ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
(Ρόδος, 30 Ιανουαρίου 2009)
Εισήγηση του νομάρχη Δωδεκανήσου Γιάννη Μαχαιρίδη
Νομοθετικό Πλαίσιο
Με το νόμο 2100/1952 η Ελληνική Κυβέρνηση συνέστησε τον Οργανισμό Ακίνητης Περιουσίας του Δημοσίου Δωδεκανήσου.
Σκοπός του Οργανισμού είναι η διοίκησης και η εν γένει διαχείρισις (εκμετάλλευσις, εκποίησις ή διάθεσις προς άλλους σκοπούς)
α) κτημάτων της περιουσίας του Δημοσίου στην Περιφέρεια της Δωδεκανήσου, που υπάγονται εις την αρμοδιότητα και διαχείριση των Διευθύνσεων Δημοσίων Κτημάτων του Υπουργείου των Οικονομικών πλην των αιγιαλών και
β) των κτημάτων του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού στην Δωδεκάνησο, που μετεβιβάσθηκαν από το Δημόσιο προς αυτόν, και
γ) των μετοχών των τέως Ιταλικών Εταιρειών στην Δωδεκάνησο που περιήλθαν εις το Ελληνικό Δημόσιο.
Τα έσοδα του Οργανισμού, εκ της διαχειρίσεως της περιερχομένης σε αυτόν κατά τα άνω περιουσίας, μετά την αφαίρεσιν των δαπανών λειτουργίας αυτού, των εξόδων συντηρήσεως, αξιοποιήσεως κλπ.
Των περιερχομένων σε αυτόν ακινήτων και πάσης άλλης αναγκαίας δαπάνης, διατίθενται από τον Οργανισμό αποκλειστικά προς εκτέλεσιν έργων κοινής ωφελείας και Τουριστικής χρησιμότητας στην Δωδεκάνησο, προς κοινωφελή ιδρύματα της Δωδεκανήσου.
«Ωσαύτως τα έσοδα ταύτα διατίθενται και δια την εκτέλεσιν παραγωγικών γεωργικών έργων, αποσκοπούντως εις την ανάπτυξιν και προαγωγήν της γεωργίας εν Δωδεκανήσω».
Με το Ν.Δ. 195/1973 καταργήθηκε ο Οργανισμός Ακίνητης Περιουσίας του Δημοσίου στα Δωδεκάνησα.
Το Νομοθετικό διάταγμα, στο άρθρο 2, προέβλεπε:
α) άπασα η κινητή και ακίνητος περιουσία του καταργημένου οργανισμού περιέρχεται αυτοδικαίως, και άνευ ετέρας τινός διατυπώσεως, εις την κυριότητα του Δημοσίου και υπό την διαχείρισιν του Υπουργείου Οικονομικών κατά τας κείμενας περί διοικήσεως δημοσίων κτημάτων διατάξεις
β) Το Δημόσιον υποκαθίσταται εξ ολοκλήρου εις άπασας τας υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του Οργανισμού τούτου, τα εξ οποιασδήποτε σχέσεως ή αιτίας απορρέοντα.
Στο άρθρο 3 προεβλέπετο ότι :
Τα έσοδα εκ της διαχειρίσεως και εκποιήσεως των υπό την διαχείρισιν του Υπουργείου Οικονομικών τελούντων δημοσίων κινητών και ακινήτων εν Δωδεκανήσω, εισάγονται ως έσοδα του Δημοσίου υπό ίδιον κωδικόν αριθμόν του κρατικού προϋπολογισμού, εγγραφομένης αντιστοίχως αναλόγου πιστώσεως διά την εκτέλεσιν υπό των οικείων φορέων δημοσίων και κοινωφελών έργων εν Δωδεκανήσω, προτιμωμένης της ανεγέρσεως κτιρίων προς στέγασιν των δημοσίων υπηρεσιών, ως και πάσης φύσεως κατοικιών δια την στέγασιν επί μισθώματι των υπηρετούντων έν τη περιφερεία ταύτη δημοσίων υπαλλήλων.
Τα του τρόπου και των όρων της μισθώσεως ως και πάσα αναγκαία λεπτομέρεια ρυθμίζονται δι’ αποφάσεως του Νομάρχου Δωδεκανήσου δημοσιευόμενης δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως.
Με το Ν.Δ. 719/77 δίνεται η δυνατότητα εξαγοράς και απόδοσης δημοσίων κτημάτων.
Μέσω αυτής της διαδικασίας παραχωρήθηκαν με απόδοση, με εξαγορά τέσσερις χιλιάδες ακίνητα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Όλοι μιλούν για την ακίνητη περιουσία του δημοσίου στα Δωδεκάνησα.
Είναι τα ακίνητα που περιήλθαν στο ελληνικό δημόσιο μετά την Ιταλική Κατοχή.
Αναπάντητο παραμένει πώς περιήλθε αυτή η περιουσία στο Ιταλικό Δημόσιο.
Ήταν περιουσία των Δωδεκανησίων, ή περιήλθαν λόγω δημιουργίας του κτηματολογίου, αυθαίρετα, και μπορούμε να πούμε, και βίαια;
Η περιουσία αυτή κινητή και ακίνητη υπολογιζόταν περίπου στα 500.000 στρέμματα στη Ρόδο, περίπου 60.000 στρέμματα στην Κω και περίπου 1.500 στρέμματα στην Λέρο.
ΣΗΜΕΡΑ, εξαιρουμένων των δημοσίων κτημάτων που είναι δεσμευμένα από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, από την Διεύθυνση Δασών και την ΕΤΑ (Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων), υπολογίζεται, βάσει εκτιμήσεων της εφορίας δημοσίων κτημάτων, σε περίπου 30.000 ακίνητα, από τα οποία καταγεγραμμένα υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου είναι τα 20.000.
Πιστεύουμε πως πρέπει να ξεκαθαριστεί τι από την δημόσια περιουσία διεκδικούμε.
Μια καταγραφή του τι διαχειρίζεται σήμερα το δημόσιο είναι απαραίτητη :
1. Κτίσματα (δημόσια κτήρια ή και κοινά κτήρια κατοικίες κ.λ.π). Το μεγαλύτερο μέρος αυτών διαχειρίζεται το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠΑ).
2. Κτίσματα που ανήκουν σε άλλους φορείς του δημοσίου, π.χ. Παλιό Νοσοκομείο, Ορφανοτροφείο κ.λ.π., στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας.
3. Δημόσιες εκτάσεις, αρμοδιότητας:
Α) Υπουργείου Οικονομικών (ΚΥΔ, ΚΕΔ)
Β) Υπουργείο Γεωργίας και επικοιστικά - Χορτολιβαδικά - Δασικά
Γ) Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων (ΕΤΑ)
4. Παραλίες - Αιγιαλοί
Το ξεκαθάρισμα της κινητής και ακίνητης περιουσίας του δημοσίου και τι πρέπει να περιέλθει σε έναν νέο φορέα διαχείρισης και προστασίας είναι απαραίτητο να γίνει στο ξεκίνημα της διερεύνησης του συνολικού εγχειρήματος.
Πρέπει να επισημάνουμε πως στα Δωδεκάνησα, και συγκεκριμένα στην Ρόδο, στην Κω και εν μέρει στη Λέρο, και όχι σε όλα τα νησιά μας, είναι καταγραμμένη δημόσια περιουσία και αυτό γιατί υπήρχε κτηματολόγιο.
Το ίδιο ισχύει και σε κάποιες, λίγες, περιοχές της πατρίδας μας.
Στο σημείο αυτό ζητώ την προσοχή του σώματος:
Με την σύνταξη του κτηματολογίου, σε εθνικό επίπεδο,
στην ίδια κατάσταση θα βρεθεί το σύνολο της χώρας,
και άρα το δημόσιο θα γνωρίζει την περιουσία του
σε όλη την επικράτεια.
Αυτό πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη
στο όποιο διεκδικητικό μας πλαίσιο,
και σε τι αυτό θα διαφοροποιείται
από την υπόλοιπη χώρα.
- Σε αυτήν την φάση, είναι απαραίτητη μια μελέτη η οποία θα προσδιορίζει το επίπεδο των διεκδικήσεων αλλά και το πλαίσιο των κινήσεων μας σε όλα τα επίπεδα, πολιτικό, νομικό κ.λ.π..
- Επίσης θα περιγράφει τον φορέα που θα διαδεχθεί τις σημερινές δομές του δημοσίου, το μετοχικό σχήμα, το προσωπικό, το κόστος και τα μέσα λειτουργίας του, τους στόχους του, όπως και τις ακριβείς αρμοδιότητές του.
Μέχρι την οριστικοποίηση και λήψη των αποφάσεων μας είναι απαραίτητο να συμφωνήσουμε και να αποφασίσουμε:
1. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση δεν θα χάσει τους πόρους μέσω των οποίων εκτελεί σήμερα διάφορα έργα σε όλο τον νομό και υπολογίζονται σε 2,5 έως 3 εκατομμύρια ετησίως.
2. Η ακίνητη περιουσία στα πολεοδομικά συγκροτήματα των δήμων, εφόσον δεν προορίζονται για κρατικές ανάγκες (στέγαση δημοσίων υπηρεσιών, σχολείων κ.λ.π.), να περιέλθουν στους αντίστοιχους Δήμους.
3. Η χρήση των παραλιών περιέρχεται αδαπάνως στη Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς να χάνουν τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους.
4. Δημόσιες εκτάσεις στα διοικητικά όρια των δήμων που μπορούν να αξιοποιηθούν για κάλυψη κοινωφελών έργων ή επενδυτικών προγραμμάτων των Δήμων, που έχουν όμως περιγραφεί στα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια ή στα ΣΧΟΑΠ, δεσμεύονται υπέρ των αντίστοιχων δήμων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η συζήτηση που γίνεται σήμερα στο Νομαρχιακό Συμβούλιο έχει την δική της σημασία… Πολιτική και κοινωνική.
Το κορυφαίο αιρετό πολιτικό όργανο του νομού μας συζητά για την αναγκαιότητα, η τοπική κοινωνία να έχει λόγο στα του οίκου μας.
Σε ένα πράγμα νομίζω ότι συμφωνούμε όλοι:
Η Ακίνητη Περιουσία του Δημοσίου, αυτό που οι παλαιότεροι και οι νεότεροι θεωρούσαν και θεωρούμε «προίκα» αυτού του τόπου, δεν είναι μόνο οι αριθμοί, δεν είναι μόνο τα στρέμματα, δεν είναι μόνο τα έσοδα και μια λογιστική προσέγγιση.
Αν βλέπαμε μόνο από αυτήν την σκοπιά το θέμα, τότε θα μιλούσαμε με κτηματομεσιτικούς και οικονομοτεχνικούς όρους.
Μόνο που δεν είμαστε κτηματομεσίτες.
Το θέμα της ακίνητης περιουσίας παραπέμπει ευθέως στην ιστορία αυτού του τόπου, άρα από την σημερινή μας συζήτηση δεν μπορεί να απουσιάζει ακόμα και το συναίσθημα.
Είμαστε όμως ένα πολιτικό όργανο που έχει σαν αποκλειστική αποστολή να εξυπηρετεί τα πραγματικά συμφέροντα του τόπου.
Είμαστε εδώ για να υπερασπιστούμε αυτά τα συμφέροντα, με την βασική προϋπόθεση ότι θα ενδυναμώσουμε την θέση μας και όχι να την αποδυναμώσουμε.
Οφείλουμε με ψυχραιμία, σύνεση και καθαρό μυαλό, να σταθμίσουμε με ρεαλισμό όλες τις παραμέτρους.
Παρά το πισωγύρισμα του 1973, αυτός ο τόπος έχει ένα ακόμα κεκτημένο στα χέρια του.
Το υδροκέφαλο κεντρικό κράτος μπορεί να πήρε υπό την ευθύνη του την διαχείριση των ακινήτων, όμως το συντριπτικά μεγάλο ποσοστό των πόρων από αυτήν την διαδικασία το διαχειρίζεται ένας τοπικός φορέας.
Έστω κι αν αυτό γίνεται με μεγάλη προσπάθεια, καθώς δεν γίνεται αυτόματα η μεταφορά των πιστώσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ας μην διαφεύγει της προσοχής μας, ότι ένας τοπικός πολιτικός φορέας, δημοκρατικά νομιμοποιημένος με την ψήφο των Δωδεκανησίων, έχει την ευθύνη αξιοποίησης πολύτιμων πόρων από την διαχείριση των ακινήτων του Δημοσίου.
Η Νομαρχία Δωδεκανήσου, με διαφάνεια, με δημοκρατικό προγραμματισμό, με έμπειρο στελεχιακό και πολιτικό προσωπικό, πάντα με διάλογο με τους ΟΤΑ και τους άλλους φορείς, ιεραρχώντας ανάγκες και προτεραιότητες, μετουσιώνει αυτούς τους, έστω λίγους, πόρους σε αναπτυξιακές δράσεις και έργα σε όλο τον νομό, χωρίς εξαιρέσεις και προτιμησιακά δικαιώματα.
Τίθεται το ερώτημα, και αυτό συζητάμε σήμερα:
Πρέπει να διεκδικήσουμε και να κερδίσουμε κάτι παραπάνω;
Η απάντηση θα πρέπει να δοθεί μέσα από έναν σοβαρό διάλογο και έναν επίσης σοβαρό προβληματισμό για το τι έχουμε σήμερα, τι διεκδικούμε και τι μπορούμε αντικειμενικά να κερδίσουμε.
Ενδεχομένως, και τι μπορεί να χάσουμε…
Η ουσιαστική χρησιμότητα αυτής της συζήτησης θα εξαρτηθεί από το πόσο υπεύθυνα και ρεαλιστικά θα αναλύσουμε όλα τα δεδομένα του ζητήματος.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι μόνο αν επικρατήσει η ευθύνη και ο ρεαλισμός θα καταλήξουμε σε μια πραγματικά συμφέρουσα για τον τόπο μας ενιαία στάση.
