Αποδυναμωμένοι διπλωματικά και για να μη χάσουμε μια ακόμη... ευκαιρία αρχίζουμε διαπραγματεύσεις για το Αιγαίο.
Ετοιμη να προχωρήσει σε «ρύθμιση» των εκκρεμοτήτων με την Τουρκία, αγνοώντας τη δυσμενή για τη χώρα συγκυρία, είναι η κυβέρνηση, εκτιμώντας ότι μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον θα διευρύνεται εις βάρος της Ελλάδας η ισορροπία δυνάμεων με την Τουρκία.«Οι πολιτικοί πρέπει να βλέπουν σε βάθος χρόνου, και πιθανότατα στο μέλλον οι συσχετισμοί θα είναι πολύ χειρότεροι σε βάρος της Ελλάδας», τόνιζε ανώτατη πηγή του υπουργείου Εξωτερικών στην παρατήρηση του «Εθνους της Κυριακής» για τη σκοπιμότητά του να τεθεί τώρα, και με την Ελλάδα να είναι αποδυναμωμένη διπλωματικά, θέμα διαπραγμάτευσης του Αιγαίου.
Πρόκειται περί παραλλαγής της γνωστής θεωρίας των χαμένων ευκαιριών, που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για να νομιμοποιηθούν πολιτικά κρίσιμες υποχωρήσεις. Σε ό,τι αφορά όμως τις διερευνητικές επαφές, έχουν προκύψει κρίσιμα ερωτήματα και πλέον είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει ενημέρωση για το περιεχόμενο και το σημείο στο οποίο έχουν φθάσει.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι δυο πλευρές συζητούν ακόμη επί του πλαισίου αρχών στο οποίο θα μπορούσαν να καταλήξουν για τα ζητήματα της υφαλοκρηπίδας (και θα αποτελεί τη βάση του συνυποσχετικού), ενώ ταυτόχρονα η Αθήνα επισημαίνει ότι αυτές οι συνομιλίες δεν μπορεί να συνεχισθούν επ' άπειρον και εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν μπορεί να καταλήξουν θα πρέπει οι δυο πλευρές να εξετάσουν την προσφυγή στη Χάγη.
Η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι υπάρχουν «ενδείξεις για άλλο πνεύμα από τουρκικής πλευράς, το οποίο όμως μένει να αποδειχθεί», και παραδέχεται ότι οι δυο πλευρές «δεν είναι ακόμη κοντά», αν και εμμέσως θεωρεί ως κρίσιμο χρονοδιάγραμμα τον Ιούνιο, μετά τις εκλογές στην Τουρκία... Η διαδικασία όμως κινείται στην κόψη του ξυραφιού. Οπως έχει γίνει γνωστό, η παρούσα φάση έχει επικεντρωθεί στη διαμόρφωση μιας αρκετά περίπλοκης οριογραμμής που καθορίζει μέσω αυξομειώσεων το νέο εύρος των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο.
«Γκρίζες ζώνες»Εκ προοιμίου αυτή η διαδικασία είναι έωλη, καθώς ο καθορισμός των χωρικών υδάτων μιας χώρας αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα που κηρύσσεται μάλιστα μονομερώς, με τρόπο που να μη θίγονται δικαιώματα τρίτων κρατών τα οποία απλώς ενημερώνονται. Η διαπραγμάτευση όμως γίνεται υπό το βάρος και των «γκρίζων ζωνών», το οποίο η ελληνική πλευρά ελπίζει ότι θα παρακάμψει με τη χάραξη «συμφωνημένης» γραμμής των χωρικών μας υδάτων. Ενα από τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι εάν στον χάρτη που θα εμφανισθεί με την έγκριση της Τουρκίας (και ο οποίος θα προβληθεί ως μονομερής κίνηση και πρωτοβουλία της Αθήνας) θα υπάρχει π.χ. πρόβλεψη χωρικών υδάτων έστω και 6 ν.μ. στα... Ιμια ή στο Αγαθονήσι.
Υπάρχει και το έτερο σκέλος της διαπραγμάτευσης που αφορά το Καστελόριζο, καθώς, ακόμη και εάν η αρχή της αναλογικότητας δεν είναι ιδιαιτέρα ευνοϊκή για την Ελλάδα, δεν νοείται η εξαίρεση της περιοχής από τη συνολική διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Εξάλλου υπάρχει και η σχετική εισήγηση της αρμόδιας διεύθυνσης Δ1 του υπουργείου Εξωτερικών (όπως διατυπωνόταν σε άκρως απόρρητο έγγραφο που αποκάλυψε ο «Κόσμος του Επενδυτή»), σύμφωνα με την οποία δεν νοείται εξαίρεση του Καστελόριζου από τη συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας με το πρόσχημα ότι βρίσκεται εκτός Αιγαίου.
Στις εκκρεμότητες που έχουν αναδειχθεί στις διερευνητικές επαφές περιλαμβάνεται βεβαίως και η μη αποδοχή εκ μέρους της Τουρκίας των κανόνων του Δικαίου της Θάλασσας.
Η χάραξη του τελικού εύρους των χωρικών υδάτων αλλά και η αποδοχή των αρχών του Δικαίου της Θάλασσας (για την επήρεια νησιών σε υφαλοκρηπίδα και για το δικαίωμα ακόμη και βραχονησίδων σε χωρικά ύδατα) αποτελούν τα δύο κομβικά και καθοριστικά σημεία για την επίτευξη συμφωνίας στο Αιγαίο. Η απουσία οποιασδήποτε αλλαγής θέσης της Τουρκίας στα θέματα αυτά δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά και ανησυχίες για το πραγματικό περιεχόμενο της συνεχιζόμενης διαπραγμάτευσης για το Αιγαίο.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ- EΘΝΟΣ
