Οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά προκαλούν σοβαρούς κλυδωνισμούς στη Νέα Δημοκρατία και μετατρέπονται στο βασικό πεδίο αντιπαράθεσης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αντώνη Σαμαρά.
Οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά προκαλούν σοβαρούς κλυδωνισμούς στη Νέα Δημοκρατία και μετατρέπονται στο βασικό πεδίο αντιπαράθεσης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αντώνη Σαμαρά. Ταυτόχρονα, η αντίθεση στον ελληνοτουρκικό διάλογο καθίσταται μαζί με το μεταναστευτικό το βασικό ζήτημα στη ατζέντα των ακροδεξιών κομμάτων.
Εξελίξεις;
Η ιδιαιτερότητα με τα ελληνοτουρκικά είναι ότι δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι έχουν όντως δρομολογηθεί σημαντικές εξελίξεις στην κατεύθυνση της κοινής προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Τους τελευταίους μήνες η ένταση στο Αιγαίο έχει πέσει, αφού οι δύο πλευρές (για τους δικούς του λόγους η κάθε μία) ακολουθούν την τακτική των «ήρεμων νερών». Επίσης, η Αθήνα θεωρεί ότι η τουρκική ακτοφυλακή γενικά συγκρατεί τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που θέλουν να περάσουν στην Ελλάδα.
Στις 24 Σεπτεμβρίου Μητσοτάκης και Ερντογάν συναντήθηκαν στην Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η συνάντηση έγινε σε καλό κλίμα, χωρίς όμως να βγάλει τη μεγάλη είδηση. Στις 8 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν.
Το παζλ συμπληρώνεται από τις δύο NAVTEX στις οποίες η Τουρκία επαναλαμβάνει τις γνωστές αξιώσεις της για την υφαλοκρηπίδα στις περιοχές μεταξύ Χίου και Λέσβου καθώς και Χίου και Σάμου. Με δυο λόγια, παρά την ύφεση στο Αιγαίο, δεν έχει συμβεί κάτι θεαματικό.
Η φημολογία και το «παρασκήνιο»
Σε πείσμα όσων (δεν) γίνονται δημόσια, είναι πολύ έντονη η φημολογία ότι στο παρασκήνιο έχουν γίνει βήματα προσέγγισης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για προσφυγή στη Χάγη. Πάντοτε το δυνατό σημείο των «παρασκηνιακών διαβουλεύσεων» είναι ότι δεν επιδέχονται ούτε διάψευσης ούτε επιβεβαίωσης -τι «παρασκήνιο» θα ήταν αν ανακοινωνόταν δημόσια… Γι’ αυτό η φημολογία, ασχέτως αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, μπορεί να παράγει πραγματικά (και μάλιστα μεγάλα) πολιτικά γεγονότα.
Επιπλέον, η εθνική πλειοδοσία αποτελεί παραδοσιακά πρόσφορο πεδίο αντιπολίτευσης στην Ελλάδα -ακόμα και όταν είναι καταφανώς ανορθολογική. Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα είναι η σκληρή αντίθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Συμφωνία των Πρεσπών, παρότι σε αυτή τη συμφωνία η ελληνική πλευρά είχε κερδίσει περισσότερα από όσα είχαν στοχεύσει στο παρελθόν οι ελληνικές κυβερνήσεις.
Ο Σαμαράς
Για τον Αντώνη Σαμαρά τα ελληνοτουρκικά δεν είναι μόνο το προνομιακό πεδίο για την άσκηση εσωκομματικής αντιπολίτευσης στον Κυριάκο Μητσοτάκης. Η πλευρά του πρώην πρωθυπουργού διαμηνύει ότι οποιαδήποτε ελληνική «υποχώρηση» (όπως την αντιλαμβάνεται ο ίδιος) στα ελληνοτουρκικά αποτελεί casus belli και θα δώσει λαβή για ρήξη στη Νέα Δημοκρατία. Επί της ουσίας ο Σαμαρά βάζει βέτο σε έναν συμβιβαστικό διακανονισμό με την Τουρκία.
Είναι ενδεικτικό άλλωστε ο τρόπος με τον οποίο απάντησαν οι «κύκλοι του Αντώνη Σαμαρά» στην μπηχτή Μητσοτάκη από το βήμα της Βουλής ότι αυτός δεν «χαριεντίζεται» με τον Νίκο Παππά -αναφερόταν στη θερμή χειραψία Σαμαρά-Παππά σε εκδήλωση του Εμπορικού Επιμελητηρίου. Ο Σαμαράς όχι μόνο σήκωσε το γάντι αλλά ανέδειξε τα ελληνοτουρκικά στο πραγματικό επίδικο της εσωτερικής σύγκρουσης στη Νέα Δημοκρατία: «Ο πραγματικός λόγος (ΣτΣ της επίθεση Μητσοτάκη σε Σαμαρά) βρίσκεται στα «ήρεμα νερά» με την Τουρκία που διαταράσσονται καθημερινά πλέον, μέσα από αλλεπάλληλες προκλήσεις. Όπως αυτή μόλις τώρα, με τη νέα Navtex της Τουρκίας. Που μας ανακοίνωσε ότι όχι μόνον η Κάσος αλλά ούτε η Λέσβος ούτε και η Χίος έχουν υφαλοκρηπίδα! Ας ασχοληθούμε λοιπόν με τα σοβαρά, στα σύνορά μας. Χωρίς άλλους επικίνδυνους πραγματικά χαριεντισμούς, βραχύβια «σύμφωνα φιλίας» και υποκλίσεις».
Η αντιπαράθεση συνεχίζεται
Ενδεικτικό της οξύτητας της αντιπαράθεσης Μητσοτάκη-Σαμαρά είναι το ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν προσπαθεί να ρίξει τους τόνους είτε με δημόσιες δηλώσεις είτε δια του «μασάζ» στους δημοσιογράφους.
Στην προχτεσινή συνέντευξη του στη Φαίη Μαυραγάνη στον Σκάι ο Παύλος Μαρινάκης κράτησε ψηλά τους τόνους απέναντι στον Αντώνη Σαμαρά. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανέλαβε την μπηχτή για τους «χαριεντισμούς»: «Το «χαριεντίζεται» και γενικότερα το γεγονός ότι δεν συνομιλώ, όχι κάνω πρόταση μομφής, με έναν άνθρωπο ο οποίος καταδικάστηκε αμετάκλητα και ομόφωνα από τη δικαιοσύνη για ένα αδίκημα που είχε να κάνει με την εναντίωση στους θεσμούς».
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο Μαρινάκης απάντησε επί της ουσίας (και με σκληρό τρόπο) στην κριτική του Σαμαρά για τα ελληνοτουρκικά: «Καταρχάς για τη NAVTEX εξέδωσε ανακοίνωση το υπουργείο Εξωτερικών. Εμείς τον διάλογο δεν τον ταυτίζουμε ούτε με την υποχώρηση, δεν υπάρχει κανένα ζήτημα καν να βάλουμε σε συζήτηση κόκκινες γραμμές ή ζητήματα κυριαρχίας, ούτε με την αφέλεια».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προσέθεσε: «Αυτοί που λένε γιατί συνομιλεί ο Μητσοτάκης, γιατί συνομιλεί ο Γεραπετρίτης, γιατί συνομιλεί η Ελληνική Κυβέρνηση, δεν μας απαντούν: Τι θα άλλαζε προς το καλύτερο; […] Ας μας απαντήσουν αν προτιμούν να έχουμε παραβιάσεις από τον αέρα στο Αιγαίο, που τώρα έχουν εκμηδενιστεί, αν προτιμούν να έχουμε μεγαλύτερες εισροές- γιατί ξέρετε το μεταναστευτικό δεν λύνεται στην Ελλάδα καλύτερα από άλλες χώρες μαγικά, να μας πουν αν δεν θέλουν συνεργασία στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση των δικτύων των λαθροδιακινητών».
Και για όποιον δεν κατάλαβε, ο Μαρινάκης το έκανε σαφές: «Η διαφορά μας είναι ότι είναι πολύ ευχάριστο πρόσκαιρα να παριστάνεις τον τσάμπα πατριώτη, είναι πολύ πιο ωφέλιμο όμως ισχυροποιώντας τη χώρα σου να προχωράς σε ενέργειες που την ενδυναμώνουν. Ξέρω ότι αυτό θέλει χρόνο αλλά αποτυπώνεται και ο κόσμος το καταλαβαίνει».
Ο Μητσοτάκης στη συνέντευξη Τύπου μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει διαχωρίσει τον Σαμαρά από την κατηγορία περί «πατριωτών της φακής». Τώρα ο Παύλος Μαρινάκης δεν έκανε ανάλογη διευκρίνιση για το ποιους περιλαμβάνει στους «τζάμπα πατριώτες»…
Η δημοσκόπηση
Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ο «κόσμος καταλαβαίνει» όπως υποστηρίζει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Η δημοσκόπηση της MRB για το Open έδειξε ότι βρίσκει απήχηση η κριτική Σαμαρά και Καραμανλή στην κυβέρνηση -βεβαίως, η κριτική Καραμανλή είναι σαφώς πιο ήπια.
Συγκεκριμένα, στο γενικό κοινό το 48,9% συμφωνεί με την κριτική που ασκούν οι δύο πρώην πρωθυπουργοί στην κυβέρνηση.
Από τα ευρήματα της MRB προκύπτει ότι ο Αντώνης Σαμαράς έχει χώρο για να κινηθεί, κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει το Μαξίμου.
Γιάννης Αλμπάνης
ΠΗΓΗ https://www.dnews.gr/