.jfif)
Οι μεγάλες προκλήσεις του Δεκεμβρίου καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εποχικά εργαζόμενοι της Σάμου και όχι μόνο, καθώς η τοπική οικονομία περνά σε μια περίοδο που το διαθέσιμο εισόδημα περιορίζεται και το κόστος ζωής αυξάνεται συνεχώς. Η εποχικότητα της απασχόλησης, οι αυξημένες τιμές των τροφίμων, το βάρος των ενοικίων και οι δαπάνες των γιορτών συνθέτουν ένα πλαίσιο που απαιτεί προσεκτική διαχείριση.
Καθώς μπαίνουμε στις πρώτες μέρες του μήνα, οι οικογένειες ξεκινούν να οργανώνουν τις γιορτές μεθοδικά. Στη Σάμο, όπως και σε άλλες περιοχές, τα νοικοκυριά καταρτίζουν λίστες και υπολογίζουν τις ποσότητες για τις αγορές τους, προσπαθώντας να τις μοιράσουν στις εβδομάδες πριν τις γιορτές. Αυτή η πρακτική έχει εδραιωθεί καθώς η χειμερινή περίοδος συνδέεται με μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα για πολλούς εργαζόμενους του νησιού, που αναμένοντας τη νέα τουριστική σεζόν, περνούν με περιορισμένα έσοδα.
Οι τιμές των βασικών προϊόντων έχουν αντίκτυπο στον οικογενειακό προγραμματισμό, καθώς σύμφωνα με τα δεδομένα από τις πλατφόρμες καταγραφής τιμών, το καλάθι τροφίμων στη Σάμο είναι επίσης ακριβότερο σε σχέση με πολλές ηπειρωτικές πόλεις. Το ψωμί, τα αυγά, το κοτόπουλο, τα γαλακτοκομικά και τα τυποποιημένα προϊόντα πωλούνται σε υψηλότερες τιμές, αντικατοπτρίζοντας το μεταφορικό κόστος και την περιορισμένη διαθεσιμότητα των προϊόντων κατά τους χειμερινούς μήνες. Οι τιμές ενδέχεται να εκτοξευθούν περαιτέρω κατά τις γιορτές, όταν η ζήτηση αυξάνεται.
Με αυτά τα δεδομένα, το κόστος ενός απλού γιορτινού τραπεζιού τεσσάρων ατόμων στη Σάμο φτάνει περίπου τα εκατό ευρώ (με οικονομικές επιλογές και χωρίς υπερβολές, περιλαμβάνοντας το κύριο πιάτο, συνοδευτικά, σαλάτα, ψωμί, ένα απλό τυρί, ένα οικονομικό γλυκό, κρασί και αναψυκτικά). Για το ίδιο τραπέζι Χριστουγέννων ή Πρωτοχρονιάς, η δαπάνη για το φαγητό μόνο φτάνει τα διακόσια ευρώ.
Για μια οικογένεια με παιδιά, οι ανάγκες των ημερών δεν περιορίζονται στο τραπέζι. Τα δώρα, ακόμη και με φειδώ, προσθέτουν τουλάχιστον πενήντα ευρώ, ενώ οι σχολικές δραστηριότητες, τα μικρά «καθήκοντα» και τα κεράσματα δημιουργούν ένα επιπλέον κόστος. Οι έξοδοι του μήνα, αν και περιορισμένες, και το αυξημένο κόστος καυσίμων ανεβάζουν τη συνολική δαπάνη.
Έτσι, το ελάχιστο κόστος των γιορτών για μια τετραμελή οικογένεια στη Σάμο διαμορφώνεται πάνω από τα τριακόσια ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται μεγαλύτερες αγορές ή δραστηριότητες.
Αυτή η πίεση γίνεται ακόμα πιο έντονη όταν αναλογίζεται κανείς τη διάρθρωση της τοπικής αγοράς εργασίας. Από τους εργαζόμενους στη Σάμο, οι περισσότεροι απασχολούνται εποχικά. Ο τουρισμός και οι υπηρεσίες που τον υποστηρίζουν αποτελούν το βασικό άξονα της τοπικής οικονομίας, με αποτέλεσμα ο χειμώνας να είναι μια περίοδος μειωμένων εισοδημάτων για πολλούς εργαζόμενους του νησιού.
Το επίδομα ανεργίας καταβάλλεται για τρεις μήνες (Νοέμβριο, Δεκέμβριο και Ιανουάριο) και καλύπτει μόνο ένα μέρος των αναγκών. Δυστυχώς, κατά την περίοδο αναμονής της νέας τουριστικής σεζόν, δεν υπάρχει άλλη προσφορά ενίσχυσης για τα νοικοκυριά, ενώ οι υποχρεώσεις παραμένουν σταθερές και αυξημένες.
Το ενοίκιο είναι ακόμα ένας σημαντικός παράγοντας που πλήττει τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Η αυξημένη ζήτηση για βραχυχρόνιες μισθώσεις στη Σάμο έχει περιορίσει τα διαθέσιμα ακίνητα για μόνιμη κατοικία και έχει κρατήσει τις τιμές των ενοικίων σε υψηλά επίπεδα.
Όλο και περισσότερες οικογένειες, που βρίσκονται σε δυσκολία να ανταποκριθούν στις βασικές τους ανάγκες, αναζητούν βοήθεια από συλλόγους και οργανώσεις για δωρεάν τρόφιμα ή ακόμα και για οικονομική ενίσχυση στην πληρωμή των λογαριασμών ρεύματος.
Η εικόνα αυτή δείχνει ξεκάθαρα ότι η πίεση που βιώνουν τα νοικοκυριά στη Σάμο δεν αφορά μόνο στο γιορτινό τραπέζι αλλά και στην ευρύτερη δυνατότητά τους να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η συζήτηση για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά επανέρχεται με μεγαλύτερη ένταση. Από την 1η Ιανουαρίου 2026, το μέτρο ενεργοποιείται σε όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου με εξαίρεση τη Σάμο, λόγω των πληθυσμιακών κριτηρίων. Ωστόσο, μετά τις αντιδράσεις του Δήμου Σάμου και των τοπικών φορέων, αναμένεται η απάντηση της κυβέρνησης στο αίτημα που τέθηκε μετ’ επιτάσεως, ενώ ο χρόνος μετρά αντίστροφα.
Ο τοπικός πληθυσμός αντιμετωπίζει μια δύσκολη καθημερινότητα, με περιορισμένα εισοδήματα και αυξημένο κόστος ζωής, γεγονός που καθιστά την προσεκτική διαχείριση απαραίτητη. Παρά τις δυσκολίες, η αγορά συνεχίζει να κινείται, οι οικογένειες προετοιμάζονται για τις γιορτές και το νησί προσπαθεί να διατηρήσει την εικόνα των εορτών, εν μέσω της σφοδρής πραγματικότητας της εποχικής εργασίας.
