Φεστιβάλ Ηραία-Πυθαγόρεια. Η κατάργηση ενός θεσμού.
Μετά από 15 χρόνια συνεχούς παρουσίας, το φεστιβάλ Ηραία –Πυθαγόρεια
εξαναγκάζεται στην σιωπή. Μένουν μόνο δύο εκδηλώσεις να θυμίζουν κάτι
από αυτά που ζήσαμε, που δημιουργήσαμε, που απολαύσαμε.
Στη μακρόχρονη πορεία του έβαλε ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου, ενώ τις εκδηλώσεις του παρακολούθησαν χιλιάδες ντόπιοι και ξένοι επισκέπτες του νησιού.
Ειδικά τα τέσσερα τελευταία χρόνια κατόρθωσε να γίνει σημείο αναφοράς στα μέσα ενημέρωσης. Το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο το χαρακτήρισε πνευματικό γεγονός
και προέτρεψε τα τηλεοπτικά κανάλια να προβάλλουν δωρεάν το τηλεοπτικό σποτ που διαφήμιζε το φεστιβάλ και την Σάμο.
Δύο συνέδρια, εξήντα οκτώ καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, τριάντα πέντε επιστημονικές ομιλίες. Ένα πλούσιο έργο, που αναγνωρίστηκε από πλειάδα διανοουμένων αλλά και απλών καθημερινών ανθρώπων.
Ενδεικτικά σε άρθρο του στην Ελευθεροτυπία, ο καθηγητής Γιώργος Γραμματικάκης, που μας τίμησε δύο φορές με την παρουσία του, γράφει για την Ελλάδα που αντιστέκεται και δημιουργεί, και αναφέρει ως πρότυπο το φεστιβάλ Ηραία Πυθαγόρεια.
Δώδεκα χιλιάδες καταχωρήσεις στο διαδίκτυο με θέμα τα Ηραία, και εκατοντάδες ρεπορτάζ εφημερίδων και τηλεοπτικών μέσων, δίνουν τη συνολική εικόνα προβολής του συγκεκριμένου θεσμού.
Πέρα από την πολιτιστική του προσφορά, το φεστιβάλ άρχισε να δημιουργεί και μία σημαντική αναπτυξιακή προοπτική, καθώς τα δύο τελευταία χρόνια επισκέπτες από Γερμανία και Αγγλία, είχαν ναυλώσει αεροσκάφη για την παρακολούθηση των εκδηλώσεων, ενώ την ημέρα των Ηραίων χιλιάδες επισκέπτες κατέκλυζαν το Πυθαγόρειο.
Το φεστιβάλ όμως παρουσίαζε και ορισμένα « μειονεκτήματα », γι’ αυτό και η παρούσα δημοτική αρχή θέλησε να το εξαφανίσει.
- Είναι πολύ χαμηλού κόστους, και άφηνε κάθε χρόνο πλεονάσματα.
- Κινητοποιούσε όλες τις πολιτιστικές και πνευματικές δυνάμεις του τόπου.
- Είχε όραμα και στρατηγική και γνώριζε στους κατοίκους του νησιού την ιστορία και τις πνευματικές παραδόσεις τους.
- και σημαντικότερο ήταν προϊόν συλλογικό και δεν είχε πάτρωνες για να το καθοδηγούν και να το καρπώνονται πολιτικά.
Για όλα αυτά έπρεπε να τελειώσει. Ποιος όμως θα τολμούσε να πει την λέξη τέλος?
Έτσι επιλέχτηκε η σιωπή. Σιωπή απέναντι στις προτάσεις που κατατέθηκαν για την φετινή χρονιά, σιωπή για την ενεργοποίηση φορέων που υπήρχαν πριν τον Καλλικράτη, ώστε να υπάρξουν χρηματοδοτήσεις χορηγών, κάτι που προβλέπεται από τον ισχύοντα νόμο για την τοπική αυτοδιοίκηση.
Έτσι φτάνοντας στα έσχατα χρονικά περιθώρια, με την ανακοίνωση «λεφτά δεν υπάρχουν» έθεσαν τέλος σε ένα θεσμό και απλά άφησαν δύο εκδηλώσεις, φοβούμενοι την οργή των κατοίκων του Πυθαγορείου αλλά και ολόκληρης της Σάμου.
Όμως από την αρχή της χρονιάς, τόσο ο βουλευτής όσο και ο δήμαρχος του νησιού, με επιστολές και παραστάσεις σε Υπουργεία και Περιφέρεια, ζητούσαν τη χρηματοδότηση του φεστιβάλ Μανώλης Καλομοίρης, γιατί τα υπόλοιπα φεστιβάλ και γιορτές που λάμβαναν χώρα στη Σάμο, ήταν παιδιά ενός κατώτερου θεού.
Τραγική ειρωνεία : ο επίλογος του φεστιβάλ γράφτηκε ενώ βραβευόταν στο Μόναχο από το Ίδρυμα Yehoudi Menuhin.
Oι εκατοντάδες εθελοντές που πλαισίωσαν τις εκδηλώσεις του θα ήθελαν μια απάντηση, όπως και όλοι οι κάτοικοι τόσο του πρώην δήμου Πυθαγορείου, όσο και της υπόλοιπης Σάμου. Γιατί η σιωπή δεν είναι πάντα χρυσός αλλά και ενοχή.
Όσο για την άποψη που ακούστηκε, για την αλλαγή της ονομασίας του φεστιβάλ, εμείς δεν συναινούμε να στείλουμε τον Πυθαγόρα, μετά από 2500 χρόνια, για δεύτερη φορά εξορία από το νησί του.
Θα ήθελα να επικαλεστώ την άγνοια και μόνον αυτή, σαν αιτία των συγκεκριμένων ενεργειών του δημάρχου, κατά του φεστιβάλ, και οι σκέψεις μου να μην με οδηγήσουν σε άλλα μονοπάτια.
Τέλος θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω τους τρεις Δημάρχους που έστησαν και στήριξαν το θεσμό. Τον Νίκο Μάρκου, τον Πολυκράτη Κωνσταντινίδη, και τον Γιώργο Γεωργιάδη, τον οποίο θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα, για την τιμή που μου έκανε να μου αναθέσει την καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ, τα τέσσερα τελευταία χρόνια.
Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την πρόεδρο του Πνευματικού κέντρου Κική Παντελόγλου, καθώς και τους αντιδημάρχους και το δημοτικό συμβούλιο του πρώην Δήμου Πυθαγορείου για την πολύπλευρη στήριξη.
Χίλια ευχαριστώ και σε σας, Πέτρο, Σούλα, Ματρώνη, Ελπίδα, Έφη, Δέσποινα, Κούλα, Τηλαύγη, Καλλιρόη, Ευγένιε, Τάσο, Δώρα.
Θα συναντηθούμε πάλι, για να κάνουμε τα ίδια όνειρα στον ίδιο τόπο, όπου η νύχτα είναι τόσο, μα τόσο μεγάλη.
Σωτήρης Μαργιωρής
