17 Αυγούστου 2025

Βρόμικο «παιχνίδι» με την καύση σκουπιδιών

 

Με ταχύρρυθμη «διαβούλευση» μόλις 36 ημερών, το Μαξίμου προχωρά το σχέδιο για την εγκατάσταση έξι μονάδων «ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων» ανά την επικράτεια

Από τον Γιώργο Χατζηδημητρίου

Κατακαλόκαιρο, όταν κατά κανόνα οι κυβερνήσεις κάνουν τη «βρόμικη δουλειά», με τη Βουλή κλειστή και τη χώρα παραδομένη στη θερινή ζάλη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε μια ταχύρρυθμη «διαβούλευση» μόλις 36 ημερών (από 1η Αυγούστου μέχρι 5 Σεπτεμβρίου) για την εγκατάσταση έξι μονάδων «ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων» ανά την επικράτεια, στις οποίες, αν αφαιρέσεις τον εύηχο τίτλο, θα καίγονται τα σκουπίδια της χώρας. 


Δεν είναι ακόμα βέβαιο πού θα χωροθετηθούν, ωστόσο γεωγραφικά η κατανομή αφορά Αττική, Βοιωτία, Ροδόπη, Κοζάνη, κεντρική Πελοπόννησο και το Ηράκλειο Κρήτης. Αφού η κυβέρνηση απέτυχε θεαματικά να οργανώσει υποδομές διαχείρισης απορριμμάτων, «κλοτσώντας» 300.000.000 ευρώ κοινοτικούς πόρους, όπως παρατηρεί ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, στρέφεται τώρα σε αυτό που φαίνεται πως εξαρχής είχε προαποφασίσει: στην άκρως προβληματική καύση, χωρίς να είναι βέβαιο πώς θα χρηματοδοτηθεί το σχέδιο.

Ο τρόπος που η κυβέρνηση έβαλε την πρόταση σε διαβούλευση είναι ύποπτος. «Δεν πέσαμε απ’ τα σύννεφα, αλλά αυτοί το… τερμάτισαν» λέει ο Θωμάς Μπιζάς, πρώην μέλος της Ε.Ε. στην ΠΟΕ-ΟΤΑ και από τους πρωτεργάτες του «Δυτικού Μετώπου», το οποίο συντονίζει φορείς, συλλογικότητες και μάχιμους κοινωνικά πολίτες της Δυτικής Αττικής. Όπως εξηγεί, «όχι μόνο περιόρισαν τον χρόνο στο ελάχιστο, αλλά αφαίρεσαν και κάθε δυνατότητα δημοσιότητας, αφού η γνώση του αριθμού και του περιεχομένου των απόψεων που θα κατατεθούν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της υπηρεσίας αδειοδότησης και των πολιτικών προϊσταμένων της φυσικά»! Κανένας δεν έχει πρόσβαση σε έναν ανύπαρκτο διάλογο, ο οποίος στην πραγματικότητα, όπως καθολικά πλέον καταγγέλλεται, διεξάγεται μεταξύ του Μαξίμου και των εργολάβων, οι οποίοι φιλοδοξούν να βάλουν στο χέρι ένα ποσό που αγγίζει σε πρώτη φάση τα 6 δισ. ευρώ. 

Η μελέτη σκοπιμότητας, που θα έπρεπε να συζητηθεί με την Αυτοδιοίκηση, τα κόμματα, τα επιμελητήρια, τα συνδικάτα, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τα κινήματα, συζητήθηκε μόνο με τους υποψήφιους επενδυτές σε κλειστά επενδυτικά φόρουμ. Αντ’ αυτών, το Μαξίμου εμφάνισε μια στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αφήνοντας τον πυρήνα του προβληματικού, πλην όμως προσοδοφόρου, σχεδίου, το οποίο θα αλλάξει ό,τι ξέραμε στη διαχείριση των σκουπιδιών, στο περιθώριο ακόμα και αυτού του ψευτοδιαλόγου.

Το κακό που πάει να γίνει με την αντιπεριβαλλοντική, αναχρονιστική και επικίνδυνη καύση έρχεται από μακριά. Ήδη το 2019, παραμονές εκλογών, ο Σωκράτης Φάμελλος ως υπουργός Περιβάλλοντος φέρεται ότι είχε συνυπογράψει μνημόνιο κατανόησης (MOU) με την Ένωση Βιομηχανιών Τσιμέντου (ΤΙΤΑΝ, με έδρα το Λουξεμβούργο, εισηγμένη στα Χρηματιστήρια Φρανκφούρτης, Λονδίνου και Ν. Υόρκης, και ΑΓΕΤ Ηρακλής-Lafarge, με βάσεις στον Βόλο και στο Αλιβέρι) και τη Χαλυβουργική της οικογένειας Αγγελόπουλων για την παραγωγή ενέργειας από την καύση σκουπιδιών. 

Η λύση της ολέθριας καύσης επιχειρείται σήμερα από το Μαξίμου να εμφανιστεί ως υποχρεωτική, καθώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη, προηγουμένως, έκανε ό,τι περνούσε απ’ το χέρι της προκειμένου να υπονομευθούν η ανακύκλωση και ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης των αποβλήτων, χάριν της προκλητικής υποστήριξης κερδοσκοπικών συμφερόντων. Τα σκουπίδια, είπαμε, αφήνουν πολύ -και κυρίως επιχειρηματικά άκοπο και χωρίς ρίσκο- χρήμα. 

«Πώς μπορείς να βγάλεις λεφτά με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους από μία και μόνο επένδυση;» ρωτά ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας και εξηγεί:

«1. Επιδοτείσαι από το κράτος για την “επένδυση” αυτή, και δη για το εργοστάσιο καύσης σκουπιδιών.

2. Σου πληρώνουν οι δήμοι και οι πολίτες την πρώτη ύλη, και συγκεκριμένα τα σκουπίδια.

3. Επιδοτείσαι από το κράτος για την παραγόμενη ενέργεια, γιατί θεωρείται Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας.

4. Πουλάς την υπόλοιπη ενέργεια μέσω του περίφημου Χρηματιστηρίου Ενέργειας στους πολίτες».

Οι ιδιώτες θα έχουν εξασφαλισμένα έσοδα για τα επόμενα 25 χρόνια με τη συνδρομή πολιτών και δήμων, που θα πληρώσουν τον «βαρκάρη»… 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και βεβαίως ο ανιψιός του Γρηγόρης Δημητριάδης, ο οποίος, όπως λέγεται, χειρίζεται το θέμα, στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων που ανακοινώθηκε το 2020 προσδιόρισαν ότι έως το 2030 τα απόβλητα θα κατευθύνονται:

–60% προς ανακύκλωση

–10% για ταφή

–25% στην ενεργειακή αξιοποίηση.

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία θέτει σε προτεραιότητα την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υλικών, και για την καύση σύμμεικτων απορριμμάτων την αποδέχεται υπό αυστηρούς όρους πια, με την προϋπόθεση ότι έχει προηγηθεί σύγκλιση στους ευρωπαϊκούς στόχους για την ανακύκλωση στο 50%, 40% στην επαναχρησιμοποίηση και 10% στην ταφή.

Ήταν σαφές και εν γνώσει τους ότι οι στόχοι ήταν ανεδαφικοί. Όμως, θα άνοιγαν αποτελεσματικά τον δρόμο στην καύση, ως μοιραία λύση για τα αδιέξοδα που οι ίδιοι προκάλεσαν. Για αυτό, ο Μητσοτάκης, όπως καταγγέλλουν στη Βουλή ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, ναρκοθέτησε συστηματικά επί έξι χρόνια την ανακύκλωση, την οποία φόρτωσε με σκάνδαλα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ με τα «σπιτάκια ανακύκλωσης», που σήμερα ελέγχονται από την Ευρωπαία εισαγγελέα. Σφοδρό ενδιαφέρον έχουν εκφράσει μεγάλες ελληνικές εταιρίες.

Καταπέλτης η Ευρώπη: Εκτός τροχιάς και στόχων η Ελλάδα 

Στο μεταξύ, η χώρα μας εμφανίζει οικτρές επιδόσεις στην περιβαλλοντική πολιτική, όπως διαπιστώνεται στην 4η επισκόπηση που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα. Η Ε.Ε. παρατηρεί εμφατικά ότι η χώρα βρίσκεται εκτός τροχιάς για τους στόχους που έχουν τεθεί. 

Ενδεικτικά, η ταφή αποβλήτων ανέρχεται στο 81%, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει περιοριστεί στο 23%, τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων… αγνοούνται, στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης δεν λειτουργεί ούτε καν το Δ.Σ., υπάρχει δραματική καθυστέρηση στην προετοιμασία των έργων στην Αττική, όπου παράγονται τα μισά περίπου αστικά στερεά απόβλητα της χώρας, η καύση σύμμεικτων απορριμμάτων προωθείται κατά παράβαση της ιεράρχησης της διαχείρισης αποβλήτων και σε βάρος της ανακύκλωσης, έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος για την αξιοποίηση των πόρων ΕΣΠΑ 2021-2027 για τα απόβλητα (900.000.000 €). Όλα αυτά προϊδεάζουν για νέες ευρωπαϊκές «καμπάνες»…

Συνοπτικά, η επιλογή της καύσης είναι αντιπεριβαλλοντική και πανάκριβη. Κυρίως, θα ωφελήσει αυτούς που θα επενδύσουν με 28ετείς συμβάσεις δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), με εγγυημένη κερδοφορία. Επιπλέον, η καύση αντιστρατεύεται την προδιαλογή στην πηγή, την πραγματική ανακύκλωση και ανάκτηση. Τα υλικά αυτά θα πηγαίνουν στις μονάδες καύσης που απαιτούν τεράστιες ποσότητες «πρώτης ύλης».

Και -εξίσου σημαντικό- το Μαξίμου επιδιώκει να συσκοτίσει την αλήθεια ότι συνειδητά καθηλώθηκε σε εμβρυακό επίπεδο το ποσοστό ανακύκλωσης και είναι υψηλό αυτό της ταφής, για να νομιμοποιήσουν πολιτικά την καύση. Προβλέπονται φθινοπωρινοί καύσωνες…

Δημοσιεύεται στην «κυριακάτικη δημοκρατία»