενέδρα των Πετμεζαίων στην Ακράτα, καθώς και ο φόνος στον Ανάργυρο και το ναΐσκο του Αγ. Αθανασίου Σοπωτό, των Τούρκων ιδιοκτητών των χωριών Μοστιτσίου και Καστελίου.
ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
Η 25η Μαρτίου ορίστηκε ως ημέρα εθνικού πανηγυρισμού με το διάταγμα που εξέδωσε ο βασιλιάς Όθων την 27η Μαρτίου 1838.
Ο Δήμος Καλαβρύτων γιορτάζει την απελευθέρωση της πόλης στις 21 Μαρτίου και στις 25 Μαρτίου στη Μονή της Αγίας Λαύρας πραγματοποιείται ο εορτασμός της εθνικής επετείου, με σειρά εκδηλώσεων.
Στις 21 Μαρτίου πραγματοποιείται δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό της πόλης των Καλαβρύτων, Κεντρική ομιλία, τρισάγιο στο μνημείο πεσόντων ηρώων, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου, παρέλαση μαθητών των Δημοτικών Σχολείων, του Γυμνασίου, Λυκείου και Τ.Ε.Ε. Καλαβρύτων προ των επισήμων και αναπαράσταση της μάχης και κατάληψης των Καλαβρύτων από το Θεατρικό Όμιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος».
Στις 25 Μαρτίου πραγματοποιείται τρισάγιο στο Πανελλήνιο Ηρώο των Αγωνιστών του 1821, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου, δοξολογία στον προαύλιο χώρο του ιστορικού Ναού της Μονής Αγίας Λαύρας, κεντρική ομιλία, αναπαράσταση Ορκωμοσίας των Αγωνιστών και κήρυξης της Επανάστασης 1821 από το Θεατρικό Όμιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος», παρουσίαση εθνικών παραδοσιακών χορών και τερματισμός και απονομή επάθλων στους νικητές του Ποδηλατικού Γύρου Θυσίας στη διαδρομή Πάτρα – Χαλανδρίτσα – Καλάβρυτα – Αγία Λαύρα.
ΛΑΒΑΡΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 1821
Το παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης του Ναού της Αγίας Λαύρας υπήρξε η σημαία της Ελληνικής Επανάστασης που ύψωσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και όρκισε τους αγωνιστές.
Σύμφωνα με πηγές, το Λάβαρο το έφερε στη Μονή ο Ιερομόναχος Νεόφυτος. Το σχήμα του είναι επίμηκες ορθογώνιο και πάνω εικονίζεται η Κοίμησης της Θεοτόκου. Παρά τις πυρκαγιές και λεηλασίες που έγιναν στο Μοναστήρι το Λάβαρο δεν υπέστη καμία φθορά. Συντηρήθηκε το 1993 και διαφυλάσσεται σε ειδική θήκη στη Μονή. Σήμερα αποτελεί τον πολυτιμότερο Εθνικό θησαυρό.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΗΡΩΟ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ 1821
Στο δεσπόζοντα λόφο βόρειας της Μονής της Αγίας Λαύρας υψώνεται το λαμπρότερο μνημείο του Έθνους. Είναι το Ηρώο των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, που θυσιάστηκαν για την ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους από τον Τουρκικό Ζυγό. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου στη σημερινή του μορφή πραγματοποιήθηκαν στις 24 Μαρτίου 1971.
Το Ηρώο αποτελείται από σύνθεση τριών ανδριάντων που παριστάνουν τη συμμετοχή του κλήρου και των αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821 και την Ελευθερία του Ελληνικού Έθνους από τον Τούρκο Κατακτητή.
Κάθε χρόνο οι εκδηλώσεις εορτασμού της Εθνικής Επετείου, που διοργανώνει ο Δήμος Καλαβρύτων αρχίζουν από το Ηρώο, όπου τελείται τρισάγιο, κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγή, στη μνήμη των ενδόξων ηρώων και ανάκρουση εθνικού ύμνου.
ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣΙεράρχης και πρωταγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης. Γεννήθηκε στη Δημητσάνα το 1771. Φοίτησε στη σχολή της Δημητσάνας, έπειτα στο Άργος και τέλος στη Σχολή της Σμύρνης.
Το 1806, εκλέχθηκε μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο οποίος έγινε αποδεκτός από το λαό με αγάπη, σεβασμό και αφοσίωση.
Τα έτη 1815-1817 ο Γερμανός υπήρξε μέλος της Πατριαρχικής Συνόδου της Κωνσταντινούπολης. Το Νοέμβριο του 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία. Από τότε αφοσιώθηκε στην προετοιμασία της Επανάστασης και υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές του Αγώνα Ανεξαρτησίας του Ελληνικού Έθνους.
Καθοριστικός ήταν ο ρόλος του στην Έναρξη της Επανάστασης από τα Καλάβρυτα στις 21 Μαρτίου 1821. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε στην Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας τα όπλα των αγωνιστών και ύψωσε τη σημαία της Επαναστάσεως, το λάβαρο του Αγώνα για την ανεξαρτησία και την αποτίναξη του Τουρκικού Ζυγού, που ήταν το παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης του Ναού.
Το Δεκέμβριο του 1821 έλαβε ενεργό μέρος στην Α’ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο, που με απόφασή της το 1822 τον έστειλε στην Ιταλία, με σκοπό να συναντήσει τον Πάπα, προκειμένου να του αποσπάσει υλική και ηθική βοήθεια, αλλά το σχέδιο αυτό απέτυχε.
Αργότερα, συμμετείχε ως μέλος και στην Γ’ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο και διηύθυνε της εργασίες της. Λίγες μέρες μετά την πτώση του Μεσολογγίου πέθανε στο Ναύπλιο στις 30 Μαΐου 1826 και τα οστά του μεταφέρθηκαν στη γενέτειρά του τη Δημητσάνα.
Στα τελευταία του χρόνια ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έγραψε τα απομνημονεύματά του που δημοσιεύθηκαν το 1837 και επανεκδόθηκαν το 1976.
ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝΙδιαίτερης σημασίας κρίνεται η επίθεση εναντίον ανθρώπων του Τούρκου διοικητή των Καλαβρύτων Ιμπραήμ πασά Αρναούτογλου, που ανήσυχος από την κατάσταση ξεκίνησε με ολόκληρη τη φρουρά του για την Τριπολιτσά. Στη θέση Παλαιόπυργος ή Φροξυλιά ο Σωτήρης Παπαδαίος, ο Θανάσης Φεφές και ο Θανάσης Κωστόπουλος από το Μάζι, ο Γιαννάκης Βίρας από τα Κρινόφυτα και ο Γαλάνης από τα Βρώσθαινα, ενεδρεύοντας σκότωσαν τον Αιθίοπα (δούλο του Αρναούτογλου). Το απόγευμα της ίδιας μέρας Τούρκος καφετζής φροντιστής και ο σουρτζής έπεσαν σε ενέδρα στη θέση Πλατάνια, που του έστησαν οι ίδιοι μαζί με άλλους και ο πρώτος σκοτώθηκε. Ο Αρναούτογλου, όταν πληροφορήθηκε όσα συνέβησαν, έντρομος έσπευσε να κλειστεί μαζί με τους Τούρκους στους τρεις οχυρούς πύργους των Καλαβρύτων. Στις 21 Μαρτίου συγκεντρώθηκαν και πολιόρκησαν τα Καλάβρυτα 600 ένοπλοι αγωνιστές με αρχηγούς τον Σωτήρη Χαραλάμπη, τον Φωτήλα, τον Σωτήρη Θεοχαρόπουλο, τον Ιωάννη Παπαδόπουλο, τον, Νικ. Σολιώτη και τους Πετιμεζαίους και επιτέθηκαν εναντίων των Τούρκων που είχαν καταφύγει στους πύργους. Ύστερα από πενθήμερη αντίσταση (21-25Μαρτίου) ο Αρναούτογλου παραδόθηκε. Μετά την απελευθέρωση στην πόλη και στην Ιστορική Μονή της Αγίας Λαύρας τελέστηκε επίσημη δοξολογία.
ΠΡΟΤΟΜΕΣ ΗΡΩΩΝΣτα Καλάβρυτα, στην πόλη που σηματοδότησε την Έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 βρίσκονται προτομές ηρώων αγωνιστών. Η Προτομή του προεστού Ανδρέα Ζαΐμη κοσμεί την «Πλατεία Ζαϊμαίων» και οι προτομές των Νικόλαου και Θανάση Πετιμεζά βρίσκονται στην «Πλατεία Πετιμεζαίων».
ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΑΪΜΗΣ
Ο Ανδρέας Ζαΐμης γεννήθηκε στην Κερπινή το 1791. Γιος του Ασημάκη Ζαΐμη, ίσως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της επιφανούς οικογένειάς του. Μυήθηκε από τον Ανδρέα Λόντο στη Φιλική Εταιρεία το 1819 και συμμετείχε ενεργά στην προετοιμασία του Αγώνα.
Μαζί με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης στο Ιστορικό Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας.
Συμμετείχε με δικό του στρατιωτικό σώμα στην απόκρουση του Δράμαλη και στη λύση της πρώτης πολιορκίας του Μεσολογγίου (Δεκέμβριος του 1822).
Υπήρξε μέλος της Α΄ και της Β΄ Εθνοσυνέλευσης, του Εκτελεστικού Σώματος, αλλά και πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδας μέχρι την άφιξη του Καποδίστρια στην αρχή και αργότερα, μετά τη δολοφονία του κυβερνήτη, μέχρι την άφιξη του Όθωνα. Στα χρόνια του Καποδίστρια συμμετείχε στο Πανελλήνιο, συμβουλευτικό όργανο του κυβερνήτη Καποδίστρια.
Τελείωσε την πολιτική του σταδιοδρομία την περίοδο του Όθωνα ως αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας και πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου.
Πέθανε στην Αθήνα το 1840.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΕΤΙΜΕΖΑΣΓεννήθηκε στα Σουδενά Καλαβρύτων το 1790. Συνδέθηκε με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και πολέμησε μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία.
Πολέμησε στην περιοχή των Καλαβρύτων, και σε μία μάχη με τον Ιμπραήμ το 1826 στο Καστράκι της Νωνάκριδος τον ανάγκασε να υποχωρήσει.
Εκλέχτηκε πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση του 1843, η οποία συνέταξε το Σύνταγμα του 1844 και επανειλημμένα βουλευτής. Πέθανε στα Καλάβρυτα το 1865.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΙΜΕΖΑΣ
Επικηρυγμένος από τους Τούρκους, πατέρας του αγωνιστή Νικόλαου Πετιμεζά, πέθανε πολεμώντας τους στα Σουδενά Καλαβρύτων το 1804.
ΠΑΝΩΡΑΙΑ ΠΕΤΙΜΕΖΑ
Τα αποκαλυπτήρια της προτομής της Αγωνίστριας Πανωραίας Πετιμεζά θα πραγματοποιηθούν στις 21 Μαρτίου 2005, στα πλαίσια των εκδηλώσεων της επετείου Απελευθέρωσης της πόλης των Καλαβρύτων από τους Τούρκους.
ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΤΟΚΟΣΟ Ιερομόναχος Γρηγόριος Ντόκος ήταν ο σημαιοφόρος της Ορκωμοσίας των αγωνιστών της Επαναστάσεως του 1821 στην Αγία Λαύρα.
Ο Γρηγόριος ήρθε στην Ιερά Μονή το 1812, σε ηλικία 14 ετών. Ως σημαιοφόρος συμμετείχε στην πορεία των Αγωνιστών στις 21 Μαρτίου προς τα Καλάβρυτα και την κατάληψη της πόλης.
Το Μάιο του 1826, με την κατάληψη της Αγίας Λαύρας από τον Ιμπραήμ, ο ηγούμενος της Μονής Καλλίνικος αναθέτει στον Γρηγόριο να μεταφέρει το Λάβαρο στο Ναύπλιο, μαζί με άλλα κειμήλια.
Το 1828 η Αγία Λαύρα ανοικοδομείται και ο Ιερομόναχος Γρηγόριος, αναλαμβάνει, ύστερα από άδεια να περιφέρει την Τίμια κάρα του Αγίου Αλεξίου σε πολλά μέρη της Ελλάδος, με στόχο να συγκεντρώσει χρήματα και να βγάλει τη Μονή από τη δεινή οικονομική θέση.
Ο Γρηγόριος πέθανε το 1870σε ηλικία 72 ετών. Προτομή του Γρηγόριου Ντόκου βρίσκεται στην Κεντρική Πλατεία του Δημοτικού Διαμερίσματος Σκεπαστού Καλαβρύτων.
Ο Δήμος Καλαβρύτων γιορτάζει την απελευθέρωση της πόλης στις 21 Μαρτίου και στις 25 Μαρτίου στη Μονή της Αγίας Λαύρας πραγματοποιείται ο εορτασμός της εθνικής επετείου, με σειρά εκδηλώσεων.
Στις 21 Μαρτίου το πρωί ακούγονται πανηγυρικές κωδωνοκρουσίες και εμβατήρια στους δρόμους της πόλης από την Φιλαρμονική ορχήστρα του Δήμου. Στη συνέχεια πραγματοποιείται δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό της πόλης των Καλαβρύτων, Κεντρική ομιλία, τρισάγιο στο μνημείο πεσόντων ηρώων, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου, παρέλαση μαθητών προ των επισήμων και αναπαράσταση της μάχης και κατάληψης των Καλαβρύτων από το Θεατρικό Όμιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος».
Στις 25 Μαρτίου πραγματοποιείται τρισάγιο στο Πανελλήνιο Ηρώο των Αγωνιστών του 1821, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου, δοξολογία στον προαύλιο χώρο του ιστορικού Ναού της Μονής Αγίας Λαύρας, κεντρική ομιλία, αναπαράσταση Ορκωμοσίας των Αγωνιστών και κήρυξης της Επανάστασης 1821 από το Θεατρικό Όμιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος», παρουσίαση εθνικών παραδοσιακών χορών και τερματισμός και απονομή επάθλων στους νικητές του Ποδηλατικού Γύρου Θυσίας στη διαδρομή Πάτρα – Χαλανδρίτσα – Καλάβρυτα – Αγία Λαύρα.
