Σε μια περίοδο όπου το κόστος ζωής στα νησιά έχει φτάσει σε οριακά επίπεδα και η ακρίβεια στα ακτοπλοϊκά πλήττει καθημερινά κατοίκους και τουρίστες, επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο το αίτημα για μείωση του ΦΠΑ στα νησιά, στη βάση της Οδηγίας 2022/542 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επτά βουλευτές της Νέας Αριστεράς, με πρωτοβουλία της Έφης Αχτσιόγλου και του Αλέξη Χαρίτση, κατέθεσαν ερώτηση προς τον Υπουργό Οικονομικών, ζητώντας την άμεση εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας που επιτρέπει στη χώρα μας να μειώσει τον ΦΠΑ έως και 30% σε νησιωτικές περιοχές, μεταξύ των οποίων και η Σάμος.
Πολιτικό κενό στη Σάμο: Ο τοπικός βουλευτής δεν πήρε θέση
Το σημαντικότερο όμως δεν είναι η πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης, αλλά η εκκωφαντική σιωπή από τη Νέα Δημοκρατία και τον ίδιο τον βουλευτή Σάμου, κ. Χριστόδουλο Στεφανάδη.
Παρά το γεγονός ότι η Σάμος περιλαμβάνεται ρητά στους νομούς που δύνανται να ωφεληθούν από τη μείωση του ΦΠΑ, ο τοπικός κυβερνητικός βουλευτής δεν έχει κάνει καμία δημόσια τοποθέτηση, ούτε έχει προβεί σε ερώτηση ή τροπολογία στη Βουλή. Αρκείται σε γενικόλογες διαβεβαιώσεις περί «μη αύξησης των ναύλων» και συναντήσεις με τον Υπουργό Ναυτιλίας, χωρίς καμία ουσιαστική πίεση για φορολογική ελάφρυνση.
Τι προβλέπει η ευρωπαϊκή οδηγία – και γιατί δεν εφαρμόζεται
Η Οδηγία 2022/542, που έχει τεθεί σε ισχύ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δίνει ρητά τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε γεωγραφικά μειονεκτούσες περιοχές, όπως τα ελληνικά νησιά. Ειδικά η Ελλάδα, λόγω νησιωτικότητας, θα μπορούσε να ενεργοποιήσει άμεσα το μέτρο για τη Σάμο, τη Χίο, τη Λέσβο, τα Δωδεκάνησα, τις Κυκλάδες, τις Σποράδες, τη Σαμοθράκη και τη Σκύρο.
Όμως, η κυβέρνηση δεν έχει ενεργοποιήσει κανένα σχετικό πλαίσιο εφαρμογής, αφήνοντας τους νησιώτες να πληρώνουν ΦΠΑ 13% στα εισιτήρια και 24% στα συνοδευόμενα Ι.Χ., τα υψηλότερα ποσοστά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ακρίβεια και ανισότητα: Ποιοι πληρώνουν το τίμημα
Η ακρίβεια δεν είναι στα χαρτιά. Είναι στα ταμεία των λιμανιών, στις μετακινήσεις γιατρού που υπηρετεί σε νησί, στη σχολική εκδρομή που ακυρώνεται λόγω κόστους, στον επαγγελματία που μεταφέρει τα εργαλεία του με πλοίο. Η διατήρηση των υψηλών φορολογικών συντελεστών δεν είναι απλώς άδικη – είναι αντικοινωνική.
Το αίτημα για εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας είναι όχι μόνο δίκαιο, αλλά και νομικά θεμελιωμένο. Η άρνηση της κυβέρνησης να το υλοποιήσει, και η απροθυμία των βουλευτών της να το απαιτήσουν, καθιστά την ευθύνη πολιτική – και προσωπική.
Η απουσία κοινοβουλευτικής δράσης είναι πολιτική επιλογή
Ενώ η αντιπολίτευση προχωρά σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, η απουσία οποιασδήποτε ερώτησης, επερώτησης ή πίεσης από τον βουλευτή Σάμου δεν είναι τυχαία. Αντιθέτως, είναι σύμπτωμα ευθυγράμμισης με την κυβερνητική επιλογή μη εφαρμογής του μέτρου. Και αυτή η επιλογή, ειδικά σε μια ακριτική περιοχή όπως η Σάμος, δεν μπορεί να μείνει χωρίς κριτική.
Συμπέρασμα
Η ευρωπαϊκή οδηγία υπάρχει. Το νομικό εργαλείο υπάρχει. Η κοινωνική ανάγκη είναι κραυγαλέα. Αυτό που απουσιάζει είναι η πολιτική βούληση από τους κυβερνητικούς βουλευτές – και η δημόσια απάντηση από εκείνους που υποτίθεται πως εκπροσωπούν τους νησιώτες στη Βουλή.
Απέναντι στην αδράνεια, η κοινωνία των νησιών –και η τοπική δημοσιογραφία– οφείλει να ρωτά, να πιέζει και να μην ξεχνά.
Δημόσιο Ερώτημα προς τον Βουλευτή Σάμου κ. Χριστόδουλο Στεφανάδη:
Κύριε Στεφανάδη,
Εν μέσω αυξανόμενου κόστους ζωής και εντεινόμενης ακρίβειας στην ακτοπλοΐα, η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/542 προβλέπει τη δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ έως και 30% σε συγκεκριμένες νησιωτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του Νομού Σάμου.
Συγκεκριμένα, η οδηγία δίνει στην ελληνική κυβέρνηση τη δυνατότητα να μειώσει τους συντελεστές ΦΠΑ για τη Σάμο, τη Χίο, τη Λέσβο, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και άλλα νησιά, σε μια κίνηση που θα ενίσχυε ουσιαστικά την προσβασιμότητα, την εσωτερική κινητικότητα και την τοπική οικονομία.
Ωστόσο, παρά τις προβλέψεις της Οδηγίας, δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα καμία δημόσια τοποθέτησή σας, ούτε κατατεθειμένη κοινοβουλευτική παρέμβαση (ερώτηση, τροπολογία ή πρόταση) για την υλοποίησή της. Την ίδια στιγμή, βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν ήδη καταθέσει σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση προς τον Υπουργό Οικονομικών.
Στο πλαίσιο αυτό, απευθύνουμε δημόσια τα εξής ερωτήματα:
Γιατί δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμα οι προβλέψεις της Οδηγίας 2022/542 για τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, ενώ η Σάμος περιλαμβάνεται ρητά στους δικαιούχους;
Προτίθεται η κυβέρνηση, και εσείς προσωπικά, να πιέσετε για την άμεση εφαρμογή της Οδηγίας, τουλάχιστον για τις νησιωτικές περιοχές που πλήττονται πιο έντονα από την ακρίβεια;
Θα υποστηρίξετε την πλήρη εφαρμογή της προβλεπόμενης μείωσης (έως 30%), όπως επιτρέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, ή σχεδιάζεται μια πιο περιορισμένη προσέγγιση;
Και τέλος: Για ποιον λόγο δεν έχετε τοποθετηθεί δημόσια μέχρι σήμερα για το θέμα του ΦΠΑ στα νησιά, όταν ακόμα και οι ακτοπλοϊκές εταιρείες, ο ΣΕΕΝ, τοπικοί φορείς και οργανώσεις κατοίκων το έχουν θέσει ως άμεση προτεραιότητα;
Η σιωπή στην πολιτική είναι στάση. Οι κάτοικοι της Σάμου –και όλων των νησιών– έχουν δικαίωμα σε ξεκάθαρες απαντήσεις.
