Του Λέανδρου Τ. Ρακιντζή
Ένας από τους πλέον προβληματικούς τομείς της χώρας είναι η αειφορική διαχείριση του οικολογικού αποθέματος, που κινδυνεύει από τη συνεχή υποβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος από το πελατειακό κράτος που με τη θέσπιση αναπτυξιακών νόμων αφήνει την αδηφάγο ιδιωτική πρωτοβουλία ασύδοτη κατά παράκαμψη της προστασίας από το συνταγματικό και κοινοτικό περιβαλλοντικό δίκαιο.
Από τις ποικίλες απειλές κατά του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων ξεχωρίζουν, για το μη αναστρέψιμο του χαρακτήρα τους, οι χωροταξικές μεταβολές με επιπτώσεις στο οικολογικό απόθεμα της χώρας που συνιστούν ευθεία απειλή στο υπόβαθρο της ζωής.
Συνεπώς η Διοίκηση οφείλει να μελετήσει και να εφαρμόσει κατά προτεραιότητα πολιτικές και μέτρα πρόληψης μέσα από ένα προληπτικό χωροταξικό σχεδιασμό. Εξάλλου επί σειρά ετών έχουν πιστοποιηθεί από εθνικές και κοινοτικές δικαστικές αρχές παραλείψεις προστασίας του περιβάλλοντος, για τις οποίες εκκρεμούν αιτιάσεις και έχουν επιβληθεί από το ευρωπαϊκό δικαστήριο βαρύτατες χρηματικές καταδίκες, που επιβαρύνουν τον ελληνικό λαό.
Με το άρθρο 218 παρ.1 του ν.4782/2.3.2021 θεσπίσθηκε, ότι έως την ολοκλήρωση και έγκριση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών του άρθρου 21 του ν.1650/1986 ...και στις προστατευομένες περιοχές δύναται να καθορίζεται με προεδρικό διάταγμα υποπεριοχή προστασίας ήπιων αναπτυξιακών έργων δηλαδή κατάτμηση της προστατευόμενης περιοχής και έκδοση Π.Δ. που επιτρέπει την ήπια ανάπτυξη σε συγκεκριμένα ακίνητα. Την δυνατότητα παράκαμψης της προστασίας του περιβάλλοντος μέσω της διάταξης αυτής ανέδειξαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις προβάλλοντας κυρίως την αγόρευση κυβερνητικού βουλευτή στη συζήτηση την 1-3-2021 ενώπιον της επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής "το άρθρο 219 (ψηφίσθηκε ως 218) θα συμβάλλει στην επίλυση των προβλημάτων , που δημιούργησε στην ανάπτυξη του Κυπαρισσιακού Κόλπου το προεδρικό διάταγμα με αναφορά στην προστατευομένη περιοχή του Κυπαρισσιακού Κόλπου παραλιακή ζώνη και αμμοθίνες".
Με την από 31-5-2012 εντολή μου ως Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (ΓΕΔΔ) συγκροτήθηκε μικτό κλιμάκιο ελέγχου από επιθεωρητές ΕΥΕΠ/ΠΕΚΑ και επικεφαλής επιθεωρητή του γραφείου μου για την διενέργεια ελέγχου νομιμότητας πράξεων και ενεργειών που σχετίζονται με υπόθεση διάνοιξης δρόμων και οικοδόμησης σε τόπο κοινοτικής σημασίας (ΤΣΚ) στην Κυπαρισσία Μεσσηνίας εντός του οικολογικού δικτύου Natura 2000. Το κλιμάκιο συνέταξε την από 27-12-2013 έκθεσή του (βρίσκεται αναρτημένη στο διαδίκτυο ΓΕΔΔ) και προτείνει την άμεση θεσμοθέτηση των προστατευομένων περιοχών. Την έκθεση υπόβαλα αμέσως στον Υπουργό ΠΕΚΑ και με νεότερο έγγραφό μου εισηγήθηκα στον ίδιο την έκδοση ΠΔ για το καθεστώς προστασίας στην συγκεκριμένη περιοχή σύμφωνα με τη δέσμευση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τελικά, το προεδρικό Διάταγμα προστασίας του Κυπαρισσιού Κόλπου εκδόθηκε το 2016 με καθυστέρηση λόγω αντιδράσεων, αφού όμως είχε εκδοθεί προηγουμένως η C504-/14/2016 απόφαση του δικαστηρίου της ΕΕ, που καταδίκαζε τη χώρα μας με χρηματικό πρόστιμο, γιατί παρέλειψε να λάβει μέτρα προστασίας της ωοτοκίας των χελωνών caretta-caretta στον Κ.Κ. που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος τόπος ωοτοκίας στη χώρα μας. Σημειώτεον ότι οι συνέπειες από τυχόν δεύτερη καταδίκη από το ευρωπαϊκό δικαστήριο για το ίδιο παράπτωμα θα είναι βαρύτατες λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας των Ευρωπαίων στα θέματα περιβάλλοντος.
Σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης, που συζητήθηκε στις 4-3-2021 κατατέθηκε τροπολογία, με την οποία αναστέλλονται μέχρι 31-10-2021 οι κατεδαφίσεις (κάποιες γίνονται με κοινοτικά κονδύλια) των αυθαιρέτων στους αιγιαλούς και παραλίες. Φοβάμαι ότι, σε συνδυασμό με το παραπάνω άρθρο 218, θα δημιουργηθεί μια νέα γενεά παραθαλασσίων αυθαιρέτων από επιχειρηματίες, που εμποδίζουν την δίοδο στην παραλία, κυρίως στο Λασίθι και στη Χαλκιδική και θα χρειασθούν πολυετείς αγώνες για να κατεδαφιστούν ελάχιστα. Στο Σχοινιά Μαραθώνα για την κατεδάφιση 7 αυθαιρέτων ταβερνών χρειάσθηκαν πλέον των 20 ετών αγώνες και πίεση από την ΕΕ.
Με την ΚΥΑ 46526/2020 ρυθμίσθηκε το νομικό κενό, που αφορούσε τους όρους και τις προϋποθέσεις για την χορήγηση της άδειας τοποθέτησης των υπαίθριων διαφημιστικών πινακίων. Στη συνέχεια με το άρθρο 219 παρ.1 ν.4782/2-3-2021 ορίσθηκε ότι σε εθνικές και επαρχιακές οδούς και σε αυτοκινητόδρομους πρόσβασης εντός της ζώνης αεροδρομίου επιτρέπεται η προβολή δημόσιας διαφήμισης σύμφωνα με το ν.2946/2001 και έτσι οι υπαίθριες διαφημιστικές πινακίδες μπορούν να τοποθετούν πλέον νόμιμα παντού.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2010 το ζήτημα των υπαίθριων διαφημιστικών πινακίδων λόγω των πολλών αδόκητων θανάτων νεαρών οδηγών αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, που προσέκρουσαν στις κολόνες των τεράστιων διαφημιστικών πινακίδων, που είχαν τοποθετηθεί παράνομα όχι μόνο στις κεντρικές λεωφόρους της Αθήνας, αλλά και στις εθνικές οδούς με ελκυστικά θεάματα που περισπούσαν την προσοχή των οδηγών, συγκλόνισε και συγκίνησε τη κοινή γνώμη γιατί το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές ήταν βαρύ. Τελικά, λόγω της για μεγάλο χρονικό διάστημα ευρύτατης δημοσιότητας στα ΜΜΕ και του αγώνα των γονέων των θυμάτων για δικαίωση, των κινητοποιήσεων των διαφόρων αρχών και του ΓΕΔΔ, του πορίσματος της διακοινοβουλευτικής επιτροπής και της έκδοσης της 909/2007 αποφάσεως του ΣτΕ, που αναγνώρισε την ευθύνη των ΟΤΑ για την παράνομη τοποθέτηση των πινακίδων και έτσι άνοιξε την πόρτα για την έγερση αγωγών αποζημιώσεως, οι τεράστιες διαφημιστικές πινακίδες απομακρύνθηκαν με την έννοια, ότι έπαψαν να λειτουργούν, αν και για πολλά χρόνια πολλοί σκελετοί παρέμειναν επί τόπου ανενεργοί.
Πιστεύω, ότι τα παραπάνω θέματα πρέπει να ρυθμίζονται κατόπιν μελέτης με γνώμονα όχι μόνον την ανάπτυξη, αλλά και την αποφυγή επιζήμιων συνεπειών περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών σε βάρος της χώρας μας και όχι προς ικανοποίηση του πελατειακού κράτους.
* Ο κ. Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
https://www.capital.gr/
