Νέου τύπου ελέγχους, σε κινητή και ακίνητη περιουσία, καθώς και σε καταθέσεις και μετρητά, ακόμη και σε μισθωτούς και συνταξιούχους, αρχίζει το υπουργείο Οικονομικών. Οι νέες «έμμεσες τεχνικές ελέγχου» που βασίζονται στο σύστημα που ακολουθεί η οικονομική αστυνομία στις ΗΠΑ, το γνωστό IRS, και για τις οποίες δίδονται αναλυτικές οδηγίες σε εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, κ. Χάρη Θεοχάρη, θα ακολουθούν τρεις μεθόδους, προκειμένου η Εφορία να δημιουργήσει το «φορολογικό προφίλ» του πολίτη, να προσδιορίσει με έμμεσο τρόπο το εισόδημά του και να το αντιπαραβάλλει με τις φορολογικές δηλώσεις του.
Οι «νέου τύπου» έλεγχοι που θα ξεκινήσει το Υπουργείο Οικονομικών θα γίνονται σε κινητή και ακίνητη περιουσία, καταθέσεις, μετρητά, μετοχές, αντικείμενα μεγάλης αξίας (έπιπλα, έργα τέχνης, συλλογές κ.λπ.) κοσμήματα κλπ. Μάλιστα, για τους ελέγχους αυτούς, δεν θα υπάρχει περιορισμός όσον αφορά στα παρελθόντα έτη που θα εξετάζονται. [Διαβάστε ολόκληρη την εγκύκλιο με τις οδηγίες, επιλέγοντας το Link στο τέλος του άρθρου].
Οι τρεις μέθοδοι έχουν ως εξής:
«Τεχνική ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου».
Με αυτή προσδιορίζεται το φορολογητέο εισόδημα, μέσω της ανάλυσης των εσόδων (φορολογητέων και μη), των αγορών και δαπανών (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών), καθώς και των αυξήσεων και μειώσεων των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών) του ελεγχόμενου.
«Τεχνική καθαρής θέσης του φορολογούμενου»
Η τεχνική αυτή αναδημιουργεί το οικονομικό ιστορικό του ελεγχόμενου και προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα λαμβάνοντας υπόψη για περίοδο μεγαλύτερη ή ίση ενός ή περισσοτέρων ετών όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα διαθέσιμα κεφάλαια (ενεργητικό), τις υποχρεώσεις (παθητικό), τις ατομικές και οικογενειακές δαπάνες ως και τα εισοδήματα από λοιπές πηγές (ατομικά και οικογενειακά).
Κατά την τεχνική αυτή δημιουργείται ο Πίνακας Ενεργητικού και Παθητικού για όλα τα ελεγχόμενα έτη και το έτος βάσης (το αμέσως προηγούμενο από το πρώτο ελεγχόμενο έτος).
Στο Ενεργητικό περιλαμβάνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία του ελεγχόμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, (προσωπικά/ οικογενειακά /επαγγελματικά) καθώς και οι καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κατά τη λήξη εκάστου έτους όπως:
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις ως αξία λαμβάνεται το πραγματικό κόστος κτήσης, όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στον έλεγχο στοιχεία.
Στις περιπτώσεις ανέγερσης οικοδομών, ως κόστος λαμβάνεται το κόστος ανέγερσης όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στον έλεγχο στοιχεία.
Τα επαγγελματικά/επιχειρηματικά περιουσιακά στοιχεία αφορούν περιπτώσεις ατομικής επιχείρησης.
Στο Παθητικό περιλαμβάνονται όλες οι υποχρεώσεις του ελεγχόμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, ως και οι επαγγελματικές υποχρεώσεις (που αφορούν περίπτωση ατομικής επιχείρησης). Συγκεκριμένα περιλαμβάνονται τα δάνεια από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα γραμμάτια και οι επιταγές πληρωτέες και οποιαδήποτε άλλη αποδεικνυόμενη οφειλή ή υποχρέωση σε τρίτους:
Ενδεικτικά στις πιο πάνω περιπτώσεις, η υποχρέωση του έτους βάσης ή καθενός από τα επόμενα μεταφέρεται και αυξάνεται αν οι υποχρεώσεις αυξηθούν π.χ. νέο δάνειο, ή μειώνεται ανάλογα με τις πραγματικές καταβολές αποπληρωμής των υποχρεώσεων.
«Τεχνική τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά».
Με αυτή, προσδιορίζεται το φορολογητέο εισόδημα, παρακολουθώντας την κίνηση των (διαθεσίμων) κεφαλαίων του φορολογούμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, είτε με την κατάθεση αυτών σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς, είτε με την ανάλωσή τους σε διάφορες συναλλαγές με χρήση μετρητών. Με τη συγκεκριμένη μέθοδο, αναλύονται οι συνολικές καταθέσεις και τα διαθέσιμα σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς και οι αγορές και δαπάνες σε μετρητά, τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε οικογενειακό επίπεδο, κατά τη διάρκεια της ελεγχόμενης χρήσης, και συγκρίνονται με τα συνολικά δηλωθέντα έσοδα.
Σημαντικό είναι ότι το βάρος της απόδειξης για τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία φέρει ο φορολογούμενος, ενώ το ύψος των δηλούμενων καταθέσεων και μετρητών κατά την έναρξη της πρώτης ελεγχομένης χρήσης, προκειμένου αυτό να γίνει δεκτό, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το πραγματικό διαθέσιμο κεφάλαιο προηγουμένων ετών, όπως αυτό προσδιορίζεται με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.
Για την εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου δεν υπάρχει περιορισμός όσον αφορά στα παρελθόντα έτη, που θα εξετάζονται -προκειμένου να προσδιοριστεί το πραγματικό διαθέσιμο κεφάλαιο-, εφόσον βέβαια αυτό είναι δυνατόν να διασταυρωθεί είτε με τις φορολογικές δηλώσεις και τα στοιχεία που τηρούνται στην αρμόδια Εφορία του ελεγχομένου, ή με τεκμηριωμένα στοιχεία που προσκομίζονται από τον φορολογούμενο (π.χ. φορολογικές δηλώσεις παρελθόντων ετών, συνοδευόμενες με τα εκκαθαριστικά σημειώματα, ή με απόδειξη κατάθεσης μέσω ταχυδρομείου, ή παραλαβής του αντιγράφου της δήλωσης από την αρμοδία Εφορία, κ.λπ.).
Η Εγκύκλιος ΠΟΛ 1270/2013 με τις νέες μεθόδους ελέγχου των
Οι «νέου τύπου» έλεγχοι που θα ξεκινήσει το Υπουργείο Οικονομικών θα γίνονται σε κινητή και ακίνητη περιουσία, καταθέσεις, μετρητά, μετοχές, αντικείμενα μεγάλης αξίας (έπιπλα, έργα τέχνης, συλλογές κ.λπ.) κοσμήματα κλπ. Μάλιστα, για τους ελέγχους αυτούς, δεν θα υπάρχει περιορισμός όσον αφορά στα παρελθόντα έτη που θα εξετάζονται. [Διαβάστε ολόκληρη την εγκύκλιο με τις οδηγίες, επιλέγοντας το Link στο τέλος του άρθρου].
Οι τρεις μέθοδοι έχουν ως εξής:
«Τεχνική ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου».
Με αυτή προσδιορίζεται το φορολογητέο εισόδημα, μέσω της ανάλυσης των εσόδων (φορολογητέων και μη), των αγορών και δαπανών (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών), καθώς και των αυξήσεων και μειώσεων των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών) του ελεγχόμενου.
«Τεχνική καθαρής θέσης του φορολογούμενου»
Η τεχνική αυτή αναδημιουργεί το οικονομικό ιστορικό του ελεγχόμενου και προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα λαμβάνοντας υπόψη για περίοδο μεγαλύτερη ή ίση ενός ή περισσοτέρων ετών όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα διαθέσιμα κεφάλαια (ενεργητικό), τις υποχρεώσεις (παθητικό), τις ατομικές και οικογενειακές δαπάνες ως και τα εισοδήματα από λοιπές πηγές (ατομικά και οικογενειακά).
Κατά την τεχνική αυτή δημιουργείται ο Πίνακας Ενεργητικού και Παθητικού για όλα τα ελεγχόμενα έτη και το έτος βάσης (το αμέσως προηγούμενο από το πρώτο ελεγχόμενο έτος).
Στο Ενεργητικό περιλαμβάνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία του ελεγχόμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, (προσωπικά/ οικογενειακά /επαγγελματικά) καθώς και οι καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κατά τη λήξη εκάστου έτους όπως:
- Ακίνητη περιουσία (κόστος)
- Έπιπλα, Συσκευές, Λοιπός εξοπλισμός(επαγγελματικά)
- Προσωπικά αντικείμενα μεγάλης αξίας (έπιπλα, έργα τέχνης, συλλογές κ.λπ.) (άνω των 5.000 ευρώ έκαστο)
- Κοσμήματα και λοιπά τιμαλφή (αξίας άνω των 5.000 ευρώ έκαστο)
- Απαιτήσεις διάφορες: Περιλαμβάνονται οι εισπρακτέοι λογαριασμοί ήτοι οι απαιτήσεις από πωλήσεις επαγγελματικές και προσωπικές/οικογενιακές κ.λπ. καθώς και φορολογικές (επιστροφές φόρων κ.λπ.) οι οποίες είναι απαιτητές στο τέλος κάθε ελεγχομένου έτους. Το προκύπτον υπόλοιπο στο τέλος κάθε ελεγχόμενου έτους συμπεριλαμβάνεται στο ενεργητικό.
- Μηχανοκίνητα οχήματα, σκάφη, αεροσκάφη κ.λπ.
- Μετρητά διαθέσιμα στην κατοχή του φορολογουμένου, του/της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών αυτών.
- Καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του φορολογουμένου, του/της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών αυτών π.χ. σε λογαριασμούς καταθετικούς, όψεως, προθεσμίας, σε τρεχούμενους.
- Μετοχές, λοιποί τίτλοι
- Σύνολο απογραφής τέλους χρήσης σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης (εμπορεύματα, έτοιμα προϊόντα, α' και β' ύλες υλικά συσκευασίας ημιτελή υπολείμματα). Στις περιπτώσεις ελέγχου συνεχόμενων ετών για τις οποίες δεν υπάρχει συνεχής υποχρέωση σύνταξης απογραφής, τυχόν συνταχθείσα/ες απογραφή/ές δεν υπολογίζονται (στη συγκεκριμένη τεχνική).
- Διάφοροι λογαριασμοί ή Λοιπά περιουσιακά στοιχεία (προσωπικά/ οικογενειακά ή επαγγελματικά) των οποίων η αξία υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις ως αξία λαμβάνεται το πραγματικό κόστος κτήσης, όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στον έλεγχο στοιχεία.
Στις περιπτώσεις ανέγερσης οικοδομών, ως κόστος λαμβάνεται το κόστος ανέγερσης όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στον έλεγχο στοιχεία.
Τα επαγγελματικά/επιχειρηματικά περιουσιακά στοιχεία αφορούν περιπτώσεις ατομικής επιχείρησης.
Στο Παθητικό περιλαμβάνονται όλες οι υποχρεώσεις του ελεγχόμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, ως και οι επαγγελματικές υποχρεώσεις (που αφορούν περίπτωση ατομικής επιχείρησης). Συγκεκριμένα περιλαμβάνονται τα δάνεια από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα γραμμάτια και οι επιταγές πληρωτέες και οποιαδήποτε άλλη αποδεικνυόμενη οφειλή ή υποχρέωση σε τρίτους:
- Δάνεια (προσωπικά / οικογενειακά)
- Δάνεια (επαγγελματικά-σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης)
- Γραμμάτια (προσωπικά /οικογενειακά ή της ατομικής του επιχ/σης)
- Πιστωτές διάφοροι: Περιλαμβάνονται οι πληρωτέοι λογαριασμοί ήτοι οι υποχρεώσεις από αγορές, δαπάνες γενικά καθώς και φορολογικές υποχρεώσεις επαγγελματικές, προσωπικές/οικογενιακές οι οποίες οφείλονται στο τέλος κάθε ελεγχομένου έτους. Το προκύπτον υπόλοιπο στο τέλος κάθε ελεγχόμενου έτους συμπεριλαμβάνεται στο παθητικό.
- Υποχρεώσεις (Αποσβέσεις, κλ.π)
Ενδεικτικά στις πιο πάνω περιπτώσεις, η υποχρέωση του έτους βάσης ή καθενός από τα επόμενα μεταφέρεται και αυξάνεται αν οι υποχρεώσεις αυξηθούν π.χ. νέο δάνειο, ή μειώνεται ανάλογα με τις πραγματικές καταβολές αποπληρωμής των υποχρεώσεων.
«Τεχνική τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά».
Με αυτή, προσδιορίζεται το φορολογητέο εισόδημα, παρακολουθώντας την κίνηση των (διαθεσίμων) κεφαλαίων του φορολογούμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, είτε με την κατάθεση αυτών σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς, είτε με την ανάλωσή τους σε διάφορες συναλλαγές με χρήση μετρητών. Με τη συγκεκριμένη μέθοδο, αναλύονται οι συνολικές καταθέσεις και τα διαθέσιμα σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς και οι αγορές και δαπάνες σε μετρητά, τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε οικογενειακό επίπεδο, κατά τη διάρκεια της ελεγχόμενης χρήσης, και συγκρίνονται με τα συνολικά δηλωθέντα έσοδα.
Σημαντικό είναι ότι το βάρος της απόδειξης για τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία φέρει ο φορολογούμενος, ενώ το ύψος των δηλούμενων καταθέσεων και μετρητών κατά την έναρξη της πρώτης ελεγχομένης χρήσης, προκειμένου αυτό να γίνει δεκτό, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το πραγματικό διαθέσιμο κεφάλαιο προηγουμένων ετών, όπως αυτό προσδιορίζεται με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.
Για την εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου δεν υπάρχει περιορισμός όσον αφορά στα παρελθόντα έτη, που θα εξετάζονται -προκειμένου να προσδιοριστεί το πραγματικό διαθέσιμο κεφάλαιο-, εφόσον βέβαια αυτό είναι δυνατόν να διασταυρωθεί είτε με τις φορολογικές δηλώσεις και τα στοιχεία που τηρούνται στην αρμόδια Εφορία του ελεγχομένου, ή με τεκμηριωμένα στοιχεία που προσκομίζονται από τον φορολογούμενο (π.χ. φορολογικές δηλώσεις παρελθόντων ετών, συνοδευόμενες με τα εκκαθαριστικά σημειώματα, ή με απόδειξη κατάθεσης μέσω ταχυδρομείου, ή παραλαβής του αντιγράφου της δήλωσης από την αρμοδία Εφορία, κ.λπ.).
Η Εγκύκλιος ΠΟΛ 1270/2013 με τις νέες μεθόδους ελέγχου των
