Στη Σάμος, το αυτονόητο απουσιάζει: δεν υπάρχει σταθμός ΚΤΕΛ.
Αντί γι’ αυτό, λεωφορεία σταματούν και σταθμεύουν επάνω στον δρόμο, ανάμεσα σε πεζούς, μαθητές και διερχόμενα αυτοκίνητα. Μια εικόνα επικίνδυνη, πρόχειρη και προσβλητική για ένα νησί με τουρισμό, ιστορία και μόνιμους κατοίκους.
Το ερώτημα δεν είναι μόνο αισθητικό. Είναι θεσμικό και νομικό.
Είναι νόμιμο;
Η απάντηση είναι σαφής: όχι ως μόνιμη πρακτική.
Η χρήση του δρόμου ως σταθερού σημείου επιβίβασης και αποβίβασης επιβατών δεν προβλέπεται ως κανονική λύση. Τέτοιες ρυθμίσεις γίνονται μόνο προσωρινά, με ειδική έγκριση και συγκεκριμένες προδιαγραφές ασφάλειας.
Όταν όμως η «προσωρινή λύση» κρατά χρόνια, τότε δεν μιλάμε για εξαίρεση αλλά για διοικητική αμέλεια.
Ποιος έχει την ευθύνη;
Ο Δήμος, για τη χωροθέτηση και την ασφάλεια των στάσεων.
Η Περιφέρεια, για τον συγκοινωνιακό σχεδιασμό.
Όλοι όσοι γνωρίζουν το πρόβλημα και επιλέγουν να μην το αγγίξουν.
Σε περίπτωση ατυχήματος, οι ευθύνες δεν είναι θεωρητικές. Είναι πραγματικές.
1. Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Ν. 2696/1999)
Ο ΚΟΚ προβλέπει ότι:
η στάση και στάθμευση οχημάτων απαγορεύεται όταν δημιουργείται κίνδυνος για πεζούς και κυκλοφορία,
η επιβίβαση επιβατών πρέπει να γίνεται σε καθορισμένους και ασφαλείς χώρους.
Η συστηματική χρήση του δρόμου ως «σταθμού» δεν καλύπτεται από καμία διάταξη.
2. Νόμος 2963/2001 – Υπεραστικές οδικές μεταφορές
Ο νόμος που διέπει τη λειτουργία των ΚΤΕΛ ορίζει ότι:
η εξυπηρέτηση επιβατών γίνεται από οργανωμένες εγκαταστάσεις,
οι υποδομές οφείλουν να πληρούν όρους ασφάλειας και εξυπηρέτησης κοινού.
Τι ισχύει για «προσωρινές λύσεις»
Η νομοθεσία ανέχεται προσωρινές ρυθμίσεις μόνο:
με έγκριση Τροχαίας,
με σήμανση,
για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Όταν η «προσωρινή λύση» κρατά δεκαετίες, παύει να είναι νόμιμη.
Η μόνιμη απουσία σταθμού και η χρήση του δρόμου αναιρούν τον σκοπό του νόμου.
Η εικόνα που εκπέμπει η Σάμος
Ο επισκέπτης που φτάνει στο νησί αντικρίζει:
επιβίβαση στον δρόμο,
καμία υποδομή,
καμία οργάνωση,
καμία μέριμνα για ασφάλεια.
Ο μόνιμος κάτοικος έχει απλώς συνηθίσει. Και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη ήττα.
Το συμπέρασμα
Η σημερινή κατάσταση στη Σάμο:
δεν είναι κανονική,
δεν είναι ασφαλής,
δεν είναι θεσμικά κατοχυρωμένη.
Είναι απλώς ανεκτή. Μέχρι πότε όμως;
Η Σάμος δεν ζητά πολυτέλειες. Ζητά αξιοπρέπεια, ασφάλεια και σεβασμό.
Και έναν κανονικό σταθμό ΚΤΕΛ, όπως αξίζει σε ένα νησί του 2025.
Η αδιαφορία δεν είναι ουδέτερη στάση.
Είναι επιλογή. Και έχει κόστος.
