Η Άγκυρα αντιμετωπίζει το ζήτημα όχι απλώς ως νομική διαφορά, αλλά ως υπαρξιακό ζήτημα.
Η Τουρκία δεν προσχωρεί στη Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς το Αιγαίο και το Κυπριακό δημιουργούν ένα πλαίσιο που θεωρείται «δομικά ασύμμετρο» για τα συμφέροντά της. Αυτό ανέφερε ο τέως πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μπιναλί Γιλντιρίμ, ο οποίος τόνισε με σαφήνεια ότι η Άγκυρα αντιμετωπίζει το ζήτημα όχι απλώς ως νομική διαφορά, αλλά ως υπαρξιακό ζήτημα.
Συνδέοντας το παρόν με το οθωμανικό ναυτικό παρελθόν, ο Γιλντιρίμ προσπάθησε να θεμελιώσει τη σημερινή τουρκική θαλάσσια πολιτική σε μια ιστορική «γραμμή συνέχειας». Η αναφορά στο ιδεολογικό πλαίσιο της «Γαλάζιας Πατρίδας» προσδίδει επιπλέον βαρύτητα στο τουρκικό επιχείρημα ότι η χώρα πρέπει να διατηρήσει ευρύ θαλάσσιο στρατηγικό χώρο.
Ο 27ος πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μπιναλί Γιλντιρίμ, σε ομιλία του στο συνέδριο IMLTech 2025 στο Ντούζτζε, υπενθύμισε τα λόγια «Όποιος ελέγχει τις θάλασσες, ελέγχει τον κόσμο». Εξήγησε ότι ο λόγος για τον οποίο η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση του 1982 είναι οι ευαισθησίες της Τουρκίας σχετικά με το Αιγαίο Πέλαγος και το Κυπριακό.
Η Τουρκία υιοθετεί μια διπλή θέση: δεν υπογράφει τη Σύμβαση, αλλά εφαρμόζει μεγάλο μέρος της. Αυτή η στρατηγική ασάφεια επιτρέπει στην Τουρκία να αξιοποιεί τις διατάξεις που τη διευκολύνουν, απορρίπτοντας ταυτόχρονα εκείνες που θεωρεί ότι περιορίζουν την «θαλάσσια κυριαρχία» της. «Δεν είμαστε συμβαλλόμενο μέρος, αλλά εφαρμόζουμε πολλές διατάξεις», δήλωσε ο Γιλντιρίμ.
Εξηγώντας το τουρκικό επιχείρημα, ανέφερε ότι η ένταξη στη Σύμβαση θα είχε ως πρακτική συνέπεια την απώλεια θαλάσσιου χώρου στο Αιγαίο. Η επιχειρηματολογία αυτή αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής στάσης της Τουρκίας από τη δεκαετία του 1970 και εξακολουθεί να καθορίζει τη διπλωματική της στρατηγική.
«Ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι συμβαλλόμενο μέρος αυτής της Σύμβασης, ούτε το τουρκικό κράτος. Οι ΗΠΑ την υπέγραψαν, αλλά δεν έγιναν συμβαλλόμενο μέρος. Υπάρχουν πολύ μεγάλοι πόροι στον βυθό, υπάρχουν σπάνια στοιχεία. Οι ΗΠΑ δεν έγιναν συμβαλλόμενο μέρος επειδή τα θεωρούν ιδιοκτησία τους και δεν θέλουν να τα μοιραστούν. Ούτε εμείς είμαστε συμβαλλόμενο μέρος. Ποια είναι η ευαισθησία μας; Η ευαισθησία μας είναι το Αιγαίο Πέλαγος.
Το Αιγαίο Πέλαγος έχει μια τέτοια δομή που, σύμφωνα με το σύστημα, αν ήμασταν συμβαλλόμενο μέρος, θα έπρεπε να διερχόμαστε πάντα από διεθνή ύδατα όταν ταξιδεύουμε στα Δαρδανέλια. Δεν θα είχαμε δική μας θαλάσσια επικράτεια. Αλλά παρόλο που δεν είμαστε συμβαλλόμενο μέρος, εφαρμόζουμε πολλές διατάξεις».
«Το μεγαλύτερο ζήτημα για εμάς είναι το Αιγαίο και το ζήτημα του Κυπριακού», πρόσθεσε ο Γιλντιρίμ. Συνέδεσε το ειδικό καθεστώς της Ουκρανίας με την ανάγκη για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. «Αγκαλιάζουμε την ελευθερία σύμβασης για το θαλάσσιο δίκαιο, το μεγαλύτερο ζήτημα για εμάς είναι το Αιγαίο Πέλαγος και το Κυπριακό. Δεν είμαστε συμβαλλόμενο μέρος, οι επιβολές εδώ δεν μας δεσμεύουν», υποστήριξε.
Το πάγιο τουρκικό αφήγημα είναι ότι τα ελληνικά νησιά «παράγουν» υπερμεγέθη θαλάσσια δικαιώματα εις βάρος της Τουρκίας, η οποία θεωρεί αυτή την κατάσταση ως «αδικία». «Τα νησιά απέχουν λίγα μίλια από εμάς και 300-500 μίλια θαλάσσιο δίκαιο που αναμένουν επίλυση», κατέληξε ο Γιλντιρίμ.
ΠΗΓΗ https://geopolitico.gr/
