Πληρώσαμε για ΧΥΤΑ στη Δυτική Σάμο και φτιάξαμε χωματερή. Προσπαθήσαμε να κρύψουμε τις κακοτεχνίες και το μπάχαλο από την Ευρωπαϊκή Ένωση που συγχρηματοδοτούσε το έργο, αλλά υποχρεωθήκαμε να επιστρέψουμε την κοινοτική χρηματοδότηση (πάνω από 5.000.000 ευρώ). Αυτά προκύπτουν ουσιαστικά από την απάντηση του αρμόδιου Επίτροπου για τις χρηματοδοτήσεις της Περιφερειακής Πολιτικής κ. Hahn σε σχετική ερώτηση του Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Χουντή.Πιο συγκεκριμένα, στην ερώτησή του, ο έλληνας ευρωβουλευτής αφού σημείωνε ότι «στον ΧΥΤΑ Δυτικής Σάμου παρουσιάστηκαν προβλήματα κατά τη διάρκεια της κατασκευής, τα οποία οφείλονταν στην ακαταλληλότητα, τις κατολισθήσεις, κατακρημνίσεις του εδάφους στην περιοχή…και προφανώς υπήρξαν εγκληματικά λάθη στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ή και την κατασκευή του έργου», ζητούσε να πληροφορηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πορεία του έργου και τα οικονομικά του στοιχεία.
Από την απάντησή του Ευρωπαίου Επίτροπου κ. Hahn προκύπτουν τα ακόλουθα:
Πρώτον: σε όλη την απάντηση ονομάζει το έργο «χωματερή»,
Δεύτερον: με λεπτή ειρωνεία και κομψό τρόπο περιγράφει μια διαδικασία κατά την οποία η Ελλάδα από τον Ιανουάριο του 2009 προσπαθούσε να αποκρύψει την «κατάρρευση» του έργου προκειμένου να πάρει και τα υπόλοιπα χρήματα!
Τρίτον: όταν η Κομισιόν θεώρησε πως το έργο «δεν ολοκληρώθηκε και δεν ήταν λειτουργικό» και ζήτησε επιπλέον στοιχεία, οι ελληνικές αρχές απάντησαν τον Ιούνιο του 2009 ότι «ύστερα από επίσκεψη ελέγχου στον χώρο της χωματερής της Δυτικής Σάμου ανιχνεύτηκε κατολίσθηση στη χωματερή που είχε ως αποτέλεσμα τη μερική καταστροφή της. Μία ακόμη κατολίσθηση ανιχνεύτηκε κοντά στην εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων που είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή τοποθεσίας της εγκατάστασης για καύση και προκάλεσε λανθασμένο υπολογισμό όσον αφορά την κλίση»,
Τέταρτον: μετά την αποκάλυψη οι ελληνικές αρχές έσπευσαν άρον – άρον να απεντάξουν το έργο, προκειμένου να μην έχουν συνέπειες από την Επιτροπή και να επιστρέψουν την κοινοτική χρηματοδότηση,
Πέμπτον: Κάποιοι «υπεύθυνοι» παρέλαβαν το έργο από τους εργολάβους μολονότι οι κακοτεχνίες και οι κατακρημνίσεις ήταν απολύτως εμφανείς
Έκτο: τονίζει ότι «Το κλείσιμο του έργου (της Δυτικής Σάμου) εκκρεμεί» διότι μεταξύ άλλων υπάρχουν και απαιτήσεις για χρηστή χρηματοοικονομική διαχείριση και έλεγχο. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει: «Το κλείσιμο του έργου εκκρεμεί. Η Επιτροπή προχωρεί στο κλείσιμο μόνον αν το συγχρηματοδοτούμενο έργο συμμορφώνεται με όλες τις σχετικές ρυθμιστικές διατάξεις, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης των γενικών κανόνων και των ειδικών συνθηκών που ορίζονται στην απόφαση συγχρηματοδότησης, καθώς και με τις απαιτήσεις για χρηστή χρηματοοικονομική διαχείριση και έλεγχο.»
Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΧΟΥΝΤΗ
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-004177/2011
προς την Επιτροπή
Άρθρο 117 του Κανονισμού
Nikolaos Chountis (GUE/NGL)
Θέμα: ΧΥΤΑ δυτικής Σάμου
Ο ΧΥΤΑ δυτικής Σάμου έχει κατασκευαστεί στην περιοχή Βυθίσματα του Μαραθόκαμπου, με συγχρηματοδότηση 75% του Ταμείου Συνοχής με την υπ’ αριθ. CCI: 2002 GR 16 C PE 001 απόφαση. Το έργο δημοπρατήθηκε στις 6/10/2004 και η σύμβαση υπογράφτηκε στις 19/3/2006. Σύμφωνα με πληροφορίες το έργο άρχισε να λειτουργεί το 2007 και από την αρχή υπήρξαν προβλήματα στη λειτουργία του, τα οποία οφείλονταν στην ακαταλληλότητα, τις κατολισθήσεις, κατακρημνίσεις του εδάφους στην περιοχή. Είναι σαφές ότι υπήρξαν εγκληματικά λάθη στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή και την κατασκευή του έργου. Το 2009 αποφασίστηκε παύση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ. Όπως δημοσιεύματα του τύπου αναφέρουν, υπάρχει ήδη σχετικό πόρισμα της Επιθεώρησης Δημοσίων Έργων.
Η Επιτροπή μπορεί να διαβεβαιώσει ότι ο εν λόγω ΧΥΤΑ δεν μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία του; Σε ποιο στάδιο της κατασκευής ενημερώθηκε για τα προαναφερθέντα προβλήματα; Η παύση χρηματοδότησης από το Ταμείο Συνοχής συνδέεται με αυτά; Πόσο τελικά κόστισε το έργο; Παραλήφθηκε κανονικά από την αναθέτουσα αρχή; Επειδή τέτοια φαινόμενα έχουν πολλαπλασιαστεί σε όλη την Ελλάδα, με εσφαλμένες χωροθετήσεις, μελέτες και κατασκευαστικά λάθη σε κατασκευές ΧΥΤΑ/Υ, μπορεί να μας γνωστοποιήσει τι μέτρα προτίθεται να λάβει σε βάρος όσων πραγματικά ευθύνονται για τις κακοτεχνίες και τα σφάλματα; Μπορεί να βεβαιώσει ότι στις συμβάσεις για το συγκεκριμένο ΧΥΤΑ υπήρχαν αποτελεσματικές ρήτρες αποζημίωσης για περιπτώσεις πρόδηλων σφαλμάτων ή κακοτεχνιών και αν αυτές ενεργοποιήθηκαν;
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Απάντηση του κ. Hahn
εξ ονόματος της Επιτροπής
Η απόφαση χρηματοδότησης C(2002)4702 για το έργο «Διαχείριση στερεών αποβλήτων στη νήσο Σάμο» εκδόθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2002. Η μέγιστη δημόσια επιλέξιμη δαπάνη ανέρχεται σε 10 444 000 ευρώ και η συνεισφορά του Ταμείου Συνοχής σε 7 833 000 ευρώ. Το έργο υποδιαιρέθηκε σε δύο υποπρογράμματα που καλύπτουν τα ανατολικά και δυτικά τμήματα του νησιού αντίστοιχα. Η Επιτροπή σημειώνει ότι το έργο είχε επίσης ως αποτέλεσμα το κλείσιμο και την αποκατάσταση 11 παράνομων χώρων απόρριψης αποβλήτων στη Σάμο.
Οι ελληνικές αρχές έστειλαν την αίτηση τελικής πληρωμής και την τελική έκθεση για το έργο στην Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2009 και τη δήλωση περάτωσης της παρέμβασης τον Απρίλιο του 2009. Με βάση τα εν λόγω έγγραφα, η Επιτροπή θεώρησε ότι το φυσικό αντικείμενο όπως περιγράφεται στην απόφαση της Επιτροπής δεν ολοκληρώθηκε και δεν ήταν λειτουργικό και ότι οι στόχοι του εγκεκριμένου έργου, όπως ορίζονται στην απόφαση χρηματοδότησης, δεν είχαν ικανοποιηθεί. Συνεπώς, η Επιτροπή ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές για την πρόθεσή της να κινήσει για το επίμαχο έργο τη διαδικασία δημοσιονομικών διορθώσεων, όπως ορίζεται στο άρθρο H του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1164/94 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1265/99 του Συμβουλίου. Οι ελληνικές αρχές κλήθηκαν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους.
Οι ελληνικές αρχές απάντησαν τον Ιούνιο του 2009, επισημαίνοντας ότι, ύστερα από επίσκεψη ελέγχου στον χώρο της χωματερής της δυτικής Σάμου ανιχνεύτηκε κατολίσθηση στη χωματερή που είχε ως αποτέλεσμα τη μερική καταστροφή της. Μία ακόμη κατολίσθηση ανιχνεύτηκε κοντά στην εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων που είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή τοποθεσίας της εγκατάστασης για καύση και προκάλεσε λανθασμένο υπολογισμό όσον αφορά την κλίση.
Η Επιτροπή, στη συνέχεια, κάλεσε τις ελληνικές αρχές σε ακρόαση την 8η Δεκεμβρίου 2009. Κατά τη διάρκεια της ακρόασης, οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι μια κατολίσθηση είχε προκαλέσει ζημία στην περιοχή της χωματερής της δυτικής Σάμου και πρότειναν να ανασταλούν οι εργασίες και οι δαπάνες σχετικά με τη χωματερή της δυτικής Σάμου από το έργο και να προχωρήσουν με το κλείσιμο του έργου χωρίς αυτό το υποέργο. Η Επιτροπή συμφώνησε. Συνεπώς, υποβλήθηκε μια επικαιροποιημένη αίτηση κλεισίματος στις 30 Μαρτίου 2010 που εξαιρούσε το επιμέρους έργο της χωματερής της δυτικής Σάμου. Συνεπώς, το συνολικό κόστος του έργου ανέρχεται σε 5 095 000 ευρώ (δημόσιες δαπάνες).
Το κλείσιμο του έργου εκκρεμεί. Η Επιτροπή επιθυμεί να ενημερώσει τον κ. βουλευτή ότι η Επιτροπή προχωρεί στο κλείσιμο μόνον αν το συγχρηματοδοτούμενο έργο συμμορφώνεται με όλες τις σχετικές ρυθμιστικές διατάξεις, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης των γενικών κανόνων και των ειδικών συνθηκών που ορίζονται στην απόφαση συγχρηματοδότησης, καθώς και με τις απαιτήσεις για χρηστή χρηματοοικονομική διαχείριση και έλεγχο.
Η Επιτροπή δεν συμμερίζεται την άποψη του κ. βουλευτή ότι «τέτοια φαινόμενα έχουν πολλαπλασιαστεί σε όλη την Ελλάδα». Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, δεν φαίνεται ότι τα προβλήματα που εμφανίστηκαν οφείλονταν στην ακατάλληλη επιλογή της τοποθεσίας. Δεν είναι δυνατόν να συναχθούν γενικά συμπεράσματα με βάση μια μεμονωμένη περίπτωση.
Η Επιτροπή επιθυμεί να πληροφορήσει τον κ. βουλευτή ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η διαχείριση των διαρθρωτικών ταμείων γίνεται από κοινού, ενώ η αρμοδιότητα εφαρμογής ανήκει στα κράτη μέλη. Συνεπώς, ο κ. βουλευτής καλείται να απευθυνθεί στη διαχειριστική αρχή για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον επίμαχο έργο. Τα στοιχεία επικοινωνίας είναι:
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
