Στο κέντρο της πόλης της Σάμου, ακριβώς δίπλα στο δημαρχιακό μέγαρο και στον ιστορικό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα που υπέστη σοβαρές ζημιές από τον σεισμό του 2020, έχει τοποθετηθεί μια ολοκαίνουργια πινακίδα «Εκκένωσης». Μια κατά τα άλλα χρήσιμη ένδειξη διαφυγής, καρφωμένη μέσα σε ένα παρτέρι που σκιάζεται από λαμαρίνες προστασίας και ένα κτίριο που ακόμα μαρτυρά την ελλιπή αποκατάσταση.
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο και συνάμα οδυνηρό: η εικόνα μετρά περισσότερο από την ουσία.
Ενώ το διεθνές πρόγραμμα «TsunamiReady» της UNESCO εφαρμόζεται στον Δήμο Ανατολικής Σάμου μέσω του έργου Coast WAVE, η πιο εμφανής του υλοποίηση είναι η εγκατάσταση αυτών των πινακίδων. Στην πράξη, το “πρωτόκολλο ενεργειών” για την εκδήλωση τσουνάμι περιορίζεται κυρίως σε θεωρητικές ασκήσεις και σημάνσεις. Την ίδια ώρα, το κέντρο της πόλης – η καρδιά του Δήμου – παραμένει περιφραγμένο με τσίγκους για την αποφυγή ατυχημάτων, αφού η αποκατάσταση των ζημιών είτε καθυστερεί, είτε εγκαταλείπεται σιωπηλά.
Από τη μια: μια πινακίδα.
Από την άλλη: ένας τσίγκος.
Και ανάμεσά τους: μια κοινωνία που ακόμα περιμένει την ουσιαστική στήριξη που της υποσχέθηκαν.
Οι κάτοικοι δεν ζητούν άλλα διεθνή σήματα. Ζητούν επισκευές. Σχολεία χωρίς προκάτ αίθουσες. Δημόσιες υπηρεσίες που δεν στεγάζονται σε επισφαλή κτίρια. Ζητούν πολιτική προστασία με περιεχόμενο, όχι με σημάνσεις.
Τσουνάμι από Πινακίδες: Όταν η Αντιμετώπιση Κρίσεων Περιορίζεται στην Εικόνα
Στον Δήμο Ανατολικής Σάμου, πέντε χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό του 2020, το μόνο "έργο" που φαίνεται να εκτελείται με συνέπεια είναι η τοποθέτηση πινακίδων. Σε μια περιοχή που εξακολουθεί να μετρά πληγές από τα Ρίχτερ — με δημόσια κτίρια ακόμα ακατάλληλα, υποδομές σε εγκατάλειψη και πολίτες να ζουν με την ανασφάλεια της επόμενης καταστροφής — η διοίκηση επιλέγει να προβάλλει ως κεντρικό επίτευγμα τη συμμετοχή της στο διεθνές πρόγραμμα TsunamiReady.
Η εικόνα που εκπέμπεται είναι ξεκάθαρη: μια διοίκηση που επενδύει περισσότερο στην επικοινωνία και την “προετοιμασία επί χάρτου”, παρά στην ουσιαστική θωράκιση της κοινότητας. Πινακίδες, χάρτες και θεωρητικές ασκήσεις παρουσιάζονται ως απόδειξη προόδου, τη στιγμή που τα βασικά ζητήματα πολιτικής προστασίας παραμένουν στο συρτάρι.
Δεν αμφισβητεί κανείς τη σημασία της πρόληψης και της εκπαίδευσης, ούτε τη διεθνή αξία του προγράμματος TsunamiReady. Ωστόσο, σε έναν τόπο που έχει ήδη δοκιμαστεί σκληρά, η πρόληψη δεν μπορεί να περιορίζεται στη σημειολογία και στις φωτογραφίες εγκαινίων με φόντο νέες πινακίδες. Η κοινωνική πραγματικότητα της Σάμου απαιτεί έργα, όχι άλλο ένα επικοινωνιακό περιτύλιγμα.
Μέχρι τότε, η μοναδική σταθερή υπενθύμιση της «ετοιμότητας» θα είναι οι μπλε πινακίδες στους δρόμους — σε μια πόλη που δεν έχει ακόμα πραγματικά σηκωθεί στα πόδια της.
Αν αυτή είναι η προτεραιότητα του σχεδίου "Εγκέλαδος", τότε είναι δίκαιο να αναρωτηθεί κανείς: ποιος προστατεύεται τελικά – ο πολίτης ή η εικόνα του έργου;
