Η πορεία των μεταλλάξεων του κορονοϊού είναι ένα καθοριστικό ζήτημα τόσο για την εσωτερική αγορά όσο και για τις χώρες που αποτελούν τους βασικές πηγές προέλευσης τουριστών.
Νέα παράμετρος στην πορεία του προϋπολογισμού αλλά και της οικονομίας εν γένει μπαίνει με την εισβολή των μεταλλάξεων στην «καθημερινότητα» της πανδημίας. Από το πλαίσιο διαχείρισής τους, τη διακρίβωση της απειλής που κρύβουν θα εξαρτηθεί το κατά πόσον θα υπάρξουν επεκτάσεις των περιοριστικών μέτρων τόσο σε γεωγραφικό επίπεδο όσο και σε βαθμό αυστηρότητας. Ήδη πάντως έχει σημάνει συναγερμός σε πολλές περιοχές που αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο «κοκκινίσματος» με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να μπουν σε διαδικασία αυστηρότερης καραντίνας.
Όλα αυτά βέβαια έρχονται να προστεθούν σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την οικονομία καθώς το νέο κλείσιμο της αγοράς φέρνει σε δοκιμασία τις παραδοχές του προϋπολογισμού (πρωτογενές έλλειμμα 3,9% και ανάπτυξη κοντά στο 5%) που βασίζονταν σε μια σταδιακή αποκατάσταση ήδη από τον Ιανουάριο της κανονικότητας σε λιανεμπόριο, από το Μάρτιο στην εστίαση και του τουρισμού από τον Ιούνιο.
Μετά, πάντως, τον τύπο του αυστηρό lockdown του Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου που σε μηναία μηνιαία βάση επέφερε κόστος 3 με 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ με τα μισά από αυτά να είναι από απώλεια εσόδων και τα υπόλοιπα από τα μέτρα στήριξης ήλθε ένα «υβριδικό» απαγορευτικό, με το λιανεμπόριο «κάπως» ανοικτό ,με βασικό στόχο των περιορισμό των απωλειών, τόσο σε έσοδα όσο και σε ανάγκες στήριξης.
Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία των τριών τριμήνων του 2020 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής το λιανεμπόριο έχασε περίπου 3 δισεκ. ευρώ, από 37,79 δισεκ. το 2019 στα 34,77 δισεκ. το 2020. Σε αυτά βέβαια πρέπει να προσμετρηθεί κι ένα τζίρος ίσος με 1 δισεκ, που έγραψαν παραπάνω τα σούπερ μάρκετ μειώνοντας το χάσμα από το 2019. Αυτός όμως ο τζίρος έφυγε από τα μαγαζιά της γειτονιάς με αποτέλεσμα η ζημιά να είναι μεγαλύτερη για πολλές ομάδες επαγγελματιών.
Τουρισμός και μεταλλάξεις
Με τις μεταλλάξεις πάντως να αποτελούν μια νέα μεταβλητή του προβλήματος όσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς ένα κομβικό ζήτημα για την πορεία της οικονομίας είναι η προοπτική ανοίγματος της εστίασης και του τουρισμού. Γιαυτό και η πορεία των μεταλλάξεων είναι ένα καθοριστικό ζήτημα τόσο για την εσωτερική αγορά όσο και για τις χώρες που αποτελούν τους βασικές πηγές προέλευσης τουριστών.
Ήδη κορυφαίοι παράγοντες του τουριστικού κλάδου κάνουν λόγο για ένα χαμένο πρώτο εξάμηνο κατεβάζοντας συνεχώς τον πήχη των προσδοκιών για έναν κάδο που αποτελούσε το 2019 το 25% του ΑΕΠ. Μάλιστα δεν είναι λίγοι εκείνοι που σημειώνουν ότι εάν και φέτος δε δουλέψει ο κλάδος κάπως ικανοποιητικά τότε το τσουνάμι των λουκέτων δε θα μπορεί να ανακοπεί.
Ο αρχικός στόχος που μάλλον είναι προσδοκία, παραπέμπει σε εισπράξεις τουλάχιστον στο 50% του τζίρου του 2019, δηλαδή γύρω στα 9 με 10 δισ ευρώ. Προς ώρας πάντως επικρατεί «παγωνιά» στον κλάδο με τα σημάδια να είναι θολά καθώς δεν είναι σαφές το πότε θα υποχωρήσει η υγειονομική κρίση στην Ευρώπη, κύρια πηγή προέλευσης τουριστών. Ήδη η Γαλλία έθεσε αυστηρούς περιορισμούς λόγων μεταλλάξεων στα ταξίδια και κανείς δεν μπορεί να προδικάσει το τι θα γίνει.
Εάν βέβαια επαληθευτούν εκτιμήσεις ακόμη και για έσοδα 6,5 με 7 δις. ευρώ (από 4 δισεκ. το2020) τότε θα υπάρχει μείωση 62% σε σχέση με το 2019, πράγμα που σημαίνει απώλειες άνω των 11 δις. ευρώ. Πρόκειται για ένα βαρύ φορτίο για την οικονομία συνολικά, που βασίζεται, όπως κατέγραψε και το ΙΟΒΕ στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή του, στον τουρισμό.
Υπενθυμίζεται ότι για την επίτευξη ρυθμού ανάπτυξης 4,8% το υπουργείο Οικονομικών ποντάρει σε αύξηση κατά 3% της ιδιωτικής κατανάλωσης έναντι μείωσης 7,6% το 2020, σε ραγδαία άνοδο κατά 23,2% των επενδύσεων από πτώση 14,3% και των εξαγωγών κατά 22,5% έναντι μείωσης 30,3% πέρυσι. Και ειδικά η ιδιωτική κατανάλωση βασίζεται σε εισοδήματα που μπορεί να προέλθουν από τον τουρισμό αλλά κι ένα καλύτερο ψυχολογικό κλίμα και βέβαια από μια αγορά ανοικτή πλήρως.
Στην εστίαση επίσης η εικόνα είναι δύσκολη ανάλογη με τον κλάδο να συνεχίζει να είναι στο σκοτάδι και κατά το 2021. Το 2020, με βάση τις εκτιμήσεις της αφοράς, οι ζημιές έφτασαν τα 4 δισ. ευρώ, αν υπολογιστεί ότι κάθε μήνας lockdown στοιχίζει στον κλάδο πάνω από μισό δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις να βρίσκονται αντιμέτωπες με οριστικό λουκέτο, σχεδόν 150.000 θέσεις εργασίας είναι στον αέρα.
Υπενθυμίζεται ότι το λουκέτο στην εστίαση συμπαρασύρει επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε συγγενείς κλάδους από τον πρωτογενή τομέα μέχρι τα οινοποιεία, τα ζυθοποιεία, την τροφοδοσία.
Νέα μέτρα
Τούτων δοθέντων εφόσον οι συνθήκες δε βελτιωθούν θα απαιτηθούν νέες γενναίες ενέσεις στήριξης από τον κρατικό κορβανά. Βέβαια οι δυνατότητες δεν είναι απεριόριστες κάτι που φαίνεται και από τις δηλώσεις του οικονομικού επιτελείου που εμμένει σε μια ρητορική «λελογισμένων» παρεμβάσεων και προσεκτικής διαχείρισης των διαθεσίμων. Ήδη έχει προαναγγελθεί έκτος γύρος επιστρεπτέας προκαταβολής αλλά και στοχευμένες καλύψεις σε εταιρίες των παγίων δαπανών με ανώτατο όριο τα 10 εκατ, ευρώ που όμως είναι προφανές ότι αφορά μεγάλες επιχειρήσεις. Παράλληλα το κόστος ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί καθώς είναι ακόμη άγνωστο το πώς θα γίνει η εξειδίκευση το μέτρου. Βέβαια, πληροφορίες το τοποθετούν στα 500 εκ. Συνολικά, πάντως, ο κουμπαράς για το 2021 για τη στήριξη είναι στα 7,5 δισεκ. και ένα μεγάλο ερώτημα είναι εάν θα επαρκέσουν.
Ήδη εξετάζεται μια νέα μορφής στήριξη με voucher φόρων δηλαδή με πιστωτικά σημειώματα εκκαθάρισης υποχρεώσεων για επιχειρήσεις, που έχουν λαμβάνειν από το κράτος αλλά και μια πιο στοχευεμένη στήριξη με δεδομένη και την έστω με υβριδικό τρόπο λειτουργία της αγοράς.
Πηγή: news247.gr
Γιώργος Αλεξάκης
