Τι επισήμαναν χθες οι εκπρόσωποι των οργανώσεων Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο.
Τα αδιέξοδα και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων από την ευρωτουρκική συμφωνία για το προσφυγικό, που συμπληρώνει οκτώ χρόνια από την υπογραφή της στις 16 Μαρτίου 2016, επισήμαναν χτες στο δικαστήριο της Ε.Ε. στο Λουξεμβούργο εκπρόσωποι των οργανώσεων Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (Refugees Support Aegean – RSA), σημειώνοντας ότι στην καρδιά της ευρωτουρκικής συμφωνίας βρίσκεται η αμφιλεγόμενη έννοια της «ασφαλούς τρίτης χώρας» που σήμερα επιχειρείται να επεκταθεί και σε άλλες χώρες πέραν της Τουρκίας.
Ήταν η πρώτη ακρόαση του δικαστηρίου της Ε.Ε. για προδικαστικά ερωτήματα που αφορούν ζητήματα ασύλου στην Ελλάδα και κράτησε περισσότερο από τρεις ώρες, ενώ η απόφαση αναμένεται τους επόμενους μήνες. Το δικαστήριο συνεδρίαζε με αντικείμενο την αμφιλεγόμενη ΚΥΑ που χαρακτηρίζει «ασφαλή τρίτη χώρα» την Τουρκία για πέντε εθνικότητες προσφύγων.
Η ΚΥΑ Μηταράκη-Βαρβιτσιώτη (αντίστοιχα υπουργού Μετανάστευσης και αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών τον Ιούνιο του 2021, όταν πρωτοϋπογράφηκε η ΚΥΑ) ορίζει ότι το αίτημα ασύλου προσφύγων από τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές δεν μπορεί να εξεταστεί στην Ελλάδα, αλλά οι πρόσφυγες αυτοί θα έπρεπε να απελαθούν στην Τουρκία και να καταθέσουν εκεί αίτημα ασύλου, εκτός αν ο καθένας αποδείκνυε ότι γι’ αυτόν δεν είναι ασφαλής η επιστροφή του.
Οι προσφυγές
Το δικαστήριο της Ε.Ε. καλείται να απαντήσει σε ερωτήματα που του έστειλε το ΣτΕ ύστερα από προσφυγή των δύο οργανώσεων. Το ΣτΕ ζητά από το δικαστήριο του Λουξεμβούργου να αποφασίσει για την ορθή ερμηνεία των ευρωπαϊκών διατάξεων σχετικά με το αν μπορεί να χαρακτηρίζεται «ασφαλής τρίτη χώρα» η Τουρκία από τη στιγμή που έχει παγώσει από τον Μάρτιο του 2020 την υποδοχή προσφύγων από την Ελλάδα.
Σύμφωνα με συνεχείς ενημερώσεις για την εξέλιξη της τρίωρης συζήτησης στον λογαριασμό της οργάνωσης Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (Refugees Support Aegean – RSA) στην πλατφόρμα Χ, η ελληνική κυβέρνηση υποστήριξε ότι το πάγωμα της υποδοχής προσφύγων εκ μέρους της Τουρκίας είναι ανεπίσημο, προσωρινό και δεν μπορεί να επηρεάζει νομικά τις υποχρεώσεις της να δέχεται τις απελάσεις προσφύγων, όπως απορρέουν από την ελληνοτουρκική κοινή δήλωση του 2016.
«Άδειασμα» της κυβέρνησης
Από την πλευρά της, η ευρωπαϊκή επιτροπή εξέφρασε ρητά τη διαφωνία της με σκέλη της επιχειρηματολογίας της ελληνικής κυβέρνησης, σημειώνοντας ότι είναι κρίσιμο για την εφαρμογή της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας» η δυνατότητα υποδοχής προσφύγων από τη χώρα αυτή. Σημείωσε επίσης ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει σε ταχεία εξέταση τα αιτήματα ασύλου των προσφύγων που δεν μπορούν να απελαθούν στην Τουρκία.
Ο εκπρόσωπος του ΕΣΠ Βασίλης Παπαδόπουλος υπογράμμισε ότι είναι κεφαλαιώδους σημασίας η συναίνεση της «ασφαλούς τρίτης χώρας» να δέχεται την επιστροφή προσφύγων, προκειμένου να μη δημιουργηθεί το φαινόμενο να παραμένουν μετέωροι πρόσφυγες που ούτε έχουν δικαιώματα στην Ελλάδα ούτε μπορούν να επιστραφούν στην Τουρκία.
Η εκπρόσωπος της RSA Ελένη Σπαθανά σημείωσε ότι συνέπειες της πολιτικής της «ασφαλούς τρίτης χώρας» είναι ότι πολλοί πρόσφυγες στερούνται την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευση, μέχρι και φαγητό, και υπογράμμισε τις κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την ευρωτουρκική συμφωνία για το προσφυγικό, η οποία βασίζεται στη λογική της «ασφαλούς τρίτης χώρας» Τουρκίας, στην οποία απελαύνονται Σύροι και άλλες εθνικότητες, εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων.
«Η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας δείχνει τον βαθμό στον οποίο η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πρόθυμη να παρεκκλίνει από τις βασικές αρχές του κράτους δικαίου. Είναι ντροπή που ακόμη και οκτώ χρόνια μετά την αποτυχημένη συμφωνία και τις ολέθριες συνέπειές της, η Ε.Ε. εξακολουθεί να επιμένει στην κανονικοποίηση και επέκταση μιας πολιτικής που βασίζεται στην εξωτερικοποίηση της ευθύνης και σε σκληρές διαδικασίες συνόρων. Με αυτόν τον τρόπο, η Ε.Ε. θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και τελικά την ίδια τη δημοκρατία. Αυτή η πολιτική δεν είναι ούτε νόμιμη ούτε θεμιτή ούτε βιώσιμη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα και πρέπει να σταματήσει», σημείωσε σε δηλώσεις της η κα Σπαθανά.
ΠΗΓΗ: EFSYN.GR (του Δημήτρη Αγγελίδη)
