Ως συνήθως μαθαίνουμε από το εξωτερικό τι συζητείται στις συναντήσεις Μητσοτάκη-Ερντογάν. Και στις 11 που έχουν γίνει από το 2019! Έτσι και για την τελευταία ενημερωνόμαστε από ξένα μέσα ενημέρωσης που γράφουν όχι μόνο όσα διαρρέει ο επικοινωνιακός μηχανισμός του Μαξίμου, αλλά κα τι λένε οι Τούρκοι. Δυστυχώς και στις 11 συναντήσεις που είχε ο Μητσοτάκης με τον Ερντογάν ,αυτά που δήλωσαν οι Τούρκοι αποδείχτηκαν πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Ένα δημοσίευμα από έγκυρο μέσο ενημέρωσης του εξωτερικού μας διαφωτίζει για το τι είπε ο Ερντογάν στον Μητσοτάκη. Όπως θα διαπιστώσετε η τουρκική άποψη περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών την οποία παραβιάζει δήθεν η Ελλάδα, έχει «περάσει» στο εξωτερικό. Κι αυτό γιατί οι Τούρκοι δουλεύουν μεθοδικά και επίμονα κι εμείς από την πλευρά μας απλά παρακολουθούμε και υπακούμε.
«Μια ολοένα και πιο ασταθής ανατολική Μεσόγειος αναγκάζει την Τουρκία και την Ελλάδα να ξεκινήσουν -ξανά – διαπραγματεύσεις για την επίλυση των διαφωνιών τους σχετικά με τα κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο, όχι όμως χωρίς συμβιβασμούς», γράφει το Al Monitor.
Η Τουρκία και η Ελλάδα έρχονται όλο και πιο κοντά στην έναρξη συνομιλιών για την επίλυση των ιστορικών διαφωνιών τους σχετικά με τα κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο, αλλά η ανάγκη συμβιβασμού όσον αφορά τη μορφή των συνομιλιών φαίνεται να παραμένει εμπόδιο.
Η Ελλάδα και η Τουρκία θα εξετάσουν τις συνθήκες για να δουν αν είναι έτοιμες να ξεκινήσουν συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της, Γιώργος Γεραπετρίτης. Οι δηλώσεις του έγιναν μετά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και εν μέσω διπλωματικής επαναφοράς μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας. Ο κ. Γεραπετρίτης, όπως και ο Τούρκος ομόλογός του, Χακάν Φιντάν, συμμετείχαν επίσης στη συνάντηση.
“Οι δύο ηγέτες έδωσαν εντολή στους υπουργούς Εξωτερικών να ερευνήσουν το έδαφος σχετικά με το αν υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες για την έναρξη συζητήσεων σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης”, δήλωσε ο κ. Γεραπετρίτης στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση, σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Παρά το γεγονός ότι είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, οι δύο γείτονες του Αιγαίου δεν έχουν συνάψει συμφωνία για τη θαλάσσια οριοθέτηση λόγω των αντικρουόμενων εδαφικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο και συχνά εμπλέκονται σε διαμάχες στα αμφισβητούμενα ύδατα. Οι εδαφικές διαφορές έφεραν τους δύο συμμάχους του ΝΑΤΟ στα πρόθυρα στρατιωτικής αντιπαράθεσης, προτού καταστροφικοί δίδυμοι σεισμοί πλήξουν την Τουρκία τον Φεβρουάριο του 2023, ανοίγοντας τον δρόμο για μια τουρκοελληνική εκτόνωση.
Η τουρκική ανάγνωση δεν περιελάμβανε την εντολή που ανέφερε ο Γεραπετρίτης. Το Al-Monitor επικοινώνησε με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για ένα σχόλιο. Ο Ερντογάν είπε στον Μητσοτάκη “ότι η ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών θα ωφελήσει και τις δύο χώρες”, σύμφωνα με το τουρκικό ανάγνωσμα.
Η Άγκυρα επιδιώκει εδώ και καιρό να διευθετήσει τις ιστορικές διαφωνίες της για το Αιγαίο στο σύνολό του –ιδιαίτερα την ανάπτυξη στρατιωτικών μέσων από την Ελλάδα σε νησιά στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο κατά παράβαση διεθνών συνθηκών– αντί να διαπραγματευτεί την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Περισσότεροι από 60 γύροι διερευνητικών συνομιλιών με στόχο να αποφασιστεί ο τρόπος αντιμετώπισης αυτών των διαφορών από τη δεκαετία του 2000 παρέμειναν άκαρποι.
Οι δύο χώρες, κατ’ αρχήν, συμφώνησαν να επαναλάβουν τις συνομιλίες στο πλαίσιο της πρόσφατης αποκλιμάκωσης, αλλά οι συνομιλίες δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει. Μια όλο και πιο ασταθής ανατολική Μεσόγειος μπορεί να αναγκάσει τις δύο πρωτεύουσες να συμβιβαστούν.
Σύμφωνα με τον Νιγκάρ Γκοκσέλ, διευθυντή του προγράμματος Τουρκία του International Crisis Group, ενώ μια ενδεχόμενη άρνηση της ελληνικής πλευράς να αντιμετωπίσει το ζήτημα της στρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο στη συμφωνία για την Άγκυρα, και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν την ανάγκη επίλυσης των θαλάσσιων διαφορών.
“Πιστεύω ότι υπάρχει αναγνώριση και από τις δύο πλευρές ότι, για βιώσιμες σταθερές σχέσεις, αυτά τα θαλάσσια ζητήματα πρέπει να επιλυθούν”, δήλωσε στο Al-Monitor.
“Αυτό δεν θα είναι μόνο σημαντικό για τις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας, αλλά θα έχει επίσης θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ και θα προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ εταίρων και συμμάχων για μια πιο ασφαλή και σταθερή περιοχή της ανατολικής Μεσογείου”.
Ο Ερντογάν απείλησε ανοιχτά την Ελλάδα το 2022 για την ανάπτυξη στρατιωτικών μέσων των Ηνωμένων Πολιτειών στα ελληνικά νησιά στα ανοικτά των δυτικών ακτών της Τουρκίας. Τόσο η Άγκυρα όσο και η Αθήνα εγκατέλειψαν την επιθετική ρητορική τους η μία προς την άλλη στο πλαίσιο της λεγόμενης θετικής ατζέντας που καθιέρωσαν οι δύο πλευρές και αποσκοπεί στην αποκλιμάκωση των εντάσεων.
Ο Ερντογάν πραγματοποίησε την πρώτη του επίσκεψη στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2023 μετά από περισσότερα από έξι χρόνια, κατά τη διάρκεια της οποίας οι δύο ηγέτες υπέγραψαν τη Διακήρυξη των Αθηνών, επιβεβαιώνοντας τις δεσμεύσεις τους να δώσουν προτεραιότητα στον διάλογο για την αντιμετώπιση των ιστορικών τους διαφορών και να αποφύγουν τις προκλήσεις στα αμφισβητούμενα ύδατα.
“Το σημερινό ευνοϊκό περιβάλλον για αυτές τις συνομιλίες είναι αποτέλεσμα της επιφυλακτικότητας και των δύο πλευρών για την αποφυγή κλιμάκωσης των εντάσεων”, δήλωσε στο Al-Monitor ο Οζγκούρ Ουνλουχισαρτσικλί, διευθυντής Τουρκίας του Γερμανικού Ταμείου Μάρσαλ των Ηνωμένων Πολιτειών.
Προειδοποίησε όμως για τις παγίδες: “Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει μια βαθιά δυσπιστία μεταξύ των δύο χωρών, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι και οι δύο υπολογίζουν μια πιθανή ένοπλη σύγκρουση μεταξύ τους στον μακροπρόθεσμο αμυντικό σχεδιασμό τους”, δήλωσε ο Ουνλουχισαρτσικλί.
“Εάν πρόκειται να συνεχιστεί το σημερινό ευνοϊκό περιβάλλον για διάλογο, θα ήταν επωφελές και για τις δύο πλευρές να απέχουν από μονομερείς ενέργειες και να εργαστούν προς την κατεύθυνση της οικοδόμησης αμοιβαίας εμπιστοσύνης”.
Πηγή: Al Monitor
