ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
17/8/2011
Ευελπιστώντας ότι το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης θα μονοπωλήσουν οι ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα (Κεφ. Β΄ του νομοσχεδίου), με το Α΄ Κεφάλαιο του νομοσχεδίου επιχειρείται άρον άρον ανατροπή στην διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, άκρως αρνητική για την εκπλήρωση των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης διαμέσου της ενσωμάτωσης της περιβαλλοντικής διάστασης στο κατά το δυνατόν έγκαιρο στάδιο της διαδικασίας σχεδιασμού πολιτικών, σχεδίων και προγραμμάτων.
Η αιτιολογική έκθεση, υποκριτικά, ορίζει ως σκοπό την απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών και εξορθολογισμό χωρίς εκπτώσεις στην περιβαλλοντική προστασία, γιατί η αλήθεια είναι πως μοναδικός σκοπός του νομοσχεδίου είναι να τρέξουν τα έργα υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης αδιαφορώντας για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Πρόκειται περί συρραφής μιας σοβαρής μισοτελειωμένης εργασίας έμπειρων στελεχών του Υπουργείου και μιας σειράς αντιφατικών άρθρων πολιτικής έμπνευσης που με την εν γένει ασάφεια και αοριστία τους σε συνδυασμό με την μετάθεση των ζητημάτων σε επικείμενες υπουργικές αποφάσεις υποκρύπτουν αποκλειστικά Κυβερνητικές και εργολαβικές επιδιώξεις.
Παρότι η ασταθής βάση του σχεδίου νόμου καθιστά αδύνατη την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων που θα επέτρεπαν την άρθρωση σοβαρής κριτικής, μερικές κατευθύνσεις είναι ορατές:
1. Απουσιάζει η ομολογία, ενώ υπογείως καθορίζει το πνεύμα του νομοσχεδίου, ότι για τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων, σχετικές με την περιβαλλοντική αδειοδότηση, το πρόβλημα είναι οι προσφυγές στο ΣτΕ κατά των Περιβαλλοντικών Όρων και οι αντιδράσεις των πολιτών –ενδιαφερομένων, με κορυφαίο παράδειγμα τα γεγονότα της Κερατέας. Πρόκειται για σκόπιμη παράλειψη που συσκοτίζει την διαχρονική ευθύνη των κυβερνήσεων την τελευταία δεκαετία να αποκλείουν, στην ουσία, την διαβούλευση και συμμετοχή του κοινού πριν την λήψη απόφασης, σε αντίθεση με το κοινοτικό κεκτημένο.
Η πρόσφατη εμπειρία των αντιδράσεων για την δημιουργία ΧΥΤΑ στην Κερατέα όχι μόνο δεν αξιολογήθηκε προς την σωστή κατεύθυνση, αλλά διαπιστώνουμε ότι με το παρόν νομοσχέδιο επιχειρείται να αποκτήσουν και μανδύα νομιμότητας οι εκάστοτε επιλογές της κυβέρνησης ακόμη και κατά παράβαση του κοινοτικού δικαίου.
2. Απέναντι στην ενάργεια όλων αυτών και στην διαφαινόμενη οριστική τελμάτωση η Κυβέρνηση σπασμωδικά, προσπαθώντας με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου να δώσει κάποιες «λύσεις», ελαχιστοποιεί ποικιλοτρόπως και ενίοτε εκμηδενίζει την βαρύτητα της Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης & Αξιολόγησης, παραπέμπει τον έλεγχο και αξιολόγηση των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε ιδιώτες – εμπειρογνώμονες , όπως και την επιθεώρηση και περιβαλλοντικό έλεγχο κατά τη λειτουργία των έργων και επιτρέπει στον εκάστοτε επενδυτή την ευχέρεια να μεταβάλλει τον σχεδιασμό του έργου μετά την περιβαλλοντική αδειοδότησή του χωρίς να υποχρεούται να ζητήσει προηγουμένως έγκριση. Και ένας μεγάλος αριθμός έργων –δραστηριοτήτων με ευθύνη του μελετητή δηλ. του ενδιαφερόμενου επενδυτή θα ακολουθεί την διαδικασία Πρότυπου Περιβαλλοντικού.
3. Διαπιστώνεται η προκλητική παράλειψη αναφοράς-ενσωμάτωσης του νομοσχεδίου στην Οδηγία 2001/42/ΕΚ για την στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο μέσω της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) με α.π. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ.107017/28.8.2006. Η παράλειψη γίνεται ιδιαίτερα προκλητική σε ότι αφορά στα υπάρχοντα έργα και δραστηριότητες που είναι μέρος σχεδίου ή προγράμματος, το οποίο και καθορίζει το πλαίσιο για μελλοντικές άδειες των έργων που απαιτούν εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως πχ. τα έργα - δραστηριότητες διαχείρισης απορριμμάτων. Η Οδηγία 2001/42/ΕΚ προβλέπει 4 στάδια και είναι πολύ σαφής ως προς την τελική της επιδίωξη. Θα όφειλε λοιπόν το νομοσχέδιο να ορίζει ρητά ότι Έργα και δραστηριότητες που συνιστούν μέρος Σχεδίου ή Προγράμματος, για το οποίο προβλέπεται υποχρέωση Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, δεν μπορούν να μπαίνουν (ή τουλάχιστον να ολοκληρώνουν) στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης εάν δεν έχει προηγουμένως ολοκληρωθεί η διαδικασία στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης του σχεδίου – προγράμματος μέρος του οποίου συνιστούν.
Αντ΄ αυτού έχουμε την ασαφή και γενική πρόβλεψη της παρ. 3 , του αρ. 1 ότι
έργα και δραστηριότητες, ο σχεδιασμός και η διαδικασία υλοποίησης των οποίων υιοθετούνται με ειδικό νόμο, εξαιρούνται από την εφαρμογή των διατάξεων ακόμη και του παρόντος νομοσχεδίου.
4. Με την νέα κατάταξη των έργων και δραστηριοτήτων, που και αυτή παραπέμπεται σε υπουργική Απόφαση και την μεταφορά (αρ. 15) των αρμοδιοτήτων για έγκριση περιβαλλοντικών της αιρετής Περιφέρειας στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση ακυρώνεται ο Καλλικράτης πριν να ξεκινήσει.
Και σε αυτή την περίπτωση ένας Υπουργός έρχεται να ανατρέψει σε σύντομο χρονικό διάστημα τις νομοθετικές ρυθμίσεις ενός άλλου Υπουργείου, που είχαν εξαγγελθεί με τυμπανοκρουσίες και να αποδείξει στην πράξη ότι αυτή η κυβέρνηση αγνοεί την αιρετή Τοπική Αυτοδιοίκηση και στις δύο βαθμίδες.
Αν ο κύριος Υπουργός και η κυβέρνηση πιστεύουν ότι με την ασάφεια, την προχειρότητα, τη συσκότιση και την αοριστία ενόψει μελλοντικών υπουργικών αποφάσεων μπορούν να ξεγελάσουν κόμματα, φορείς, κινήσεις και κοινωνία πλανώνται πλάνη οικτρά.
