26 Μαΐου 2024

Γιατί η τελευταία προσπάθεια (ολικής) επαναφοράς της Ελλάδας και της Τουρκίας, αν και θετική, αποτυγχάνει; Δεν δικαιολογείται η υψηλή αισιοδοξία, παραμένουν οι διαφορές



 Η δεξαμενή σκέψης Atlantic Council δημοσιεύει άρθρο γνώμης του κ. Δημήτρη Τσαρουχά, ο οποίος προβαίνει σε μια αποτίμηση των σχέσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας, όπως αυτές διαμορφώνονται σήμερα.

Ο κ. Τσαρουχάς είναι επικεφαλής του Προγράμματος Ερευνών για την Τουρκία του Center for European and Transatlantic Studies-CEUTS στο Virginia Tech, επίκουρος καθηγητής στο πανεπιστήμιο Georgetown και συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης Wilson Center.

Με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση των δύο ηγετών, του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν (Erdogan) στην Τουρκία, ο συντάκτης σημειώνει ότι είναι δύσκολο να αποτιμηθεί το επίπεδο των σχέσεων, καθώς αυτή πραγματοποιήθηκε υπό το πρίσμα της μετατροπής μίας βυζαντινής Εκκλησίας σε τέμενος, γεγονός που δημιούργησε ένταση και πάλι μεταξύ των δύο πλευρών.

Παρόλα αυτά, όπως σημειώνεται, η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε, ενώ είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι δύο πλευρές επικεντρώθηκαν στη διαφωνία τους σχετικά με το ζήτημα της Χαμάς και του πολέμου στη Γάζα και όχι σε χρονίζοντα διμερή ζητήματα, δείχνοντας έτσι μια επιθυμία να διατηρήσουν το θετικό momentum που υπάρχει στις διμερείς σχέσεις.







Ακολούθως, ο συντάκτης αναφέρεται σε διμερείς διενέξεις οι οποίες οδήγησαν τις δύο πλευρές κατά το παρελθόν στο χείλος της σύγκρουσης, όπως η έρευνα για ενεργειακούς πόρους στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, το Αιγαίο, το μεταναστευτικό, το Κυπριακό κλπ.(…)

Ενώ οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Γάζα μαίνονται, τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία έχουν συμφέρον να θεωρούνται ως σταθεροποιητικές δυνάμεις σε μια ασταθή γειτονιά.

Η φιλικότερη στάση της Άγκυρας απέναντι στην Ελλάδα υποδηλώνει ότι αναγνωρίζει τον αυξημένο ρόλο τον οποίο διαδραματίζει η Αθήνα στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι η συνεργασία με την Ελλάδα είναι σημαντική στις ευρύτερες προσπάθειές της να ανοικοδομήσει τις σχέσεις της με τους περιφερειακούς γείτονες (…)


Παρ’ όλα αυτά, η υψηλή αισιοδοξία για τις προοπτικές των σχέσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας δεν δικαιολογείται, σημειώνεται στο δημοσίευμα.

Οι δύο πλευρές έχουν διμερείς διαφορές σε μια σειρά πολύ σημαντικών ζητημάτων και παραμένουν αμετακίνητες στις θέσεις τους. Ακόμη και δευτερεύοντα ζητήματα, όπως για παράδειγμα η ανακοίνωση από μέρους της Ελλάδας της δημιουργίας θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο για περιβαλλοντικούς λόγους, προκάλεσε την αντίδραση της Άγκυρας.

Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που οι δύο πλευρές προσπαθούν να βελτιώσουν τις σχέσεις τους, χωρίς τελικά να το καταφέρουν. Συνεπώς, κατά τον συντάκτη, είναι πρόωρο να ομιλούμε για μια νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις.

Όμως, η μέχρι τώρα πρόοδος που έχει σημειωθεί είναι αυθεντική και σε αυτό έχουν συμβάλει οι οικονομικές σχέσεις οι οποίες έχουν καταστεί ισχυρότερες, χάρις σε μη κρατικούς δρώντες, όπως επιχειρήσεις και οργανισμοί της κοινωνίας των πολιτών. 

Ο Erdogan και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν προγραμματίσει να συναντηθούν ξανά φέτος, το καλοκαίρι στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, καθώς και τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αφού συναντήθηκαν, ήδη τρεις φορές, το 2023.

Αυτή η χρονιά θα είναι καταλυτική όσον αφορά στην δυνατότητα των δύο ηγετών να εμβαθύνουν την αμοιβαία κατανόησή τους και να δημιουργήσουν αποθέματα εμπιστοσύνης τα οποία θα επιτρέψουν, τελικά, μια σημαντική τομή σε πολιτικά θέματα υψηλού επιπέδου, καταλήγει το άρθρο.

ΠΗΓΗ: Atlantic Council, Δημήτρης Τσαρουχάς – Why the latest attempt at a Greece-Turkey reset, while positive, falls short