Όταν οι παλιές διαθήκες καθορίζουν ακόμα τη μοίρα των νέων – Τι αποκαλύπτει η πρόσκληση ενδιαφέροντος από το Κληροδότημα Γερογιαννάκη στη Σάμο
Σε μια εποχή που ο αγώνας για ισότητα φύλων και κοινωνική δικαιοσύνη είναι πιο επίκαιρος από ποτέ, μια πρόσφατη ανακοίνωση του Δήμου Ανατολικής Σάμου και της Επιτροπής Διαχείρισης του Κληροδοτήματος Γερογιαννάκη επαναφέρει στο προσκήνιο ξεπερασμένες κοινωνικές αντιλήψεις και θέτει σοβαρά ερωτήματα για το πώς μπορούν παλιές διαθήκες να επηρεάζουν ακόμα τις ζωές των νέων.
Σύμφωνα με την επίσημη πρόσκληση, προβλέπεται η παροχή γαμήλιου βοηθήματος ύψους 6.000 ευρώ σε τρεις οικονομικά αδύναμες γυναίκες κάτω των 35 ετών που θα τελέσουν γάμο εντός του έτους, και κατάγονται από τη Δημοτική Ενότητα Βαθέος. Αν δεν υπάρχουν ενδιαφερόμενες, το ποσό μετατρέπεται σε υποτροφία για σπουδές.
Το πρώτο ερώτημα που γεννάται είναι:
Γιατί ο γάμος προηγείται της μόρφωσης;
Γιατί η ενίσχυση δίνεται σε γυναίκες μόνο όταν παντρεύονται και όχι όταν χτίζουν το μέλλον τους με εργασία ή σπουδές;
Ακόμα κι αν η προκήρυξη βασίζεται σε διαθήκη του διαθέτη, το γεγονός ότι ένα παρωχημένο κοινωνικό πρότυπο επιβιώνει μέσω δημόσιας διαδικασίας, και μάλιστα με κρατική εποπτεία, είναι τουλάχιστον προβληματικό.
Το δεύτερο σημαντικό ζήτημα είναι το φύλο.
Η ενίσχυση αφορά μόνο κορίτσια.
Σε έναν κόσμο που προσπαθεί να εξαλείψει τις διακρίσεις φύλου, ένα τέτοιο μέτρο δεν μπορεί να μη χαρακτηριστεί σεξιστικό και επιλεκτικά ευεργετικό, έστω κι αν είναι "δώρο" από το παρελθόν.
Επιπλέον, η διαδικασία συμμετοχής είναι γεμάτη γραφειοκρατικά εμπόδια: αυστηρά ηλικιακά και οικονομικά όρια, βεβαιώσεις, ληξιαρχικές πράξεις, εκκαθαριστικά, φακέλους, πρωτοκολλήσεις. Κριτήρια που, αν και θεμιτά για τη διασφάλιση της διαφάνειας, αποθαρρύνουν τελικά πολλές/πολλούς πιθανούς δικαιούχους, ειδικά όταν αυτοί ήδη ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες.
Η ιστορία του κληροδοτήματος θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία για κοινωνική συνεισφορά. Αντ’ αυτού, φαίνεται να διατηρείται για να συντηρείται, χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο. Αν κάθε χρόνο επιλέγονται μόλις τρία άτομα (είτε για γάμο είτε για σπουδές), πόσο πραγματικά ωφελείται η τοπική κοινωνία;
Η λύση δεν είναι να καταργηθούν τέτοιες ευεργεσίες. Αντίθετα, η λύση είναι να επανεξεταστεί η εφαρμογή τους υπό το φως των σημερινών κοινωνικών αναγκών και αξιών. Οι διαθήκες μπορούν –και πρέπει– να αναθεωρούνται όταν συγκρούονται με το δημόσιο συμφέρον ή τη σύγχρονη ηθική.
Ο Δήμος και η Επιτροπή Διαχείρισης έχουν την ευθύνη, όχι μόνο να εφαρμόζουν τυφλά τις παλιές βουλές, αλλά να λειτουργούν με γνώμονα την πρόοδο, την ισότητα και την κοινωνική ευαισθησία.
Γιατί τελικά, δεν είναι όλα τα "βοηθήματα"... βοήθεια.
