Σε υποσχετικές μόνο ανακοινώσεις αποζημιώσεων και οικονομικών ενισχύσεων προχώρησε χθες η κυβέρνηση για τους σεισμοπαθείς της Σάμου, επαγγελματίες, φυσικά και νομικά πρόσωπα, αφού δε δήλωσε το απαιτούμενο χρονοδιάγραμμα για την έκδοση των Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων ως απαραίτητων για να μπει το νερό στο αυλάκι. Και ενώ εξυπακούεται ότι το ποσό που θα δεσμευτεί από τον προϋπολογισμό των δημοσίων επενδύσεων θα μετρά εκατομμύρια ευρώ, είναι έντονη η απορία εάν υπάρχουν τα λεφτά.
Επιπλέον, στις κυβερνητικές ανακοινώσεις δεν αναφέρονται έστω ενδεικτικά οι όροι και οι προϋποθέσεις για την καταβολή της οικονομικής στήριξης, γεγονός που προβληματίζει αρκετά, καθότι συνήθως με διάφορα νομοθετικά προσχήματα στο τέλος οι πραγματικοί δικαιούχοι χάνουν το δίκιο τους, συνεπώς και την αποζημίωση. Φαινόμενο που παρατηρείται, ομολογουμένως, γενικότερα ανεξαρτήτως κομματικής παράταξης, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της νότιας Λέσβου που επι Σύριζα χτυπήθηκε το 2017 από 6,3 ρίχτερ. Τότε οι αποζημιώσεις για τις επισκευές/ανακατασκευές των κατοικιών που "κούμπωσαν" στα 49 περίπου εκ. ευρώ και με άντληση κονδυλίων και από το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ, άνοιξαν εναν ολόκληρο χρόνο μετά το συμβάν, ενώ για τις επιχειρήσεις δύο χρόνια μετά. Μένουμε στο παράδειγμα της Λέσβου καθώς αξίζει να αναφερθούμε στις πρώτες, οικονομικού περιεχομένου ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν για τους πληγέντες όπως: Προνοιακό επίδομα 586,94 ευρώ για την αντιμετώπιση των πρώτων αναγκών μετά το σεισμό, επίδομα αποζημίωσης οικοσκευής και επίδομα ενοικίου.
Μάλιστα η επιδότηση του ενοικίου δόθηκε σε όσους κρίθηκαν τα σπίτια τους ακατάλληλα ακόμη και αν φιλοξενήθηκαν ή επιλέξαν να φιλοξενηθούν σε φιλικά η συγγενικά σπίτια, με την προσκόμιση μιας απλής υπεύθυνης δήλωσης. Η επιδότηση ενοικίου για τους ενοικιαστές πληγέντων κατοικιών, δόθηκε για έξι μήνες ενώ για τους ιδιοκτήτες για δύο χρόνια με τη δυνατότητα παράτασης έως το πέρας των εργασιών ανακατασκευής.
Σημειώνεται ότι η παράμετρος επιδότησης ενοικίου στη Σάμο εως ετούτη τη στιγμή δεν υφίσταται !
Ωστόσο ακόμη περιμένουμε τη δεύτερη επιτροπή για την κρίση της καταλληλότητας ή μη κτιρίων και κτισμάτων ώστε να αρχίζει να γυρίζει
ο τροχός για την ουσιαστική καταγραφή άρα και το μέγεθος των ζημιών που θα καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή την επισκευή, την ανακατασκευή, την κατεδάφιση.
Προφανώς ουδείς σκέφτηκε, σε αυτές τις δύσκολες για τον τόπο στιγμές κι ενώ ο χειμώνας είναι προ των πυλών, την ιδέα της πρόσληψης ντόπιου μηχανικού απευθείας από τον ενδιαφερόμενο και την εξίσου απευθείας αποπληρωμή του από τον κρατικό κορβανά, προκειμένου της επίσπευσης της καταγραφής των ζημιών και της δυνατότητας επισκευής τους ή την τεκμηριωμένα υποχρεωτική κατεδάφιση του κτίσματος.
Παράλληλα αναρωτιόμαστε εάν μπορούν μόνο οι ΚΥΑ των αποζημιώσεων να γιατρέψουν, να λύσουν το πρόβλημα σε μια ουσιαστικά σεισμογενή περιοχή της χώρας, χωρίς τον ταυτόχρονο σχεδιασμό και την επιβολή της εφαρμογής προληπτικών μέτρων ώστε ποτέ ξανά να μη ζήσουμε αυτή την τραγωδία; Θα το δούμε ως μια ευκαιρία να εντοπιστούν ώστε να εξεταστούν και αναχαιτιστούν οι παράγοντες ( γεωλογικά ζητήματα, τρόποι δόμησης, ρήγματα κ.λπ) που συνετέλεσαν στη συγκέντρωση ζημιών στο Άνω Βαθύ, αλλά και σε συγκεκριμένες γειτονιές και οικοδομικά τετράγωνα της πόλης και των οικισμών; Είναι δυνατή η αποκατάσταση των κτισμάτων στον παραδοσιακό οικισμό του Βαθέως δεδομένου ότι αυτά χτίστηκαν με ευτελή δομικά υλικά; Τον τοίχο από τσατί πως να τον αντικαταστήσεις; Οι "ειδήμονες" που κήρυξαν το Άνω Βαθύ παραδοσιακό οικισμό που κρύβονται τώρα;
Να υπενθυμίσουμε ότι ο παραδοσιακός οικισμός της Βρύσας Λέσβου που ιδοπεδώθηκε στο σεισμό του 2017 ακόμη περνά από 40 κύματα προκειμένου να αναστηλωθεί όπως: Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων, Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΣΑ) και το Συμβούλιο Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος (ΣΧΟΠ) της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου. Φεξε μου και γλύστρισα δηλαδή.
Μήπως θα ήταν χρήσιμο σε όσα κτίσματα στη Σάμο χρήζουν και επιδέχονται αποκατάστασης να δοθούν εξ αρχής από τους κρατικούς μηχανισμούς, τόσο οι τεχνικές όσο και οι αισθητικές προδιαγραφές και με συγκεκριμένες επιτρεπτές επεμβάσεις προς αποφυγή χρονοβόρων διαδικασιών και γραφειοκρατίας;.
Όσο για τις κατεδαφίσεις, δεν είναι ρίσκο να δεις την αρχιτεκτονική, την αισθητική και την πολιτιστική μας κληρονομιά με το μάτι της επιβίωσης. Ρίσκο είναι να μη γκρεμίσεις ότι επιβάλλεται να γκρεμιστεί, με όποιο κόστος.
