Την ώρα που οι προσπάθειες "ωραιοποίησης" των εκτρωματικών οργανισμών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου συνεχίζονται, παρά την κατακραυγή, μια νέα ένδειξη για το πως πρόκειται να λειτουργήσει ο «Καλλικράτης» στα Δωδεκάνησα αποτελεί το σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος για την Οργάνωση της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας των ΟΤΑ που υπεβλήθη στο Συμβούλιο της Επικρατείας προς έλεγχο.
Με τον «Καλλικράτη» θεσμοθετείται ένα εντελώς νέο σύστημα εποπτείας των πράξεων των δήμων, των περιφερειών και των νομικών τους προσώπων και του πειθαρχικού ελέγχου των αιρετών.
Η γενική αρχή που διέπει το νέο καθεστώς της εποπτείας των δήμων και περιφερειών αλλά και των νομικών τους προσώπων είναι ότι ασκείται από το Κράτος και συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας των πράξεων τους και σε πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών. Οι αποφάσεις των συλλογικών και μονομελών οργάνων των δήμων και των περιφερειών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτών είναι εκτελεστές αφότου εκδοθούν, εκτός αν ασκηθεί αίτηση αναστολής.
Το σημαντικό όμως στοιχείο, που επηρεάζει τη λειτουργία των ΟΤΑ στα Δωδεκάνησα είναι ότι εφ' εξής ο έλεγχος αυτός θα ασκείται αποκλειστικά από την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. που θα λειτουργεί στον Πειραιά!
Αυτό σημαίνει ότι για να μπορέσει να επικυρωθεί η οποιαδήποτε απόφαση τοπικών ΟΤΑ θα πρέπει πρώτα να αποστέλλεται προς έλεγχο στον Πειραιά και να αναμένεται εντός διαστήματος 40 ημερών η έγκριση της!!
«Καινοτομία» του νόμου αποτελεί και η υποχρέωση να αποστέλλονται προς έλεγχο νομιμότητας οι αποφάσεις των επιχειρήσεων των δήμων και των περιφερειών - εκτός από τις αποφάσεις των Α.Ε. στις οποίες οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν έχουν την πλειοψηφία - που αφορούν αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων και λήψη δανείων.
Πέραν τούτου όποιος θέλει να προσβάλει την οποιαδήποτε απόφαση του Δήμου θα πρέπει πλέον να υποβάλει την αίτηση του στον Πειραιά και να μεταβαίνει εκεί για την εκδίκαση της από την αρμόδια επιτροπή!
Σε κάθε Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. συνιστάται θέση Προϊσταμένου που φέρει τον τίτλο «Ελεγκτής Νομιμότητας».
Ο Ελεγκτής Νομιμότητας είναι ανώτατος υπάλληλος που διορίζεται με πενταετή θητεία και διαθέτει συγκεκριμένα προσόντα, που καθορίζονται αποκλειστικά στο νόμο. Μπορεί να καταλάβει τη συγκεκριμένη θέση και μόνιμος δημόσιος υπάλληλος, ο οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του τελεί αυτοδικαίως σε απόσπαση από την οργανική του θέση και λαμβάνει τις αποδοχές μόνον του Ελεγκτή Νομιμότητας.
Η επιλογή του Ελεγκτή Νομιμότητας γίνεται, μετά από προκήρυξη του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, από το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.).
Εν πάση περιπτώσει στο σχέδιο του ΠΔ προβλέπεται ότι ο έλεγχος των ΟΤΑ του Νοτίου Αιγαίου θα διενεργείται στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Βορείου και Νοτίου Αιγαίου στον Πειραιά στην οποία συνιστώνται συνολικά 80 θέσεις μόνιμου προσωπικού.
