Εδώ και δύο χρόνια η χώρα καταβάλλει υπερπροσπάθεια οικονομικής προσαρμογής προκειμένου να υπερασπιστεί τις θεμελιώδεις κατακτήσεις των τελευταίων δεκαετιών: τη στοιχειώδη πολιτική και κοινωνική σταθερότητα και την ευημερία που απορρέει από τη συμμετοχή μας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και στο ευρώ. Γιατί, παρά τις οδυνηρές απώλειες εισοδήματος των τελευταίων δύο ετών και τη διαφαινόμενη ύφεση του 2012, η Ελλάδα παραμένει στη λέσχη των πλουσιότερων χωρών του πλανήτη, και εκεί θέλουμε να ανήκουμε.
Η απειλή της άτακτης χρεοκοπίας και της συνακόλουθης αναγκαστικής εξόδου από το ευρώ δεν είναι άσκηση τρομοκράτησης και εκβιασμού της κοινωνίας. Ο κίνδυνος είναι πραγματικός, εάν η χώρα δεν ολοκληρώσει επιτυχώς την ψήφιση της νέας δανειακής συμφωνίας, που θα ακολουθήσει το μεγάλο «κούρεμα» του δημόσιου χρέους στο πλαίσιο της εθελούσιας αναδιάρθρωσης (PSI). Ηταν άλλωστε η ώριμη συναίσθηση του εθνικού κινδύνου που οδήγησε τα κόμματα τα οποία στηρίζουν την κυβέρνηση Παπαδήμου στο να βάλουν προσωρινά στην άκρη ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές και να στηρίξουν την κυβέρνηση συνεργασίας. Με την εντολή να κάνει ό,τι απαιτείται για να εξασφαλίσει η χώρα τη χρηματοδότηση που προβλέπει η ευνοϊκή συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου και να επανέλθει η οικονομία σε τροχιά σταθερότητας.
Οι κίνδυνοι είναι πραγματικοί. Στον Βορρά της Ευρωζώνης αυξάνεται το κύμα δυσφορίας για τα πακέτα διάσωσης της περιφέρειας. Η Ελλάδα έχει μεγάλο κόστος διάσωσης. Λάβαμε 110 δισ. ευρώ, και επίκειται το δεύτερο δάνειο των 130 δισ. Αυτά είναι από μόνα τους τεράστια ποσά, και φαίνονται ακόμα μεγαλύτερα στο φόντο της δυσμενούς διεθνούς συγκυρίας και του φόβου ύφεσης στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα η Ευρωζώνη δυσκολεύεται να μαζέψει τα 150 δισ. ευρώ επιπλέον συνεισφοράς στο ΔΝΤ, όπως αποφασίστηκε στην τελευταία σύνοδο. Το ΑΑΑ πιστοληπτικής αξιολόγησης της Γαλλίας απειλείται, η Ισπανία προβληματίζεται για το κόστος στήριξης των τραπεζών της και η Ιταλία για το ενδεχόμενο να προσφύγει σε εξωτερική βοήθεια από το ΔΝΤ. Η κρίση στην Ευρωζώνη ανεβάζει το σχετικό κόστος της ελληνικής διάσωσης, ενώ η οξυνόμενη ανησυχία στη ζώνη του ευρώ κάνει τις σχετικές επιπτώσεις μιας άτακτης χρεοκοπίας της Ελλάδας να φαίνονται μικρότερες. Ολα αυτά δυσχεραίνουν τις προσπάθειες στήριξης της Ελλάδας, ενισχύουν τον σκεπτικισμό και τις εισηγήσεις για μια πιο «καθαρή», ομοιογενή, αξιόπιστη και πειθαρχημένη Ευρωζώνη, χωρίς τους Ελληνες, που «δεν μπορούν». Πέφτει σε μας το βάρος, τις επόμενες εβδομάδες, τους αμέσως επόμενους μήνες, να διαψεύσουμε εμπράκτως τα αρνητικά αυτά στερεότυπα.
Στο φάσμα του πραγματικού κινδύνου, η κοινωνία κατέκτησε ένα νέο επίπεδο ενότητας. Πάνω από το 70% της κοινής γνώμης αντιλαμβάνεται τις καταστροφικές επιπτώσεις μιας αναγκαστικής εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Το εισόδημα και η αγοραστική δύναμη των πολιτών θα κατέρρεαν ύστερα από τεράστια νομισματική υποτίμηση στα επίπεδα του 50%, η αξία των καταθέσεων θα εξανεμιζόταν, χιλιάδες ακόμα επιχειρήσεις θα έκλειναν αυξάνοντας την ανεργία, η χώρα και οι επιχειρήσεις θα αδυνατούσαν να χρηματοδοτηθούν για πάρα πολλά χρόνια, η Ελλάδα θα αποκλειόταν από τους θεσμούς της ΕΕ ή θα υποβιβαζόταν σε μια «ειδική κατηγορία» και θα έμπαινε σε ατραπούς κοινωνικών εκρήξεων και αλληλοσπαραγμού, με δραματικές επιπτώσεις στην πολιτική σταθερότητα αλλά και στην εθνική ασφάλεια. Ούτε αύξηση της ανταγωνιστικότητας θα προέκυπτε από μια επιστροφή στη δραχμή, παρά την τεράστια μείωση πραγματικών εισοδημάτων, αφού θα ακολουθούσε ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, παρατεταμένη αστάθεια που θα έδιωχνε τις επενδύσεις, αλλά και με δεδομένη τη μεγάλη εξάρτηση του μικρού εξαγωγικού τομέα της χώρας από εισαγόμενες πρώτες ύλες, των οποίων το κόστος θα αυξανόταν.
Μόνοι κερδισμένοι από μια τέτοια σαρωτική υποτίμηση του βιοτικού επιπέδου της Ελλάδας θα ήσαν ορισμένοι επιτήδειοι, που έχουν βγάλει έξω τα κεφάλαιά τους και τοκίζουν στη χρεοκοπία της χώρας για να έρθουν να μας αγοράσουν κοψοχρονιά. Η κοινωνική ανισότητα θα διογκωνόταν και μια νέα οικονομική ολιγαρχία θα εγκαθίστατο, στηριγμένη στην κατοχή ξένου συναλλάγματος. Αρα, σωστά το αντιλαμβάνεται η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας: Μια εξώθηση της χώρας από το ευρώ θα ισοδυναμούσε με εθνική καταστροφή. Ως συνειδητή επιλογή, θα συνιστούσε απόλυτη εθνική παραφροσύνη.
Η απειλή της άτακτης χρεοκοπίας και της συνακόλουθης αναγκαστικής εξόδου από το ευρώ δεν είναι άσκηση τρομοκράτησης και εκβιασμού της κοινωνίας. Ο κίνδυνος είναι πραγματικός, εάν η χώρα δεν ολοκληρώσει επιτυχώς την ψήφιση της νέας δανειακής συμφωνίας, που θα ακολουθήσει το μεγάλο «κούρεμα» του δημόσιου χρέους στο πλαίσιο της εθελούσιας αναδιάρθρωσης (PSI). Ηταν άλλωστε η ώριμη συναίσθηση του εθνικού κινδύνου που οδήγησε τα κόμματα τα οποία στηρίζουν την κυβέρνηση Παπαδήμου στο να βάλουν προσωρινά στην άκρη ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές και να στηρίξουν την κυβέρνηση συνεργασίας. Με την εντολή να κάνει ό,τι απαιτείται για να εξασφαλίσει η χώρα τη χρηματοδότηση που προβλέπει η ευνοϊκή συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου και να επανέλθει η οικονομία σε τροχιά σταθερότητας.
Οι κίνδυνοι είναι πραγματικοί. Στον Βορρά της Ευρωζώνης αυξάνεται το κύμα δυσφορίας για τα πακέτα διάσωσης της περιφέρειας. Η Ελλάδα έχει μεγάλο κόστος διάσωσης. Λάβαμε 110 δισ. ευρώ, και επίκειται το δεύτερο δάνειο των 130 δισ. Αυτά είναι από μόνα τους τεράστια ποσά, και φαίνονται ακόμα μεγαλύτερα στο φόντο της δυσμενούς διεθνούς συγκυρίας και του φόβου ύφεσης στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα η Ευρωζώνη δυσκολεύεται να μαζέψει τα 150 δισ. ευρώ επιπλέον συνεισφοράς στο ΔΝΤ, όπως αποφασίστηκε στην τελευταία σύνοδο. Το ΑΑΑ πιστοληπτικής αξιολόγησης της Γαλλίας απειλείται, η Ισπανία προβληματίζεται για το κόστος στήριξης των τραπεζών της και η Ιταλία για το ενδεχόμενο να προσφύγει σε εξωτερική βοήθεια από το ΔΝΤ. Η κρίση στην Ευρωζώνη ανεβάζει το σχετικό κόστος της ελληνικής διάσωσης, ενώ η οξυνόμενη ανησυχία στη ζώνη του ευρώ κάνει τις σχετικές επιπτώσεις μιας άτακτης χρεοκοπίας της Ελλάδας να φαίνονται μικρότερες. Ολα αυτά δυσχεραίνουν τις προσπάθειες στήριξης της Ελλάδας, ενισχύουν τον σκεπτικισμό και τις εισηγήσεις για μια πιο «καθαρή», ομοιογενή, αξιόπιστη και πειθαρχημένη Ευρωζώνη, χωρίς τους Ελληνες, που «δεν μπορούν». Πέφτει σε μας το βάρος, τις επόμενες εβδομάδες, τους αμέσως επόμενους μήνες, να διαψεύσουμε εμπράκτως τα αρνητικά αυτά στερεότυπα.
Στο φάσμα του πραγματικού κινδύνου, η κοινωνία κατέκτησε ένα νέο επίπεδο ενότητας. Πάνω από το 70% της κοινής γνώμης αντιλαμβάνεται τις καταστροφικές επιπτώσεις μιας αναγκαστικής εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Το εισόδημα και η αγοραστική δύναμη των πολιτών θα κατέρρεαν ύστερα από τεράστια νομισματική υποτίμηση στα επίπεδα του 50%, η αξία των καταθέσεων θα εξανεμιζόταν, χιλιάδες ακόμα επιχειρήσεις θα έκλειναν αυξάνοντας την ανεργία, η χώρα και οι επιχειρήσεις θα αδυνατούσαν να χρηματοδοτηθούν για πάρα πολλά χρόνια, η Ελλάδα θα αποκλειόταν από τους θεσμούς της ΕΕ ή θα υποβιβαζόταν σε μια «ειδική κατηγορία» και θα έμπαινε σε ατραπούς κοινωνικών εκρήξεων και αλληλοσπαραγμού, με δραματικές επιπτώσεις στην πολιτική σταθερότητα αλλά και στην εθνική ασφάλεια. Ούτε αύξηση της ανταγωνιστικότητας θα προέκυπτε από μια επιστροφή στη δραχμή, παρά την τεράστια μείωση πραγματικών εισοδημάτων, αφού θα ακολουθούσε ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, παρατεταμένη αστάθεια που θα έδιωχνε τις επενδύσεις, αλλά και με δεδομένη τη μεγάλη εξάρτηση του μικρού εξαγωγικού τομέα της χώρας από εισαγόμενες πρώτες ύλες, των οποίων το κόστος θα αυξανόταν.
Μόνοι κερδισμένοι από μια τέτοια σαρωτική υποτίμηση του βιοτικού επιπέδου της Ελλάδας θα ήσαν ορισμένοι επιτήδειοι, που έχουν βγάλει έξω τα κεφάλαιά τους και τοκίζουν στη χρεοκοπία της χώρας για να έρθουν να μας αγοράσουν κοψοχρονιά. Η κοινωνική ανισότητα θα διογκωνόταν και μια νέα οικονομική ολιγαρχία θα εγκαθίστατο, στηριγμένη στην κατοχή ξένου συναλλάγματος. Αρα, σωστά το αντιλαμβάνεται η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας: Μια εξώθηση της χώρας από το ευρώ θα ισοδυναμούσε με εθνική καταστροφή. Ως συνειδητή επιλογή, θα συνιστούσε απόλυτη εθνική παραφροσύνη.
