Προ 2ετίας και πλέον η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφαση της για την εκ βάθρων τροποποίηση του ήδη ισχύοντος απρόσφορου και προβληματικού χωροταξικού της Σάμου (ΦΕΚ100Δ/1995) με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Τ.Α.Α).
Ως γνωστόν, το ισχύον χωροταξικό της Σάμου αναφέρεται στα όρια και στις χρήσεις γης που αφορούν:
Α).Τις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000 και
Β).Τα εκτός σχεδίου εδαφικά τμήματα του νησιού.
Οι περιοχές αυτές είναι αλληλοσυμπληρούμενες και αλληλένδετες καθώς αφορούν το ενιαίο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον του τόπου μας.
Επομένως είναι λογικό να γίνονται ταυτόχρονα τόσο οι χωροταξικές τους μελέτες και αναδιαρθρώσεις όσο και η προσήκουσα γι’ αυτές διαβούλευση.
Δυστυχώς και σ’ αυτήν την περίπτωση τα πράγματα έχουν εξελιχθεί εντελώς διαφορετικά και μάλλον αρνητικά με απόλυτη ευθύνη της κυβέρνησης.
Σήμερα έχει μόλις ολοκληρωθεί η εκπόνηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (Ε.Π.Μ) καθώς και των Σχεδίων Διαχείρισης (Σ.Δ) που αφορούν τις περιοχές NATURA της Σάμου και βρίσκεται, ήδη, σε εξέλιξη, κακήν κακώς, η προβλεπόμενη από το νόμο σχετική διαδικασία διαβούλευσης.
Αντίθετα, η εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Τ.Π.Σ) δηλαδή των χωροταξικών μελετών που αφορούν το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού και σχετίζονται, ουσιαστικά, με την τροποποίηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για τα όρια και τις χρήσεις γης των εκτός σχεδίου περιοχών της Σάμου δεν έχει ξεκινήσει ακόμα σε αντιδιαστολή με ό,τι συμβαίνει στην άλλη Ελλάδα…
Πρόκειται για ένα επί πλέον δείγμα ανορθόδοξης γραφής του πολυδιαφημιζόμενου επιτελικού κράτους και ιδιαίτερης φροντίδας και στοργής προς την ακριτική και σεισμόπληκτη Σάμο.…
Όλα αυτά θα είχαν, προς το παρόν, ακαδημαϊκή, μόνο, σημασία αν δεν υπήρχε πια ορατός ο κίνδυνος να κλείσει η στρόφιγγα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Τ.Α.Α) χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί και αποπληρωθεί, όλες, ανεξαίρετα, οι μελέτες τροποποίησης του χωροταξικού της Σάμου.
Κατά τα κοινοτικά θέσμια η προθεσμία απορρόφησης των κεφαλαίων του Τ.Α.Α έχει ορισθεί από τα αρμόδια Ευρωπαϊκά όργανα σε δύο βασικές ημερομηνίες:
1). 31η Δεκεμβρίου 2025 είναι η προθεσμία για την ολοκλήρωση και την εκπλήρωση όλων των ορόσημων και στόχων (milestones and targets) που συνδέονται με τα έργα του Ταμείου.
Μέχρι τότε τα κράτη-μέλη πρέπει να έχουν καταγράψει πρόοδο στα έργα και στις μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης.
2).31η Δεκεμβρίου 2026 είναι η τελική προθεσμία απορρόφησης των κονδυλίων δηλαδή η ημερομηνία κατά την οποία πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πλήρως όλα τα έργα και να έχει γίνει η τελική εκταμίευση των κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ελλάδα, όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, υποχρεούται να παρακολουθεί στενά την πρόοδο των έργων και να αποφεύγει καθυστερήσεις καθώς η μη έγκαιρη ολοκλήρωση των ορόσημων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια χρηματοδότησης.
Είναι προφανές ότι όσο καθυστερούν οι διαδικασίες ανάθεσης των καθ’ έκαστα υπολειπόμενων χωροταξικών μελετών (Τ.Π.Σ) της Σάμου τόσο αυξάνονται οι κίνδυνοι ή να χαθούν οι πόροι που απαιτούνται για την εκπόνηση τους με αποτέλεσμα να μην ολοκληρωθεί τίποτε σχετικό στην παρούσα φάση ή, προκειμένου να προλάβουμε τις καταληκτικές προθεσμίες, να ανεχτούμε, χωρίς άρτια διαβούλευση, ερμαφρόδιτες και ανερμάτιστες προτάσεις δίχως απτό ανθρωποκεντρικό περιεχόμενο και σαφή αναπτυξιακό προσανατολισμό.
Το νησί μας δεν αντέχει άλλες αναβολές, προσβολές και επιθέσεις..
Και καθώς τα περιθώρια όλο και στενεύουν όσο είναι καιρός η Κυβέρνηση αλλά και οι τοπικοί άρχοντες πρέπει, επιτέλους, να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Μανώλης Νικ. Κάρλας
Πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου (2003-2010).
