Η προχθεσινή ανάδειξη της νέας διοίκησης του Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων Βορείου Αιγαίου ήταν μια ψηφοφορία με εκπλήξεις και παρασκήνιο. Ήταν η στιγμή όπου κρίθηκε ποιος θα κρατά το τιμόνι στη διαχείριση των απορριμμάτων για τα νησιά του Βορείου Αιγαίου για τις επόμενες δεκαετίες – και κυρίως, ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό:
νέος πρόεδρος εξελέγη ο Δήμαρχος Χίου Γιάννης Μαλαφής, αντιπρόεδρος ο Αντιδήμαρχος Λήμνου Βαγγέλης Χασάπης.
Η Λέσβος, παρότι διαθέτει 6 από τις 13 θέσεις της διοίκησης του νέου φορέα, έμεινε εκτός τόσο από την προεδρία που διεκδικούσε ο μέχρι χθες πρόεδρος της ΔΕΔΑΠΑΛ Γιώργος Αλεξίου, όσο και από την αντιπροεδρία που διεκδικούσε ο Γιώργος Μακρογιάννης από τη Δυτική Λέσβο.
Το πώς φτάσαμε σε αυτό το αποτέλεσμα, τι κατήγγειλε ο Γιώργος Αλεξίου στη συνέντευξή του στον «Αίολο» και – κυρίως – τι σημαίνουν όλα αυτά για το μέλλον της Λέσβου, αξίζει να ειπωθούν με απλά και καθαρά λόγια και σε τελική ανάλυση να δούμε τι σημαίνουν.
Η ισοπαλία στην αντιπροεδρία: ευκαιρία που δεν αξιοποιήθηκε
Η δεύτερη πράξη της ίδιας ιστορίας παίχτηκε στην ανάδειξη του αντιπροέδρου.
Εκεί προτάθηκε ο Γιώργος Μακρογιάννης από τη Δυτική Λέσβο, πρόσωπο που ο Αλεξίου χαρακτήρισε στη συνέντευξή του «έντιμο και καθαρό», και τον στήριξε ως επιλογή αντιπροέδρου.
Στην ψηφοφορία για την αντιπροεδρία:
Οι 4 ψήφοι της Μυτιλήνης πήγαν στον Μακρογιάννη.
Ο ίδιος ο Μακρογιάννης ψήφισε φυσικά τον εαυτό του.
Αυτό έδινε 5 ψήφους υπέρ Λέσβου.
Αν η δεύτερη ψήφος της Δυτικής Λέσβου πήγαινε και αυτή υπέρ Μακρογιάννη, η Λέσβος θα είχε 6 ψήφους και θα διεκδικούσε με άλλους όρους τη θέση του αντιπροέδρου.
Σύμφωνα όμως με τα όσα κατήγγειλε ο Γιώργος Αλεξίου, ο ίδιος εκπρόσωπος της Δυτικής Λέσβου που στην πρώτη ψηφοφορία είχε στηρίξει τη Χίο, δεν επέστρεψε στο «λεσβιακό μπλοκ». Αντίθετα, ψήφισε και πάλι απέναντι, δίνοντας στήριξη στην άλλη πλευρά.
Το αποτέλεσμα ήταν 6–6. Ισοπαλία. Στην πράξη, αυτό άνοιξε τον δρόμο για να εκλεγεί τελικά αντιπρόεδρος ο εκπρόσωπος της Λήμνου, Βαγγέλης Χασάπης.
Έτσι, μέσα σε μία συνεδρίαση:
η Λέσβος χάνει την προεδρία,
χάνει και την πιο «φυσική» θέση για αντιπρόεδρο, που θα μπορούσε να είναι από τη Δυτική Λέσβο,
και καταλήγει να παρακολουθεί από τα έδρανα, έχοντας μεν 6 μέλη, αλλά κανέναν στη θέση του προέδρου ή του αντιπροέδρου.
Τι είπε ο Αλεξίου για το έργο της ΔΕΔΑΠΑΛ και το παρασκήνιο
Στη συνέντευξή του στον «Αίολο», ο Γιώργος Αλεξίου δεν περιέγραψε μόνο την ψηφοφορία. Έβαλε στο τραπέζι και το πλαίσιο μέσα στο οποίο έγινε αυτή η αναμέτρηση.
Πρώτον, τόνισε ότι η ΔΕΔΑΠΑΛ:
παρέλαβε έναν φορέα με ταμείο περίπου 10.000 ευρώ,
παραδίδει έναν φορέα με περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ καθαρό απόθεμα,
εξασφάλισε διαχειριστική επάρκεια, δηλαδή τη δυνατότητα ο φορέας να εκτελεί έργα και μελέτες ως κύριος του έργου,
κατήρτισε προϋπολογισμό, κανονισμό τιμών και τεχνικό πρόγραμμα για όλο το Βόρειο Αιγαίο.
Με αυτά τα δεδομένα, μίλησε για έναν φορέα που – κατά την άποψή του – ήταν έτοιμος να περάσει σε μία φάση ενεργητικής υλοποίησης έργων, και όχι απλώς διαχείρισης της καθημερινότητας.
Δεύτερον, αποκάλυψε ένα κομβικό στοιχείο:
ότι εδώ και καιρό υπήρχε παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, του κ. Γραφάκου, με στόχο – όπως είπε – να «στηθεί» μια διοίκηση που θα είναι διατεθειμένη να προχωρήσει τα έργα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Ο ίδιος δήλωσε πως πριν από περίπου δύο μήνες:
έστειλε προσωπική επιστολή σε ευρωπαϊκή τράπεζα χρηματοδότησης έργων,
με την οποία ζητούσε να εξεταστεί πρώτα η δυνατότητα ένταξης του έργου σε ΕΣΠΑ με δημόσια χρηματοδότηση και να γίνει πλήρης οικονομοτεχνική μελέτη,
και ότι αυτή η στάση του ενόχλησε κεντρικά.
Χαρακτηριστικά είπε πως, αν αποσύρει εκείνη την επιστολή και πάψει να ζητά αναλυτική ενημέρωση για τα ΣΔΙΤ, «θα ήταν σήμερα ομόφωνα πρόεδρος». Όπως το έθεσε ο ίδιος, αυτό που συνέβη δεν ήταν προσωπική σύγκρουση με δημάρχους, αλλά μια καθαρά πολιτική σύγκρουση γραμμών: από τη μια πλευρά η γραμμή των ΣΔΙΤ που προωθεί η κυβέρνηση, από την άλλη μια γραμμή που ζητά πρώτα μελέτες, νούμερα και διαφάνεια.
Η Δυτική Λέσβος ως «γλώσσα της ζυγαριάς»
Σε αυτό το φόντο, η στάση της Δυτικής Λέσβου έγινε καθοριστική. Ο ίδιος ο Αλεξίου, στη συνέντευξή του, ήταν προσεκτικός στα ονόματα:
ξεκαθάρισε ότι δεν έχει προσωπικό θέμα με τον Δήμαρχο Δυτικής Λέσβου, ότι είχαν καλή συνεργασία στη ΔΕΔΑΠΑΛ, και ότι ο Γιώργος Μακρογιάννης στάθηκε στο πλευρό του, ψηφίζοντάς τον και διεκδικώντας αργότερα την αντιπροεδρία.
Την ίδια ώρα, όμως, περιέγραψε ότι:
είχε λάβει σαφή διαβεβαίωση πως η Δυτική Λέσβος θα στηρίξει τη λεσβιακή υποψηφιότητα για την προεδρία,
ένας από τους δύο εκπροσώπους τελικά ψήφισε ανοιχτά υπέρ της Χίου,
στην ψηφοφορία για την αντιπροεδρία, ο ίδιος εκπρόσωπος δεν στήριξε ούτε τον συμπατριότη του Μακρογιάννη, αφήνοντας το αποτέλεσμα στην ισοπαλία 6–6.
Παράλληλα, ο Αλεξίου ανέφερε ότι κάποιοι δήμαρχοι του είπαν ευθέως πως δεν μπορούν να τον στηρίξουν, γιατί τους έχουν υποσχεθεί «πράσινα σημεία» και άλλες χρηματοδοτήσεις – αφήνοντας να εννοηθεί πως η στάση τους σχετίζεται με την επιθυμία να μη συγκρουστούν με την κυβερνητική γραμμή και τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα.
Με απλά λόγια, η Δυτική Λέσβος βρέθηκε ανάμεσα σε δύο ρόλους:
στα χαρτιά και στις προσφυγές εμφανίζεται μαζί με τη Μυτιλήνη να αμφισβητεί τη συγχώνευση ΔΕΔΑΠΑΛ–ΔΙΑΝΟΧ και τη νέα δομή του ΦΟΔΣΑ,
στην κάλπη, όμως, έδωσε την κρίσιμη ψήφο που έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της Χίου και της Λήμνου.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η Λέσβος, αντί να εμφανιστεί ενιαία σε μια τόσο κρίσιμη ψηφοφορία, κάθισε στο τραπέζι διαιρεμένη – και στο τέλος βγήκε με θεσμικά χαμηλότερο ρόλο από αυτόν που της αναλογεί αντικειμενικά.
Τι σημαίνει στην πράξη η απώλεια προεδρίας και αντιπροεδρίας
Η διαχείριση απορριμμάτων δεν είναι μια τεχνική υπόθεση κλεισμένη στα γραφεία. Είναι ένας χώρος με πολύ μεγάλο οικονομικό αντικείμενο και μακροχρόνιες δεσμεύσεις.
Ο νέος ΦΟΔΣΑ Βορείου Αιγαίου:
θα είναι ο «εργοδότης» των μεγάλων έργων υποδομής,
θα συζητήσει με Υπουργεία, τράπεζες και ιδιώτες επενδυτές,
θα εισηγηθεί – και στην πράξη θα καθορίσει – το πλαίσιο τιμολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης,
θα επηρεάσει άμεσα το ύψος των δημοτικών τελών καθαριότητας.
Σε αυτό το όργανο, η απώλεια των δύο κορυφαίων θέσεων σημαίνει:
λιγότερη δυνατότητα της Λέσβου να θέτει την ατζέντα,
λιγότερη ισχύ στο παρασκήνιο, εκεί όπου κλείνονται οι μεγάλες συμφωνίες,
λιγότερη δυνατότητα να μπει «φρένο» σε επιλογές που μπορεί να αυξήσουν υπερβολικά το κόστος για τους δημότες.
Την ίδια στιγμή, ο νέος ΦΟΔΣΑ δεν ξεκινά από λευκό χαρτί. Έχει πίσω του:
μια συγχώνευση στην οποία η ΔΕΔΑΠΑΛ φορτώθηκε και χρέη της ΔΙΑΝΟΧ,
μια ανακατανομή μετοχών, όπου ο Δήμος Μυτιλήνης αποδέχθηκε να μειώσει το ποσοστό του και να μεταβιβάσει αξία στον Δήμο Χίου,
ένα σαφές πολιτικό πλαίσιο από το Υπουργείο, που μιλά ανοιχτά για προώθηση έργων μέσω ΣΔΙΤ.
Κάθε απόφαση που θα ληφθεί από εδώ και πέρα για Μονάδες Ανάκτησης–Ανακύκλωσης, ΣΜΑ, συμβάσεις με ιδιώτες, τελικά θα περάσει από το Διοικητικό Συμβούλιο – με την προεδρία και την αντιπροεδρία εκτός Λέσβου.
Ο φόβος για τα ΣΔΙΤ και ο λογαριασμός στους δημότες
Ένα βασικό σημείο της αντιπαράθεσης αφορά το μοντέλο χρηματοδότησης: καθαρά δημόσια έργα ή ΣΔΙΤ με ανάμιξη ιδιωτών.
Στη συνέντευξη στον «Αίολο», ο Γιώργος Αλεξίου εξήγησε ότι:
με την επιστολή του προς την ευρωπαϊκή τράπεζα, ζήτησε να δει πρώτα τι δημόσια χρηματοδότηση μπορεί να εξασφαλιστεί για τα έργα,
ζήτησε οικονομοτεχνική μελέτη που να δείχνει τι θα πληρώνουν οι πολίτες τα επόμενα χρόνια,
και ότι διαφωνεί με το να δεσμευτεί ο τόπος σε ένα ΣΔΙΤ χωρίς να έχουν παρουσιαστεί αναλυτικά σενάρια κόστους.
Η εμπειρία από άλλες περιοχές της χώρας είναι ότι τα ΣΔΙΤ:
εξασφαλίζουν πράγματι τη χρηματοδότηση και την κατασκευή υποδομών,
αλλά συνοδεύονται συχνά από υψηλότερο κόστος διαχείρισης ανά τόνο,
κλειδώνουν τις τοπικές κοινωνίες σε συμβάσεις 20–25 ετών, με λίγες δυνατότητες αναθεώρησης.
Αν αυτό το μοντέλο εφαρμοστεί και στο Βόρειο Αιγαίο, χωρίς επαρκή διαφάνεια και χωρίς σοβαρή αντίσταση εκεί όπου χρειάζεται, είναι πολύ πιθανό ο τελικός λογαριασμός να φανεί:
στους λογαριασμούς ΔΕΗ (όπου ενσωματώνονται συχνά τα δημοτικά τέλη),
στα εκκαθαριστικά των Δήμων,
στο λειτουργικό κόστος κάθε μικρής επιχείρησης που θα δει τα πάγια της να ανεβαίνουν.
Η Λέσβος, έχοντας πλέον χάσει τον θεσμικό έλεγχο της κορυφής του ΦΟΔΣΑ, κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε τετελεσμένα, όπου θα καλείται απλώς να εγκρίνει, να πληρώνει και να εξηγεί στους πολίτες «γιατί αυξήθηκαν τα τέλη».
Τι μένει από αυτή την ιστορία για τη Λέσβο
Αν κάτι μένει καθαρά από όλη αυτή την υπόθεση, είναι τα εξής:
Η Λέσβος, παρότι έχει την πλειοψηφία των θέσεων, έμεινε χωρίς θέση στην κορυφή του νέου φορέα.
Η μία ψήφος της Δυτικής Λέσβου έκρινε την προεδρία, έκρινε την αντιπροεδρία και διαμόρφωσε μια νέα ισορροπία, ευνοϊκή για Χίο και Λήμνο.
Ο Γιώργος Αλεξίου, μέσα από τη συνέντευξή του στον «Αίολο», μίλησε για μια «πολιτική ήττα», όχι προσωπική, και την απέδωσε στην αντιπαράθεση με τη γραμμή των ΣΔΙΤ και τις παρεμβάσεις από το Υπουργείο.
Ο κίνδυνος για τα επόμενα χρόνια είναι η Λέσβος να πληρώνει:
– χρέη και επιλογές που δεν αποφάσισε,
– αυξημένο κόστος διαχείρισης,
– απώλεια ουσιαστικού λόγου σε έργα που γίνονται στο όνομά της.
Από εδώ και πέρα, το θέμα δεν είναι να «ξαναμοιραστεί η τράπουλα» στις καρέκλες.
Το θέμα είναι αν:
τα Δημοτικά Συμβούλια θα απαιτήσουν διαφάνεια στα κόστη και στις συμβάσεις,
οι τοπικοί φορείς θα ζητήσουν καθαρά στοιχεία για κάθε επιλογή,
η κοινωνία της Λέσβου θα ενημερωθεί έγκαιρα για το τι σημαίνει κάθε «ναι» και κάθε «όχι» στα σχέδια που έρχονται.
Η κάλπη του ΦΟΔΣΑ έδειξε ότι, στο θεσμικό παιχνίδι, η Λέσβος βρέθηκε χωρίς ενιαία φωνή και έχασε έδαφος.
Το αν θα χάσει και στον λογαριασμό που θα φτάσει στα σπίτια, θα κριθεί από το πόσο καλά θα καταλάβει – και θα αντιδράσει – σε όσα αποφασιστούν από εδώ και πέρα στο όνομα της «διαχείρισης των απορριμμάτων».
ΠΗΓΗ https://www.lesvosnews.net/
Η αριθμητική της ήττας: πώς χάθηκε η προεδρία
Στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου ΦΟΔΣΑ Βορείου Αιγαίου συμμετέχουν:
4 εκπρόσωποι από τον Δήμο Μυτιλήνης
2 εκπρόσωποι από τον Δήμο Δυτικής Λέσβου
3 εκπρόσωποι από τη Χίο
2 από τη Σάμο
1 από τη Λήμνο
Στη συνεδρίαση για την ανάδειξη της διοίκησης, ο εκπρόσωπος της Ικαρίας απουσίαζε. Άρα στην αίθουσα υπήρχαν 12 ψήφοι.
Με αυτά τα δεδομένα, η Λέσβος (Μυτιλήνη + Δυτική Λέσβος) είχε τη δυνατότητα να διαθέτει 6 ψήφους στις 12 – δηλαδή να μπαίνει στην ψηφοφορία με ισχυρή πλειοψηφία, ικανή τουλάχιστον να επιβάλει διαπραγμάτευση για το προεδρείο.
Στη συνέντευξή του στον «Αίολο», ο Γιώργος Αλεξίου περιέγραψε με λεπτομέρειες τι συνέβη:
Οι 4 ψήφοι του Δήμου Μυτιλήνης ήταν ξεκάθαρα υπέρ της δικής του υποψηφιότητας.
Από τη Δυτική Λέσβο, όπως ο ίδιος ανέφερε, υπήρχε ρητή δέσμευση στήριξης από τον Δήμαρχο και την πλευρά του Δήμου.
Στην πράξη, όμως, μόνο ο ένας εκπρόσωπος, ο Γιώργος Μακρογιάννης, τον ψήφισε ανοιχτά.
Ο δεύτερος εκπρόσωπος της Δυτικής Λέσβου – που, σύμφωνα με τον Αλεξίου, είχε δεσμευτεί ότι θα στηρίξει – ψήφισε υπέρ του υποψηφίου της Χίου.
Έτσι, ενώ το «λογικό» σενάριο ήταν να σχηματιστεί ένα μπλοκ 6 ψήφων υπέρ της Λέσβου (4 Μυτιλήνη + 2 Δυτική Λέσβος), η πραγματικότητα διαμορφώθηκε ως εξής:
5 ψήφοι υπέρ Αλεξίου (4 Μυτιλήνη + 1 Δυτική Λέσβος),
7 ψήφοι υπέρ Μαλαφή.
Το αποτέλεσμα 7–5 έδωσε την προεδρία στη Χίο και άφησε τη Λέσβο εκτός.
Η κρίσιμη λεπτομέρεια είναι ότι η μία ψήφος της Δυτικής Λέσβου – αυτή που δεν πήγε με τη Μυτιλήνη και τον Αλεξίου – έκανε όλη τη διαφορά.
