Του Βασιλη Ζηρα
Σε λήψη πρόσθετων μέτρων φέτος και σε επικαιροποίηση του Μνημονίου για το 2011 και τα επόμενα χρόνια είναι πολύ πιθανό να υποχρεωθεί η κυβέρνηση ύστερα από την αναθεώρηση των στοιχείων για το έλλειμμα και το χρέος της περιόδου 2006 - 2009 από τη Eurostat.
Η πρώτη εκτίμηση της Eurostat είναι ότι το έλλειμμα του 2009 διαμορφώθηκε στο 15,1% του ΑΕΠ και το χρέος στο 127% - 128% του ΑΕΠ. Η πέραν πάσης προβλέψεως αναθεώρηση οφείλεται κυρίως στην ενσωμάτωση του ελλείμματος και του χρέους των ΔΕΚΟ, όπως ο ΟΣΕ, ο ΟΑΣΑ, η Αττικό Μετρό, η ΕΡΤ, ο ΕΛΓΑ, ο ΟΠΕΚΕΠΕ κ. λπ. στο χρέος και το έλλειμμα του Δημοσίου. Τα χρέη των ΔΕΚΟ ξεπερνούν τα 18,5 δισ. ευρώ, ενώ το ετήσιο έλλειμμά τους είναι μεγαλύτερο του 1,5 δισ. ευρώ.
Επίσης, το έλλειμμα και το χρέος επιβαρύνθηκε από δεκάδες πράξεις swaps της περιόδου 2005 - 2008, οι οποίες με τη σειρά τους αναλύονται σε άλλες μικρότερες, ο συνολικός αριθμός των οποίων ξεπερνά τις 2.000!
Μέσω αυτών των swaps κρύφτηκε έλλειμμα (δηλαδή μεταφέρονταν στο μέλλον δαπάνες για τόκους) ύψους 800 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτά εξηγούν το γιατί ενώ το χρέος αυξανόταν σε απόλυτα μεγέθη, οι δαπάνες για τόκους εκείνη την περίοδο ήταν σταθερές. Σημειώνεται ότι η Eurostat το 2008 με επιστολή της είχε ρωτήσει το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών εάν υπήρχαν τέτοια swaps και η απάντηση που έλαβε ήταν αρνητική. Φέτος, το Γενικό Λογιστήριο αναγνώρισε την ύπαρξη αυτών των swaps, αλλά πρόσφατα με επιστολή του στη Eurostat υποστήριξε πως δεν έχει ακόμη υπολογίσει, λόγω του όγκου των σχετικών συμβάσεων, το μέγεθος του αποκρυβέντος ελλείμματος. Η απάντηση αυτή έχει προκαλέσει τη δυσαρέσκεια της Eurostat που θεωρεί ότι υποκρύπτει έλλειψη πολιτικής βούλησης για να ξεκαθαρίσει μια και καλή η κατάσταση με τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία. Ενοχλημένη με τη στάση της Eurostat ωστόσο είναι και η ελληνική πλευρά, καθώς, όπως επισημαίνουν αρμόδια στελέχη, τον περασμένο Απρίλιο στην έκθεσή της η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία εξέφρασε επιφυλάξεις μόνο για την επίπτωση από τα swaps και έσοδα από κοινοτικούς πόρους, ενώ λίγους μήνες αργότερα αξίωσε να περιληφθούν στο δημόσιο έλλειμμα και χρέος όλες σχεδόν οι ΔΕΚΟ, χωρίς να έχει κάνει το ίδιο και για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.
Κατάπτωση εγγυήσεων
Σε κάθε περίπτωση η Κομισιόν και η τρόικα θέλουν να ξεκαθαρίσει αυτή η αβεβαιότητα όσο το δυνατόν ταχύτερα και πιο αξιόπιστα, ώστε να μην προστεθεί στις ήδη υφιστάμενες.
Το υπουργείο Οικονομικών διαβεβαιώνει ότι η επίπτωση της αναθεώρησης από τη Eurostat στα δημοσιονομικά μεγέθη του 2010 θα είναι μικρή και δεν θα χρειαστούν πιθανότατα νέα μέτρα. Εξηγούν δε πως ήδη είχαν υπολογίσει μια επιβάρυνση 1,5 δισ. ευρώ στο φετινό έλλειμμα από τις καταπτώσεις εγγυήσεων των ΔΕΚΟ. Τώρα που οι ΔΕΚΟ ενσωματώνονται στη γενική κυβέρνηση, η κατάπτωση των εγγυήσεων είναι μέρος του γενικότερου ελλείμματος που προσθέτουν οι δημόσιες επιχειρήσεις στο έλλειμμα του Δημοσίου.
Η τρόικα, ωστόσο, δεν είναι βέβαιη ότι η πρόβλεψη του 1,5 δισ. ευρώ αρκεί για να καλύψει πλήρως την επίπτωση από την αναθεώρηση. Ετσι, θα περιμένει μέχρι να ολοκληρωθεί ο έλεγχος από τη δωδεκαμελή ομάδα στελεχών της Eurostat που έρχεται στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα με εντολή του επιτρόπου Ολι Ρεν πριν αποφασίσει τι πρέπει να γίνει. Επίσης, έστειλε ένα σαφές μήνυμα προς την ελληνική κυβέρνηση να αποφεύγει δεσμεύσεις ότι δεν θα λάβει πρόσθετα μέτρα.
Ολοι όσοι μίλησαν από την πλευρά της τρόικας, από τον γενικό διευθυντή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κ. Ντομινίκ Στρος Καν έως τον κ. Αμαντέο Αλταφάζ, εκπρόσωπο της Κομισιόν, άφησαν ανοικτό κάθε ενδεχόμενο.
Σε κάθε περίπτωση τα περιθώρια για νέα μέτρα που δεν θα προκαλέσουν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις είναι περιορισμένα. Στην πραγματικότητα εξαντλούνται σε 800 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και σε 200 - 300 εκατ. ευρώ από άλλες πρωτογενείς δαπάνες, συνολικά περίπου 0,5% του ΑΕΠ.
πηγή καθημερινή
