• Το νέο θεσμικό πλαίσιο εισάγει εκλογή σε έναν γύρο, ηλεκτρονική ψήφο και νέα κριτήρια για τις έδρες, αναμορφώνοντας εκ βάθρων το τοπίο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Το Υπουργείο Εσωτερικών καταθέτει στη Βουλή έναν νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που χαρακτηρίζεται ως μία από τις σημαντικότερες θεσμικές τομές των τελευταίων δεκαετιών. Ο νέος εκλογικός νόμος, που θα ισχύσει για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2028, αλλάζει ριζικά τον τρόπο εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών, τον αριθμό των υποψηφίων ανά δήμο και τη δομή των εδρών. Η μεταρρύθμιση αυτή συνοδεύεται από έντονες αντιδράσεις, αλλά και προσδοκίες για ένα πιο σύγχρονο, ψηφιακό και διαφανές πλαίσιο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο νέος εκλογικός κώδικας και οι κεντρικές του αλλαγές
Η κυβέρνηση εισάγει εκλογικό σύστημα ενός γύρου για την ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών, καταργώντας τον δεύτερο γύρο που μέχρι σήμερα αποτελούσε καθοριστικό στάδιο για την τελική επιλογή. Το σύστημα της «συμπληρωματικής ψήφου» θεωρείται από τους υποστηρικτές του ότι θα ενισχύσει τον προεκλογικό διάλογο και θα περιορίσει τα πολιτικά «παζάρια» της δεύτερης Κυριακής. Παράλληλα, η πλειοψηφία του 60% για τον εκλεγέντα στα συμβούλια θα δίνει μεγαλύτερη σταθερότητα στη διοίκηση, μειώνοντας τις πιθανότητες ακυβερνησίας.
Μια ακόμη τομή είναι η εισαγωγή της ηλεκτρονικής ψήφου από το 2028. Οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη διαδικασία από τον υπολογιστή ή το κινητό τους, με ισχυρές δικλείδες ασφαλείας, ενώ θα παραμείνει και η δυνατότητα φυσικής ψήφου. Πρόκειται για μια αλλαγή που μετασχηματίζει όχι μόνο τον τρόπο συμμετοχής, αλλά και την εικόνα της δημοκρατίας σε τοπικό επίπεδο.
Ανατροπές στον αριθμό υποψηφίων και τις έδρες
Η σημαντικότερη πρακτική αλλαγή αφορά τον αριθμό των υποψηφίων σε σχέση με τον αριθμό των εδρών. Με βάση τη μελέτη που συνοδεύει τον νέο Κώδικα, προβλέπεται αύξηση του ανώτατου αριθμού υποψηφίων κατά 50% του αριθμού των εδρών. Αυτό σημαίνει ότι στους μεγάλους δήμους η εκλογική μάχη θα διεξάγεται με περισσότερους συνδυασμούς και υποψήφιους, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα.
Η αναμόρφωση αυτή εντάσσεται στη γενικότερη λογική κατάργησης των δημοτικών ενοτήτων ως εκλογικών περιφερειών. Πλέον, κάθε δήμος θα θεωρείται ενιαία εκλογική περιφέρεια, κάτι που μειώνει τον κατακερματισμό και οδηγεί σε πιο συγκεντρωτική κατανομή εδρών.
Η ανάλυση του κ. Δημήτρη Λίτσα
