Σε μόλις μία εβδομάδα ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας, Λάμπρος Τσόγκας, πρόλαβε να μελετήσει τη δικογραφία των 60.000 και να συντάξει πρόταση 996 σελίδων ● Γίνεται φανερό ότι δρομολογείται μια φαστ τρακ διαδικασία, ώστε να έχει εκδικαστεί η υπόθεση πριν από τις επόμενες εκλογές.
Στις 24 Ιουλίου του 2013, τρία χιλιόμετρα έξω από το Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, στη Γαλικία της Ισπανίας, ένα υπερσύγχρονο –υποτίθεται– τρένο υψηλής ταχύτητας εκτροχιάζεται σε μια απότομη στροφή.
Δέκα χρόνια πριν από το έγκλημα των Τεμπών, εκτυλισσόταν μια παρόμοια σιδηροδρομική τραγωδία που άφηνε πίσω της 80 νεκρούς και 140 τραυματίες. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης μέχρι εκείνη να καταλήξει στις δικαστικές αίθουσες κράτησε δέκα ολόκληρα χρόνια.
Στην Ελλάδα, χθες, και μόλις μία εβδομάδα αφού είχε παραλάβει επισήμως τη δικογραφία των 60.000 σελίδων για το έγκλημα των Τεμπών, ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας, Λάμπρος Τσόγκας, πρόλαβε να τη μελετήσει, αλλά και να συντάξει την πρότασή του, που εκτείνεται σε 996 σελίδες, και την απέστειλε στην πρόεδρο Εφετών Λάρισας.
Τα καθίσματα
Το πολυσέλιδο αυτό έγγραφο δεν είναι τίποτα παραπάνω από τη συρραφή όλων των κατηγορητηρίων ανά φορέα, σε συνδυασμό με τα κατηγορητήρια του σταθμάρχη και του επιθεωρητή. Σημειώνεται, μάλιστα, πως πρόκειται για έναν εισαγγελέα Εφετών ο οποίος έχει εμπλακεί στην υπόθεση επισήμως από τα τέλη Μαρτίου, όταν και αντικατέστησε την προκάτοχό του, Σοφία Αποστολάκη, και έγινε εποπτεύων εισαγγελέας της υπόθεσης χωρίς να επεξεργάζεται τη δικογραφία, πράγμα που από μόνο του καθιστά την πρότασή του σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θαύμα νομικής αρτιότητας και ταχύτητας.
Κατά την πρότασή του ο εισαγγελικός λειτουργός φαίνεται να θεωρεί ως δεδομένα πράγματα που είναι ακόμα ζητούμενα, ενώ παραβλέπει κάποια άλλα στα οποία δεν αναφέρεται καν. Οπως, για παράδειγμα, την τελευταία μελέτη του γερμανικού εργαστηρίου που έκανε λόγο για τα καθίσματα στην επιβατική αμαξοστοιχία τα οποία δεν τηρούσαν καμία προϋπόθεση πυρασφάλειας.
Τα ερωτήματα για την πληρότητα της ανάκρισης, την αξιολόγηση κρίσιμων στοιχείων, την κλήτευση μαρτύρων και την απόδοση ευθυνών παραμένουν ανοιχτά. Στην πράξη, αντί να «χυθεί άπλετο φως», φαίνεται να διαιωνίζεται η αίσθηση ατιμωρησίας και η απροθυμία των αρμόδιων αρχών να διερευνήσουν την ουσία της υπόθεσης.
Οπως επισημαίνουν και συγγενείς των θυμάτων, που ζητούν να ανοίξει εκ νέου η δικογραφία, το εσπευσμένο κλείσιμο της ανάκρισης είχε ως αποτέλεσμα η δικογραφία να έχει σημαντικά κενά και ελλείψεις, καθώς δεν έχουν δοθεί απαντήσεις σε αιτήματά τους. Κάποιοι από αυτούς το πρωί της Δευτέρας βρέθηκαν στο δικαστικό μέγαρο Λάρισας προκειμένου να καταθέσουν σχετικό υπόμνημα και να δουν τον εισαγγελέα Λ. Τσόγκα, με τον τελευταίο να τους υποδέχεται με δυνάμεις της αστυνομίας και έπιπλα σε ρόλο οδοφραγμάτων μπροστά από το γραφείο του προκειμένου να μην μπορούν να πλησιάσουν.
Είναι κάτι περισσότερο από φανερό πως βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια φαστ τρακ διαδικασίας προκειμένου να κλείσει άμεσα η υπόθεση, ίσως ακόμα και προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, και να έχει εκδικαστεί πριν από τις επόμενες εκλογές.
Τα αναπάντητα
Η σπουδή με την οποία έκλεισε η ανάκριση τον Αύγουστο του 2025 προκαλεί έντονα ερωτήματα. Την ίδια ημέρα που το Γενικό Χημείο του Κράτους απέστειλε 28 εκθέσεις ανάλυσης δειγμάτων στον εφέτη ανακριτή Λάρισας, εκείνος επέλεξε να περατώσει τη διαδικασία χωρίς να αναμείνει την ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων στο συνολικό πόρισμα της ΔΑΕΕ. Αντί για πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση, έγινε αποδεκτή μια έκθεση αυτοψίας με φωτογραφίες και περιγραφές συντριμμιών, γεγονός που αφήνει ακάλυπτο το πεδίο των αιτίων.
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που προέκυψαν για τα βαγόνια και την πυρασφάλειά τους. Ερευνες κατέδειξαν ότι επιβάτες επέζησαν της σύγκρουσης, αλλά πέθαναν εγκλωβισμένοι στις φλόγες του βαγονιού Β2. Οι καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων και οι ιατροδικαστικές εκθέσεις το επιβεβαιώνουν. Παράλληλα, δοκιμές σε δείγματα καθισμάτων αποκάλυψαν ότι τα υλικά τους ήταν πολύ κατώτερα των ελάχιστων ευρωπαϊκών προδιαγραφών πυραντοχής, χωρίς το απαραίτητο «fire barrier».
Η σύμβαση «επισκευής» των καθισμάτων από το 2022 φαίνεται ότι οδήγησε σε εγκατάσταση επικίνδυνων υλικών, τα οποία συνέβαλαν στη φονική πυρκαγιά. Παρά τη σοβαρότητα των ευρημάτων, η ανάκριση περατώθηκε χωρίς να αναμείνει τα αποτελέσματα του πιστοποιημένου εργαστηρίου που είχε αναλάβει την τελική αξιολόγηση.
Εκκρεμότητες καταγράφονται και ως προς τη συλλογή μαρτυριών. Μέχρι σήμερα έχουν καταθέσει μόλις 26 επιβάτες, στην πλειονότητά τους με δική τους πρωτοβουλία. Ωστόσο, 46 σοβαρά τραυματίες δεν έχουν κληθεί να δώσουν κατάθεση, παρότι η δική τους μαρτυρία θεωρείται καίρια για την αποτύπωση των συνθηκών της σύγκρουσης και της φωτιάς. Η μη κλήτευσή τους συνιστά υποβάθμιση αποδεικτικού υλικού και τροφοδοτεί εύλογες υποψίες συγκάλυψης.
Σοβαρά ερωτήματα εγείρονται και για την ταυτοποίηση οστών που εντοπίστηκαν δέκα μήνες μετά το δυστύχημα. Η δειγματοληψία δεν έγινε σε όλα τα ευρήματα, αλλά επιλεκτικά σε όσα θεωρήθηκαν «λιγότερο καμένα». Αυτή η μεθοδολογία θεωρείται επιστημονικά εσφαλμένη και αφήνει περιθώρια για παραλείψεις στον εντοπισμό θυμάτων.
Ποινικές ευθύνες
Το μεγαλύτερο όμως κενό αφορά τις ποινικές ευθύνες φορέων και προσώπων. Από τη δικογραφία προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις για την εμπλοκή της Hellenic Train, η οποία είχε νομική υποχρέωση να διασφαλίζει την ασφάλεια των επιβατών. Η χρήση ακατάλληλων υλικών στα βαγόνια και οι παραλείψεις στην τήρηση των ευρωπαϊκών προδιαγραφών συνιστούν βαρύτατες παραβάσεις. Παρά ταύτα, δεν έχει ασκηθεί καμία ποινική δίωξη σε βάρος εκπροσώπων της εταιρείας.
Αντίστοιχα, αναπάντητο μένει το ζήτημα των ευθυνών στελεχών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Ενώ υπάρχουν καταθέσεις και ενδείξεις για τη συμμετοχή διευθυντικών στελεχών της Διεύθυνσης Δ14, η οποία εποπτεύει τις υποδομές, δεν έχει κινηθεί καμία ποινική διαδικασία εις βάρος τους. Υπενθυμίζεται ότι η δικογραφία καταδεικνύει πως το δυστύχημα θα μπορούσε να είχε αποτραπεί εάν το σιδηροδρομικό δίκτυο λειτουργούσε με ολοκληρωμένα συστήματα ασφαλείας.
36 κατηγορούμενοι για 5 βαριά αδικήματα
Οι 36 κατηγορούμενοι κατά περίπτωση αντιμετωπίζουν 5 βαριά αδικήματα για τους 57 θανάτους, την πρόκληση βαριών σωματικών βλαβών σε 32 επιβαίνοντες και την πρόκληση κινδύνου για άλλους 264 επιβαίνοντες.
Τα 5 αδικήματα για 36 κατηγορούμενους:
1) της επικίνδυνης παρέμβασης στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς με ενδεχόμενο δόλο με επικίνδυνες για την ασφάλεια της συγκοινωνίας πράξεις, η πράξη δε αυτή είχε αποτέλεσμα: α) τον θάνατο μεγάλου αριθμού ανθρώπων, β) τη βαριά σωματική βλάβη μεγάλου αριθμού ανθρώπων και τη σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, γ) τη δυνατότητα κινδύνου περισσότερων προσώπων και δ) τη δυνατότητα κοινού κινδύνου για ξένα πράγματα τελεσθείσας και κατ’ εξακολούθηση και τελεσθείσας και από κοινού,
2) της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή,
3) της βαριάς σωματικής βλάβης από αμέλεια από υπόχρεο κατά συρροή,
4) της απλής σωματικής βλάβης από αμέλεια από υπόχρεο κατά συρροή,
5) της παράβασης καθήκοντος τελεσθείσας και από κοινού.
Οι 33 βασικοί κατηγορούμενοι (σταθμάρχης, εργαζόμενοι και στελέχη του ΟΣΕ, γενικοί διευθυντές του υπουργείου Μεταφορών, η πρόεδρος της ΡΑΣ κ.ά.) βρίσκονται αντιμέτωποι με 4 από τα 5 αδικήματα που περιλαμβάνει η δικογραφία.
Για 3 από τα 5 αδικήματα παραπέμπονται δύο στελέχη της Hellenic Train Α.Ε., ενώ μία υπάλληλος που συμμετείχε στην επιτροπή πρόσληψης του σταθμάρχη θα βρεθεί αντιμέτωπη με το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος τελεσθείσας και από κοινού.
ΠΗΓΗ ΕΦΣΥΝ
