Να ξεκαθαρίσουμε ευθύς εξ αρχής ότι η Γερμανία δεν κλείνει τα σύνορα της όπως λανθασμένα αναφέρεται στο δημόσιο διάλογο. Η Γερμανία συνορεύει με εννέα χώρες και επαναφέρει τους ελέγχους στα σύνορα της. Και έχει κάθε δικαίωμα να το πράξει, καθότι προβλέπεται από το κανονιστικό πλαίσιο της Σύμβασης Σένγκεν.
Συγκεκριμένα, η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων στα κράτη μέλη του Σένγκεν άρχισε το 1995 παρέχοντας το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας σε όλους τους πολίτες της ΕΕ, καθώς και των χωρών της Ισλανδίας, της Ελβετίας, του Λιχτενστάιν και της Νορβηγίας που δεν είναι μέλη της ΕΕ.
Ωστόσο, κάθε κράτος μέλος του Σέγκεν έχει δικαίωμα να επαναφέρει τους ελέγχους στα εσωτερικά του σύνορα σε περίπτωση που αντιμετωπίζει σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική του ασφάλεια, για χρονικό διάστημα μέχρι και έξι μήνες.
Μάλιστα, μετά το πέρας των έξι μηνών η Γερμανία μπορεί να εφαρμόσει εκ νέου το ίδιο μέτρο για μια ακόμη περίοδο έξι μηνών, εάν κρίνει ότι αντιμετωπίζει νέα σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική της ασφάλειά του, η οποία είναι διαφορετική από εκείνη που είχε αρχικά διαπιστωθεί, γεγονός που εκτιμάται από συγκεκριμένες περιστάσεις και γεγονότα.
Και βέβαια η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων από την Γερμανία δεν είναι η πρώτη φορά που λαμβάνει χώρα. Αντιθέτως, έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν από πολλά κράτη μέλη του Σένγκεν και πολύ πρόσφατα κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid.
Αναμφίβολα, η απόφαση της Γερμανίας να επαναφέρει τους ελέγχους στα σύνορα της δεν είναι απόρροια μόνο των πρόσφατων τρομοκρατικών επιθέσεων που έλαβαν χώρα στο Μάνχαϊμ και στο Ζόλιγκεν, αλλά σχετίζεται άμεσα και με τα υψηλά ποσοστά του εθνικιστικού AFD στη Θουριγγία και τη Σαξονία, και πιθανώς και στις επερχόμενες εκλογές στο Βραδεμβούργο
Σε κάθε περίπτωση, η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων από τη Γερμανία εκφράζει για πρώτη φορά την αλλαγή της μέχρι σήμερα θετικής γερμανικής στάσης απέναντι στη μακροχρόνια μεταναστευτική πολιτική των ανοικτών συνόρων της ΕΕ.
Σημειωτέον ότι σε πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Infratest-dimap για λογαριασμό της δημόσιας τηλεόρασης ARD δείχνει μία σημαντική στροφή της γερμανικής κοινωνίας στο μεταναστευτικό με το 77% να θεωρεί ότι η χώρα χρειάζεται διαφορετική πολιτική ασύλου και μετανάστευσης, προκειμένου να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές προς την Γερμανία, ενώ το 73% τάσσεται υπέρ της εφαρμογής μόνιμων ελέγχων στα σύνορα.
Το σημαντικότερο στην προκειμένη περίπτωση είναι το γεγονός ότι αυτή η αλλαγή της γερμανικής στάσης απέναντι στην ευρωπαΐκή πολιτική των ανοικτών συνόρων φαίνεται να τη συμμερίζονται και άλλες χώρες όπως η Σουηδία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Πολωνία αλλά και η Ολλανδία.
Μάλιστα, δεν αποκλείεται στο άμεσο μέλλον να υπάρξουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεδομένου ότι η ΕΕ έχει εισέλθει σε μία περίοδο παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης με προεξάρχουσα τη Γερμανία, η οποία αποτελεί την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen η οποία για πρώτη φορά στην ιστορία της ετοιμάζεται για χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων και κλείσιμο εργοστασίων.
Εν κατακλείδι, η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων τόσο από τη Γερμανία όσο και από οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος του Σένγκεν δεν είναι καθόλου μία εύκολη υπόθεση και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να λάβει ένα μόνιμο χαρακτήρα διότι επηρεάζει καταλυτικά την κοινωνική συνοχή των ευρωπαϊκών κοινωνιών, ενώ παράλληλα έχει και τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις για τις οικονομίες των κρατών μελών καθότι διακινούνται έως 3,5 εκατομμύρια άτομα καθημερινά στα εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαΐκής Ένωσης.
Η δημιουργία ενός χώρου ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών χωρίς εσωτερικά σύνορα, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.-
*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας και έχει διατελέσει προϊσταμένος των εθνικών υπηρεσιών Interpol και Europol.
https://m.facebook.com/evangelos.stergioulis
