11 Οκτωβρίου 2024

Iσχυρές ρωγμές στο σύστημα εξουσίας

 

Του Μανώλη Κοττάκη

Είναι γενικώς γνωστό, ιδιαιτέρως στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπεδέχθη με χαρίεσσα διάθεση την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην προεδρία της Ν.Δ. το 2016. Και τούτο διότι τον θεωρούσε εύκολο αντίπαλο με όρους ιδεολογίας – «γόνος», «τζάκι», «βαρόνος», «νεοφιλελεύθερος», με υποτιθέμενους «σκελετούς στη ντουλάπα», θα ήταν ο ιδανικός αντίπαλος. Η «χαρά» του Αλέξη Τσίπρα. Ο οποίος μάλιστα πίστεψε τότε ότι, λόγω της ρητορικής του δεινότητας στο Κοινοβούλιο, υπερείχε καταφανώς στις συγκρίσεις μαζί του.

Αλλά, δυστυχώς για αυτόν και για το κόμμα του, η Αριστερά δεν κατάλαβε ποτέ τι ακριβώς είναι η φιλελεύθερη αστική παράταξη. Πως ενώθηκαν μέσα στα Μνημόνια οι αστοί φιλελεύθεροι και οι αστοί σοσιαλδημοκράτες. Κυρίως τι θεωρείται η οικογένεια Μητσοτάκη για όλο τον αστικό κόσμο της χώρας. Το έμαθε στην πορεία: εγγυήτρια.

Εάν το καταλάβαινε, θα γνώριζε από την πρώτη στιγμή ότι αντίπαλός της δεν ήταν μόνον ο Κυριάκος, ο οποίος απεδείχθη σκληρό καρύδι για τον Τσίπρα, τον οποίο κατενίκησε, αλλά ένα ολόκληρο σύστημα (καλώς και κακώς νοουμένων) συμφερόντων που στοιχιζόταν πίσω του.

Ένα σύστημα το οποίο είχε κυνηγηθεί ανηλεώς ως «μεσαία τάξη» και «ανώτερη τάξη» στα χρόνια των Μνημονίων από τον ιδεοληπτικό ΣΥΡΙΖΑ. Σε σημείο που κάποιοι επιχειρηματίες, σημερινοί συνομιλητές του πρωθυπουργού, μετανάστευσαν άρον άρον στη Μεγάλη Βρετανία μόλις εξελέγη ο Αλέξης Τσίπρας πρωθυπουργός. Ιστορικά, κάτι αντίστοιχο συνέβη και το 1981, όταν εξελέγη πρωθυπουργός ο Ανδρέας Παπανδρέου: μετανάστευσε, μεταξύ άλλων, στο εξωτερικό η οικογένεια Γερουλάνου.

Να ποιο ήταν, λοιπόν, το μυστικό όπλο του Μητσοτάκη στον δρόμο προς τις εκλογές του 2019: ηγείτο ενός μεγάλου πολιτικού και επιχειρηματικού συνασπισμού συμφερόντων. Συνασπισμού με οριζόντιες διακλαδώσεις στα ΜΜΕ και στο βαθύ κράτος. Ως «βιτρίνα» του εμφανιζόταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός, αλλά από τα παρασκήνια πετροβολούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι, ειδικώς όλοι όσοι διασύρθηκαν και ταπεινώθηκαν από τους «κατσαπλιάδες» της Αριστεράς (οι οποίοι, όπως απεδείχθη, δεν ήθελαν να βάλουν τάξη στην αγορά, αλλά να δείξουν ότι εξευτελίζουν και ισοπεδώνουν τους πυλώνες της. Τέτοιο κόμπλεξ…).

Ο συνασπισμός συμφερόντων διατηρήθηκε αλώβητος καθ’ όλη τη διάρκεια της πρώτης τετραετίας της Ν.Δ., μετά την επιστροφή της στην εξουσία. Ο συσχετισμός δυνάμεων παρέμενε αναλλοίωτος μέχρι και πρότινος, και με δέλεαρ τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ οδηγηθήκαμε στο γνωστό αποτέλεσμα: Ν.Δ. 41%, ΣΥΡΙΖΑ 17%.

Ωστόσο, η πολιτική μας ιστορία έχει δείξει ότι στην Ελλάδα τίποτε δεν είναι οριστικό. Έρχεται, αργά ή γρήγορα, η ώρα που το σύστημα εμφανίζει ισχυρές ρωγμές, επειδή αντικειμενικά τα συμφέροντα των πρωταγωνιστών αλλάζουν και πλέον δεν συμπίπτουν.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε να διαφοροποιηθεί από τον πατέρα του, Κωνσταντίνο, και πράγματι πέτυχε να τον υπερκεράσει στον χρόνο της κυβερνητικής θητείας. Τρεισήμισι χρόνια ο επίτιμος, πέντε -με προοπτική τα επτά- ο νυν πρωθυπουργός. Στα υπόλοιπα, όμως, του έμοιασε. Η μεθοδολογία του είναι κατά βάση η ίδια με του πατέρα του, με επιμέρους διαφοροποιήσεις.

Ήτοι:

-Συγκεντρωτικά διοικούσε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το κεντρικό κράτος, με γενικούς γραμματείς της εμπιστοσύνης του, «βεντούζα» στους υπουργούς του, συγκεντρωτικότερα ο Κυριάκος, ο οποίος έχει μεταφέρει όλη την εξουσία των μεγάλων οικονομικών υποθέσεων και της κατανομής κονδυλίων στο Μέγαρο Μαξίμου. Στα δε υπουργεία, οι πραγματικοί υπουργοί είναι οι υφυπουργοί της εμπιστοσύνης του, όχι οι υπουργοί. Πλην φωτεινών εξαιρέσεων.

-Εγγυητής της δίκαιης κατανομής της κρατικής πίτας των δημόσιων έργων και των αναπτυξιακών επιδοτήσεων ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, εγγυητής και ο Κυριάκος. Ο επίτιμος είχε διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο ακόμη και στη σύνθεση των πρώτων μετοχικών σχημάτων των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών, τους οποίους με την πτώση του κατήγγειλε ως «διαπλοκή».

Οι επιχειρηματίες στο τέλος, όμως, κινήθηκαν εναντίον του και προκάλεσαν την πτώση του όχι μόνο γιατί δεν ρύθμιζε πλέον τη δίκαιη κατανομή της πίτας, αλλά και γιατί ήθελε να αντικαταστήσει τα ελληνικά ολιγοπώλια με διεθνή μονοπώλια.

-Υποκλοπές για πολιτικούς λόγους έγιναν την περίοδο 1990-1993, υποκλοπές για οικονομικούς λόγους (αν οι υπουργοί είναι αφοσιωμένοι στην κυβερνητική πολιτική για τον επιχειρηματικό κόσμο ή όχι) έγιναν και το 2020-2022.

Όσο κι αν επιθυμεί λοιπόν να είναι ακριβοδίκαιος διανομεύς ο πρωθυπουργός (αυτό ακριβώς επιδιώχθηκε με τον νόμο που ψηφίστηκε το θέρος, ο οποίος καταργεί το δικαίωμα έννομης προστασίας για επιχειρηματίες που θίγονται από τα αποτελέσματα διαγωνισμών: η συγκέντρωση ισχύος για τη διανομή στον αναπληρωτή υπουργό Νίκο Παπαθανάση και, δι’ αυτού, στο Μέγαρο Μαξίμου), έρχεται η ώρα που αρχίζουν τα «φάλτσα» και το σύστημα δεν αντέχει πια. «Σπάει». Έρχεται η ώρα που δημιουργούνται δυσαρέσκειες. Και, μετά τις δυσαρέσκειες, εμφανίζονται τα πρώτα σοβαρά σκάνδαλα στον Τύπο: τι αγόρασε ένας υπουργός, πού ταξίδεψε ο άλλος, πόσα χάλασε σε διακοσμήσεις ο τρίτος. Σκάνδαλα που έμεναν καιρό στο ράφι, για «ώρα ανάγκης».

Όλα αυτά, όμως, είναι η… προθέρμανση. Αγγλιστί, το «pregame show» της μεγάλης πολιτικής κρίσης που μόλις άρχισε, αλλά θα βαθύνει πάρα πολύ το 2025! Η εφημερίδα μας γνωρίζει! Κορυφαίος οικονομικός παράγων του τόπου, που χαίρει σεβασμού, σχολιάζει πλέον πολύ αρνητικά την κυβερνητική πολιτική σε θέματα διαφάνειας.

Άλλος κορυφαίος παράγων του τόπου είναι βαθιά ενοχλημένος από το γεγονός ότι ανώτατο μέλος της κυβερνήσεως του είπε ψέματα για το περιεχόμενο μιας απόφασης που ήταν καταλυτικής σημασίας για τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρίας του αυτή τη χρονιά, με συνέπεια να εκτεθεί ανεπανόρθωτα στους μετόχους του. Και οι δύο δεν θα καθίσουν με τα χέρια σταυρωμένα – θα αντιδράσουν.

Αυτά είναι τα πρώτα δείγματα της διάσπασης του συνασπισμού συμφερόντων. Στο παρελθόν, τέτοια προβλήματα επιλύονταν διά του κατευνασμού. Τα μέτωπα άνοιγαν και έκλειναν. Αλλά σήμερα φαίνεται ότι έχουν επέλθει κόπωση και απώλεια της εμπιστοσύνης. Και στα ανώτερα δώματα και στα μεσαία δώματα της αγοράς.

Εάν είναι μάλιστα σωστές οι πληροφορίες που φθάνουν στα αυτιά μας, δυσαρέσκειες θα εκφραστούν εκτεταμένα από μεσαίες δυνάμεις της αγοράς και στις εκλογές των επιμελητηρίων, που θα διεξαχθούν σε όλη τη χώρα τον Δεκέμβριο. Η διανομή του ΕΣΠΑ σε ολίγους και εκλεκτούς ανά νομό στην ελληνική περιφέρεια έχει αλλάξει το κλίμα υπέρ ανεξάρτητων υποψηφιοτήτων…

Είμαστε μπροστά σε δυνητικές ανατροπές, λοιπόν, ακόμη και στον βαθύ πυρήνα της επιρροής της Ν.Δ. στο ελληνικό κατεστημένο. Το κύμα ευρίσκεται στην αρχή του.