Όσοι έχουν έστω και την παραμικρή επαφή με την ελληνική επαρχία, γνωρίζουν από πρώτο χέρι την τραγική εικόνα εγκατάλειψης που έχει προκληθεί τα τελευταία χρόνια. Η Νέα Δημοκρατία, ακολουθώντας πιστά τη νεοφιλελεύθερη συνταγή των «εξορθολογισμών» και της «αναδιάρθρωσης», έχει καταφέρει να οδηγήσει περιοχές της χώρας σε πλήρη απομόνωση, με σοβαρές συνέπειες για τους κατοίκους τους, κυρίως για τους ηλικιωμένους και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Δεν είναι μόνο τα απομακρυσμένα χωριά που πλήττονται, αλλά και οι κωμοπόλεις, οι οποίες κάποτε αποτελούσαν ζωτικά κέντρα της τοπικής οικονομίας. Σήμερα, ο θλιβερός απολογισμός είναι ανυπολόγιστος: τα καταστήματα τραπεζών έχουν κλείσει το ένα μετά το άλλο, τα ταχυδρομεία έχουν εξαφανιστεί, και οι εναπομείναντες αυτόματοι ταμειακοί μηχανισμοί (ATM) είναι πλέον η μόνη «υπηρεσία» που οι κάτοικοι μπορούν να προσβλέπουν.
Το πιο τραγικό είναι ότι, ενώ η τεχνολογία και οι υπηρεσίες των μεγάλων πόλεων συνεχώς εξελίσσονται, οι κάτοικοι των μικρών περιοχών βρίσκονται αντιμέτωποι με το απόλυτο τίποτα: οι καθημερινές τους ανάγκες για στοιχειώδη υπηρεσίες απαιτούν πλέον «ταξίδια» δεκάδων χιλιομέτρων. Μιλάμε για ανθρώπους που για να πληρώσουν έναν λογαριασμό, πρέπει να «ταξιδέψουν» σε άλλη πόλη ή να βασιστούν σε πρωτόγονες μεθόδους που δεν είναι καθόλου εύκολες ούτε ασφαλείς.
Το σύνθημα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας για «αναδιάρθρωση» και «εξορθολογισμό» των υπηρεσιών φαίνεται να έχει μόνο μία εφαρμογή: τη μείωση του κόστους λειτουργίας και την αύξηση των κερδών. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι κοινωνικές ανάγκες των πολιτών είναι απλά αριθμοί στον ισολογισμό της πολιτικής. Πολλοί θα σπεύσουν να υποστηρίξουν πως οι «ζημιογόνες» υπηρεσίες δεν μπορούν να συντηρηθούν, και η μόνη λύση είναι η ιδιωτικοποίηση ή η κατάργησή τους. Όμως, ο πραγματικός λόγος πίσω από αυτή τη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση είναι η ίδια η πολιτική επιλογή να αγνοηθούν οι ανάγκες των κατοίκων της επαρχίας υπέρ της κερδοφορίας και των «συμμαχιών» με μεγάλα συμφέροντα.
Αν οι κυβερνητικοί παράγοντες ειλικρινά πίστευαν στο «κράτος πρόνοιας», τότε ίσως θα υπήρχε χώρος για μια άλλη σκέψη: για τη διατήρηση στοιχειωδών υπηρεσιών στις απομακρυσμένες περιοχές, ακόμα και αν αυτές είναι «ζημιογόνες». Όπως κάποιες περιοχές της χώρας παραμένουν συνδεδεμένες με το ρεύμα, ακόμα και όταν η διαχείριση δεν είναι οικονομικά συμφέρουσα, έτσι και οι υπηρεσίες όπως τα ΕΛΤΑ, οι τράπεζες και τα ταχυδρομεία δεν θα έπρεπε να θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όμως φαίνεται να έχει άλλη προτεραιότητα. Η πλήρης αποδιάρθρωση των δημόσιων υπηρεσιών και η εφαρμογή της πολιτικής «ό,τι δεν αποφέρει κέρδος, πρέπει να κλείσει», έχει οδηγήσει στην πλήρη ερημοποίηση της υπαίθρου. Οι κάτοικοι των μικρών πόλεων και χωριών αντιμετωπίζουν την εγκατάλειψη από το κράτος, ενώ η κεντρική εξουσία φαίνεται να ζει στον κόσμο της, ασχολούμενη περισσότερο με τη διαχείριση των μεγάλων «επενδύσεων» και των συμφωνιών με ιδιωτικά συμφέροντα.
Αυτό το σύστημα είναι σε απόλυτη αντίθεση με τις ανάγκες των ανθρώπων, που επιθυμούν απλά να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, χωρίς να χρειάζεται να ταξιδεύουν για ώρες ή να ζουν σε συνθήκες αποκλεισμού. Το χειρότερο από όλα είναι ότι η κυβέρνηση και οι πολιτικοί της υπεύθυνοι, αντί να εξετάσουν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, συνεχίζουν να εξυπηρετούν τα συμφέροντα εκείνων που ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος.
Και αυτό, ακριβώς, είναι το πραγματικό πρόβλημα: η κυρίαρχη ιδεολογία, που μετατρέπει τους πολίτες σε αριθμούς και τις ανάγκες τους σε βάρη, αγνοώντας το πιο βασικό στοιχείο της πολιτικής: το κοινό συμφέρον, την κοινωνική δικαιοσύνη και την αναγκαιότητα της ισότητας για όλους.
Αυτό το σύστημα δεν θα έπρεπε να έχει θέση στον 21ο αιώνα, και σίγουρα όχι στην Ελλάδα της σύγχρονης εποχής. Η απάντηση δεν είναι να συνεχίσουμε την ερημοποίηση της επαρχίας, αλλά να σκεφτούμε σοβαρά πώς μπορούμε να διατηρήσουμε μια κοινωνία που λειτουργεί προς το όφελος όλων των πολιτών, από την πόλη μέχρι την πιο απομακρυσμένη γωνιά της χώρας.
