Φρένο» στην απόκτηση ακίνητης περιουσίας από αλλοδαπούς και κυρίως Τούρκους υπηκόους που χρησιμοποιούσαν νομικά παραθυράκια για να αποκτούν γη, βάζει η Κύπρος. Το Υπουργείο Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας προωθεί νομοσχέδιο που θα καταργεί το παλαιό πλαίσιο και θα θεσμοθετεί αυστηρότερους κανόνες για την αγορά ακινήτων από ξένους.
Η παρέμβαση αυτή ήρθε ύστερα από καταγγελίες ότι ξένοι επενδυτές, συχνά Τούρκοι υπήκοοι με ευρωπαϊκά διαβατήρια (κυρίως γερμανικά), εκμεταλλεύονταν τα κενά του νόμου αγοράζοντας γη μέσω εταιρειών ή προσώπων-«βιτρινών». Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα ανεξέλεγκτο κύμα αγοραπωλησιών που οδήγησε σε εκτόξευση των τιμών και σε ανησυχίες για εθνικούς κινδύνους.
Το παράδειγμα της Σάμου και των ελληνικών νησιών
Ανάλογο φαινόμενο παρατηρείται και στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε παραμεθόρια νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, όπως η Σάμος, η Χίος και τα Δωδεκάνησα. Τούρκοι υπήκοοι που διαθέτουν γερμανικό ή άλλο κοινοτικό διαβατήριο εκμεταλλεύονται την ελεύθερη διακίνηση και το δικαίωμα επενδύσεων εντός της ΕΕ, προχωρώντας σε αγορές ακινήτων χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους.
Η πρακτική αυτή έχει διπλή συνέπεια:
Κοινωνικοοικονομική, καθώς οι τιμές γης και κατοικιών ανεβαίνουν συνεχώς, αφήνοντας τους ντόπιους –κυρίως νέους– εκτός αγοράς.
Εθνική, καθώς σε νησιά που βρίσκονται απέναντι από τα τουρκικά παράλια παρατηρείται σταδιακή συγκέντρωση ακινήτων σε χέρια ατόμων με τουρκική καταγωγή, έστω και αν αυτοί εμφανίζονται ως Ευρωπαίοι πολίτες.
Ανάγκη για ελληνική πρωτοβουλία
Η κίνηση της Κύπρου δείχνει τον δρόμο. Ανάλογο πλαίσιο θα πρέπει να θεσπιστεί και στην Ελλάδα, ώστε να μπει φραγμός στις αγοραπωλησίες μέσω «παραθύρων» που αφήνει το ευρωπαϊκό δίκαιο. Χρειάζονται:
Έλεγχοι προέλευσης κεφαλαίων και πραγματικού δικαιούχου στις συναλλαγές.
Περιορισμοί στην απόκτηση ακινήτων σε ευαίσθητες παραμεθόριες περιοχές.
Θεσμική μέριμνα ώστε να προστατευτεί το δικαίωμα στέγης των ντόπιων και να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον.
Η εμπειρία της Κύπρου καταδεικνύει ότι χωρίς σαφές και αυστηρό πλαίσιο, το φαινόμενο μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, με κοινωνικές και εθνικές συνέπειες για τα ελληνικά νησιά.
