Πέντε ολόκληρα χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό της Σάμου και οι σεισμόπληκτοι εξακολουθούν να περιμένουν. Περιμένουν για αποζημιώσεις, για επισκευές, για βοήθεια. Και σε αυτό το χρονικό διάστημα, η κυβέρνηση αποδεικνύει ότι η γραφειοκρατία είναι το μοναδικό «σύστημα» που λειτουργεί αποτελεσματικά στην Ελλάδα. Μια γραφειοκρατία που δεν έχει καμία απολύτως διάθεση να ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, αλλά αντίθετα συνεχώς τους εξευτελίζει και τους καταδικάζει στην απόγνωση.
Η «μοναδική ερώτηση» του βουλευτή Χριστόδουλου Στεφανάδη, πέντε χρόνια μετά τον σεισμό, δεν ήταν παρά μια επικοινωνιακή κίνηση. Μια άδειο περιτύλιγμα για να δείξει ότι κάτι «κινείται». Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη. Οι σεισμόπληκτοι δεν περιμένουν πολιτικά παιχνίδια ή υποκριτικά επικοινωνιακά τρικ. Περίμεναν, και συνεχίζουν να περιμένουν, την άμεση δράση της πολιτείας.
Αλλά αντί να πάρουν το χέρι του κράτους για να τους βοηθήσει, εκείνοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τη στυγνή πραγματικότητα της ελληνικής γραφειοκρατίας. Μια γραφειοκρατία που αλέθει τους πολίτες και τους καταδικάζει σε μια ατέλειωτη αναμονή χωρίς τέλος, χωρίς ελπίδα.
Γραφειοκρατικό Λαβύρινθο Χωρίς Έξοδο
Το κυριότερο πρόβλημα δεν είναι απλά οι καθυστερήσεις, αλλά το γεγονός ότι κάθε διαδικασία έχει μετατραπεί σε έναν ατελείωτο λαβύρινθο. Η αίτηση για αποζημίωση, για επισκευή, για αναγνώριση των ζημιών, μοιάζει με έναν καθημερινό αγώνα κόντρα σε ένα σύστημα που μόνο στόχο έχει να εξαντλήσει την υπομονή των πολιτών. Οι διαρκείς αναβολές, οι ασαφείς οδηγίες, οι ατέρμονες γραφειοκρατικές απαιτήσεις δεν αφήνουν περιθώριο για καμία πραγματική βοήθεια.
Αυτή η κατάσταση δεν είναι απλώς ενοχλητική, είναι επικίνδυνη. Η χώρα πληρώνει την αδυναμία να λειτουργήσει στοιχειωδώς ένα αποτελεσματικό δημόσιο σύστημα που να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών όταν αυτοί βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Αντί να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες και να διασφαλιστεί η ανακούφιση των σεισμοπλήκτων, η κυβέρνηση διαχειρίζεται τη «δυστυχία» των ανθρώπων σαν να είναι μια γραφειοκρατική διαδικασία και όχι μια άμεση κοινωνική ανάγκη.
Η Πολιτική Αδιαφορία Συνοδευόμενη από Ανούσιες Υποσχέσεις
Η πολιτική ηγεσία, αντί να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο, αρκείται στην άσκηση επικοινωνιακής πολιτικής. Οι ερωτήσεις στη Βουλή και οι υποσχέσεις για «γρήγορη αποκατάσταση» δεν αποτελούν παρά ένα ακόμα πυροτέχνημα, μια φθηνή λύση που εξυπηρετεί μόνο την εικόνα της κυβέρνησης, χωρίς να φέρνει πραγματική αλλαγή. Η πραγματικότητα είναι ότι οι σεισμοπλήκτοι είναι εγκλωβισμένοι σε μια ατέρμονη διαδικασία, που δεν τους αφήνει καμία ελπίδα.
Η πολιτική ανικανότητα να επιβληθούν απλές και άμεσες λύσεις έχει αφήσει τη χώρα χωρίς μηχανισμούς αντίδρασης σε καταστροφές, και τους πολίτες να αγωνίζονται ενάντια σε μια γραφειοκρατική μηχανή που αντί να τους στηρίξει, τους επιβαρύνει συνεχώς.
Μια Κοινωνία Απογοητευμένη και Μοναχική
Και δεν είναι μόνο οι καθυστερήσεις που εξοργίζουν τους πολίτες. Είναι το γεγονός ότι το κράτος δείχνει να τους θεωρεί αναλώσιμους. Δεν υπάρχει καμία αίσθηση επείγοντος, καμία αίσθηση ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν περάσει από μια πραγματική καταστροφή και ότι χρειάζονται άμεση βοήθεια, όχι μόνο για την αποκατάσταση των υλικών τους αγαθών, αλλά και για την αποκατάσταση της αξιοπρέπειάς τους. Αν η κυβέρνηση δεν μπορεί να σπάσει τη γραφειοκρατία και να προχωρήσει σε άμεσες αποζημιώσεις και έργα, τότε ποια είναι η ουσιαστική της αποστολή;
Γιατί τα βάσανα των πολιτών δεν είναι για να εξετάζονται με μελετημένο πολιτικό κέρδος και θλιβερή αδιαφορία. Η αδράνεια και η αδιαφορία της κυβέρνησης εντείνουν μόνο την απογοήτευση και τον θυμό. Η γραφειοκρατία αυτή, που παραλύει κάθε έννοια αμεσότητας και ανθρωπιάς, είναι το απόλυτο σύμβολο της αποτυχίας ενός κράτους που δεν μπορεί να υπερασπιστεί τους πολίτες του απέναντι σε φυσικές καταστροφές, πόσο μάλλον σε κοινωνικές και πολιτικές αναγκαιότητες.
Η Ανάγκη για Αντιμετώπιση της Γραφειοκρατικής Μάστιγας
Πέντε χρόνια είναι αρκετά. Δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία για την συνεχιζόμενη γραφειοκρατική καθυστέρηση. Οι σεισμόπληκτοι της Σάμου δεν περιμένουν ερωτήσεις στη Βουλή ή «προγραμματισμένα σχέδια αποκατάστασης» που θα ανακοινωθούν σε μια μεταγενέστερη ημερομηνία. Θέλουν πράξεις. Θέλουν να βλέπουν το κράτος να τους στηρίζει, να λειτουργεί και να κινητοποιείται αμέσως.
Όμως, αντί για αυτό, βρίσκονται μπροστά σε μια γραφειοκρατική μηχανή που τους εξαντλεί, τους υποτιμά και τους εγκαταλείπει. Αν το κράτος δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη να σπάσει αυτή την αλυσίδα της αδράνειας και να προσφέρει άμεση βοήθεια στους πολίτες του, τότε η κυβέρνηση δεν είναι άξια να διαχειρίζεται ούτε τις καταστροφές, ούτε τις ζωές των ανθρώπων αυτών.
Αυτό που απαιτείται τώρα, είναι η ριζική αναδιάρθρωση του κρατικού μηχανισμού, η κατάργηση της γραφειοκρατίας που έχει καθηλώσει την κοινωνία και η άμεση στήριξη των σεισμοπλήκτων, πριν η κατάσταση γίνει ακόμη πιο τραγική.
