Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 21 Φεβρουαρίου η ημερίδα διαβούλευσης για την πορεία εφαρμογής της Οδηγίας-Πλαίσιο 2000/60 για τα Νερά στη χώρα μας. Την ημερίδα διοργάνωσε ο νέος Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος και συμμετείχαν πλήθος εκπρόσωπων από την αρμόδια Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΚΑ, ερευνητικά ινστιτούτα, την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Διευθύνσεις Περιβάλλοντος και Υδάτων, την Ομάδα Νερών των Οικολόγων Πράσινων, ΜΚΟ και συλλογικούς φορείς, αλλά και ιδιώτες επιστήμονες και τεχνικοί.
Το θέμα αφορά άμεσα τα νησιά του Βορείου Αιγαίου,
καθώς η ποιότητα και η ποσότητα των υδάτων αποτελεί ακόμα ζητούμενο. Σε πολλά χωριά της πλούσιας σε βροχοπτώσεις Λέσβου πίνουν μόνο εμφιαλωμένο νερό (πχ Αγ. Παρασκευή) ενώ το κόστος (οικονομικό και περιβαλλοντικό) από την κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού στη Χίο είναι ανυπολόγιστο. Στη Σάμο οι εκατοντάδες γεωτρήσεις έχουν ρίξει την ποιότητα του διαθέσιμου πόσιμου νερού ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι σε όλα τα νησιά μας δεν έχει υπάρξει πρόβλεψη στις μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων για την εκμετάλλευση του νερού που πετιέται στη θάλασσα (πχ για ποτίσματα δημοτικών πάρκων). Την ίδια περίοδο εξαγγέλλονται φαραωνικά φράγματα αμφιβόλου χρησιμότητας (φράγμα Τσικνιά στη Λέσβο) ενώ το φράγμα στης κόρης το γιοφύρι στη Χίο (ακριβώς κάτω από τη χωματερή της πόλης) ακόμα κατασκευάζεται ενώ το κόστος του έχει ξεπεράσει κατά πολύ τον αρχικό προϋπολογισμό. Οι συμμετέχοντες την ημερίδα κατέληξαν σε συμπεράσματα που συνοψίζονται ως εξής:
· Ποιότητα και όχι μόνο Ποσότητα: Τα υπό μελέτη Σχέδια Διαχείρισης (που για το Βόρειο Αιγαίο δυστυχώς ακόμα δεν έχει ξεκινήσει) θα πρέπει δώσουν ιδιαίτερο βάρος στην ποιότητα των νερών (και όχι μόνο στη διαθέσιμη ποσότητα) αλλά και στις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας ως προς τους υδάτινους πόρους και τις χρήσεις τους. Ιδιαίτερη προσπάθεια πρέπει να καταβληθεί ώστε να αντιμετωπισθεί το δομικό πρόβλημα της έλλειψης δεδομένων χωρίς τα οποία οι όποιες συνεπακόλουθες εκτιμήσεις στα σχέδια διαχείρισης καθίστανται αναξιόπιστες.
· Ανάγκη επιτάχυνσης-Ενεργή συμμετοχή όλων των φορέων: Πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες από πλευράς της πολιτείας για τη στήριξη και συντονισμό των αρμόδιων φορέων, αλλά και να αναληφθούν πρωτοβουλίες από όλους τους εμπλεκόμενους κρατικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς (ΥΠΕΚΑ, Αποκεντρωμένες Περιφερειακές Διοικήσεις, Αιρετές Περιφέρειες και Δήμοι), ώστε να καλυφθούν οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εφαρμογή της Οδηγίας.
· Αξιοποίηση της εμπειρίας και τεχνογνωσίας επιστημονικού δυναμικού: Θα πρέπει να προστατευθεί από τις πιέσεις της δημοσιονομικής κρίσης και να αξιοποιηθεί δημιουργικά η υφιστάμενη εμπειρία και τεχνογνωσία των στελεχών όλων των αρμόδιων φορέων του στενού και ευρύτερου δημόσιου φορέα, όπως η Ειδική Γραμματεία Υδάτων, οι αρμόδιες διευθύνσεις της αποκεντρωμένης διοίκησης και των αιρετών περιφερειών, ερευνητικά ινστιτούτα όπως το ΕΛΚΕΘΕ και το ΙΓΜΕ, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης, οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, οι Γενικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων κλπ. Αξίζει επίσης να υπάρξει συντονισμός με τον πανεπιστημιακό χώρο και έμφαση σε καινοτόμες κοινωνικές συμμετοχικές πρωτοβουλίες για την εμπλοκή νέων επιστημόνων και μη κυβερνητικών οργανώσεων.
· Εξασφάλιση πόρων για αποκατάσταση: Με βάση τα Σχέδια Διαχείρισης, θα πρέπει να αναληφθούν συλλογικές και υπεύθυνες δεσμεύσεις και πρωτοβουλίες για να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι αλλά και να προχωρήσουν σε υλοποίηση τα πρώτα έργα αποκατάστασης της ποιότητας των υδάτινων πόρων μέχρι το τέλος του 2015 (προθεσμία της πρώτης περιόδου εφαρμογής της Οδηγίας).
· Διαβούλευση, Διαβούλευση, Διαβούλευση! Η διαβούλευση σχετικά με τα διαμορφούμενα Σχέδια Διαχείρισης που ξεκίνησε τους τελευταίους μήνες πρέπει να ενταθεί και να δοθεί έμφαση στην ουσιαστική εμπλοκή των τοπικών φορέων (ομάδες χρηστών, Δήμοι και υπηρεσίες τους, αλλά και μη κυβερνητικοί φορείς), στην έγκαιρη και σε βάθος πληροφόρηση και στον ουσιαστικό διάλογο.
«Ευχαριστώ όλους για την ευρεία και δημιουργική συμμετοχή στη σημερινή ημερίδα η οποία ανέδειξε το θετικό κλίμα και τη διάθεση συνεργασίας που υπάρχει γύρω από το τόσο σημαντικό θέμα της διαχείρισης των υδάτων» δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος. «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αποκτήσουμε κουλτούρα διαβούλευσης στη χώρα μας. Ο σχετικός διάλογος που έχει ξεκινήσει το ΥΠΕΚΑ με αφορμή τα διαχειριστικά σχέδια είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση που όμως χρειάζεται σημαντικές βελτιώσεις και περαιτέρω ενίσχυση. Η σημερινή ημερίδα ανέδειξε τα τεράστια διαχρονικά κενά σε στελέχωση και συλλογή δεδομένων για τα νερά σε όλη τη χώρα, πράγμα που αποτελεί δομικό εμπόδιο στην οποιαδήποτε αξιόπιστη εφαρμογή της Οδηγίας 2000/60. Η κατάρτιση των σχεδίων διαχείρισης πρέπει να προχωρήσει με εντατικότερους ρυθμούς και η έμφαση πρέπει να δοθεί όχι μόνο στην ποσότητα αλλά και στην ποιότητα των υδάτων. Η κρίση που αντιμετωπίζουμε δεν είναι σε καμία περίπτωση μόνο οικονομική αλλά και κοινωνική και περιβαλλοντική. Είναι επομένως ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για τη διαφύλαξη ανεκτίμητων συλλογικών αγαθών όπως το νερό»
