Ενώ η Χίος μετρά πάνω από 100.000 στρέμματα καμένης γης και οι κάτοικοι βιώνουν την οργή μιας Πολιτείας που αγνόησε τα προειδοποιητικά σημάδια, η Σάμος μοιάζει —φαινομενικά— να έχει αποφύγει την πύρινη καταστροφή του φετινού καλοκαιριού. Όμως πίσω από την απουσία τραγωδίας δεν κρύβεται πρόληψη —κρύβεται απλώς τύχη.
Ο Δήμος Ανατολικής και Δυτικής Σάμου έχει προχωρήσει σε καθαρισμούς, αλλά με ρυθμούς που περισσότερο θυμίζουν διαχείριση εντυπώσεων παρά ουσιαστική πολιτική προστασίας. Ορισμένα κεντρικά σημεία καθαρίστηκαν —σχολεία, τουριστικές περιοχές, δρόμοι υψηλής κυκλοφορίας— όμως τεράστιες εκτάσεις, ειδικά κοντά σε δασικές περιοχές και οικισμούς, παραμένουν επικίνδυνα ακαθάριστες.
Είναι δύσκολο να πείσεις έναν κάτοικο της Σάμου ότι το νησί είναι «έτοιμο» για πυρκαγιές όταν μπορεί με μια απλή βόλτα να διαπιστώσει ξερόχορτα, πλαστικά σκουπίδια και παρατημένες καλαμιές λίγα μέτρα από σπίτια. Οι εργολαβίες καθαρισμού, όπου υπάρχουν, είναι αποσπασματικές και συνήθως ξεκινούν πολύ αργά —μέσα στον Ιούλιο— όταν το καλοκαίρι έχει ήδη ανάψει.
Το μεγαλύτερο έλλειμμα, όμως, είναι η διαφάνεια:
Δεν υπάρχει δημόσια αναρτημένος χάρτης καθαρισμένων περιοχών, καμία αποτύπωση κινδύνου ανά περιοχή, ούτε πληροφορίες για τον έλεγχο και την πιστοποίηση των εργασιών. Κι όμως, βρισκόμαστε σε ένα νησί που έχει βιώσει τις φωτιές του 2021, έχει πληγεί από σεισμούς, και γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει φυσική καταστροφή.
Ο Σεπτέμβριος πλησιάζει, και μαζί του έρχονται οι πρώτοι άνεμοι και οι θερμές εισβολές που στατιστικά φέρνουν μαζί τους νέες φωτιές. Η Πολιτεία και οι τοπικές αρχές καλούνται να απαντήσουν όχι με δελτία τύπου και φωτογραφίες με μηχανήματα, αλλά με αποδείξεις: πού έγιναν καθαρισμοί, πότε, και με ποιο σχέδιο;
Η απουσία τραγωδίας δεν είναι επιτυχία —είναι προειδοποίηση. Και η Σάμος δεν πρέπει να περιμένει τη φωτιά για να δράσει. Η πρόληψη δεν είναι επικοινωνιακή στρατηγική. Είναι υποχρέωση.
Καίρια ερωτήματα προς τον Δήμο Ανατολικής και Δυτικής Σάμου:
Πόσα στρέμματα καθαρίστηκαν συνολικά φέτος (2025) στον Δήμο Ανατολικής και Δυτικής Σάμου;
Υπάρχει αναλυτικός χάρτης ή λίστα με τις περιοχές στις οποίες έγιναν καθαρισμοί;
Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν οι περιοχές καθαρισμού; Υπάρχει σχέδιο προτεραιοποίησης με βάση τον κίνδυνο;
Πότε ξεκίνησαν και πότε ολοκληρώθηκαν οι εργασίες καθαρισμού;
Ποιες εργολαβίες ανατέθηκαν και με ποιο κόστος για τον καθαρισμό δημοτικών ή δημόσιων εκτάσεων;
Για την πολιτική προστασία και την ετοιμότητα:
Έχει εκπονηθεί σχέδιο πρόληψης και άμεσης επέμβασης σε περίπτωση πυρκαγιάς για το 2025; Είναι διαθέσιμο δημόσια;
Πόσες και ποιες είναι οι επικίνδυνες περιοχές υψηλής καύσιμης ύλης στο νησί σύμφωνα με τη Δημοτική Αρχή;
Υπάρχει καταγραφή ιδιωτικών ακαθάριστων οικοπέδων και αν ναι, έχουν γίνει συστάσεις ή επιβολές προστίμων στους ιδιοκτήτες;
Ποια είναι η συνεργασία με την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για τους καθαρισμούς και την πρόληψη πυρκαγιών;
Ποιος είναι υπεύθυνος για την πιστοποίηση και τον έλεγχο των καθαρισμών; Υπάρχει κάποια ανεξάρτητη αρχή ή επιτροπή παρακολούθησης;
Για τη διαφάνεια και την ενημέρωση των πολιτών:
Υπάρχει δημόσια πρόσβαση σε στοιχεία, αναφορές ή προγραμματισμούς σχετικά με την πολιτική προστασία;
Πόσες εκπαιδευτικές ή ενημερωτικές δράσεις έγιναν για την ευαισθητοποίηση των κατοίκων (π.χ. ασκήσεις, φυλλάδια, τοπικά σεμινάρια);
