Γράφει: Ανδρέας Τρούμπης*
Μανάδες βγάλτε τα προικιά, πατεράδες πιάστε τα δίκαννα: δεν το μάθατε, πλάκωσε το φοιτηταριό (κι αρκετοί άγαμοι καθηγητάδες) κι εκτός από την «ανάπτυξη» για την περιφέρεια, όλοι/-ες τούτοι/-ες δυνητικώς γαμπρίζουν… Κίνδυνοι για νεανικές αταξίες των τέκνων σας, αλλά και προοπτικές για αποκατάστασή τους εν όψει: κάντε το κουμάντο σας!
Είκοσι τρία χρόνια μετά τα «σουβλάκια του Μάργαρη», που τόσο μας πόνεσαν και μας καθυστέρησαν σε πολλά, ο πρωθυπουργός μας πρόσθεσε μια νέα διάσταση στην εμβριθή ανάλυση του μείζονος εκπαιδευτικού φαινομένου «Περιφερειακό Πανεπιστήμιο» στην Ελλάδα. Εκτός από την πολλαπλώς αποδεδειγμένη χρηματική σημασία του στην ενοικίαση καθημαγμένων γκαρσονιερών και τον κομβικό του ρόλο στην κατανάλωση φραπέ στα «μαγαζιά», ένα αμιγώς κοινωνικό φαινόμενο μας διέφευγε τόσα χρόνια: το πανεπιστήμιο φέρνει γαμπρούς και νύφες στην περιφέρεια! Πρωθυπουργός έφα! Πού; Μα στο σωστό συμβολικά τόπο, για υψηλές αναλύσεις: το Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο των Δελφών. Πότε; Στις 26/9/2010, όταν ανακοίνωσε τη μετάβαση του Ελληνικού Πανεπιστημίου στην αμερικανική περίοδο της Ιστορίας του (μέσω τρίμηνης διαβούλευσης, opengov και τα σχετικά…). Ενώπιον ποίων; Πέραν του συναδέλφου κ. Πανάρετου και της προϊσταμένης του, διαφόρων άναυδων - νέων - πρυτάνεων, αλλά και μιας νέας ομάδας συμβούλων του εκ του εξωτερικού. Μεταξύ αυτών, οι τέως υπουργοί Παιδείας της Δανίας και της Ολλανδίας, οι οποίοι, ανεξαρτήτως της άποψής μας γι’ αυτά που εφάρμοσαν στις χώρες τους, είναι σχεδόν βέβαιον ότι γνωρίζουν βαθιά και έχουν θετικό feeling για το Αιγαίο… Και βέβαια, τα ανεξάρτητα Μ.Μ.Ε. έπιασαν δουλειά από νωρίς το πρωί της Δευτέρας: πρέπει να άκουσα το ρητό «Κάθε πόλη κι ΑΕΙ, κάθε χωριό και ΤΕΙ…» ίσαμε τέσσερις φορές, πριν ανηφορίσω προς το νυφοπάζαρο, όπου διατηρώ γραφείο!
Είναι δεδομένο ότι έχουμε πολλή δουλειά, ουσιώδη προβληματισμό μπροστά μας. Η φιλοσοφία του Νόμου-Πλαίσιο του 1982 έχει τερματίσει τον κύκλο της επιρροής της. Πολλά πρέπει να αλλάξουν στα πανεπιστήμια. Από εκεί, όμως, μέχρι το ιδεοληπτικό χάος που ακούσαμε στους Δελφούς, υπάρχει ένα κενό που χρήζει αξιολόγησης. Πρέπει να μας δώσουν επί χάρτου όλο το σχεδιασμό, γιατί, προς το παρόν, αυτά που ελέχθησαν, δεν αντέχουν σε τίποτα άλλο, πέραν της λύπησης. Τουλάχιστον από εμάς, τους δεινόσαυρους, που αφιερώσαμε μια ζωή για να φτιάξουμε το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, αυτό το αποδεδειγμένο κέντρο αριστείας, για να μάθουμε από τέως αποτυχημένο υπουργό Παιδείας ότι όλο τούτο δεν ήταν παρά μέρος ενός μηχανισμού άσκησης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, με τα λεφτά της ελληνικής οικογένειας βέβαια, στην περιφέρεια.
Το επικίνδυνο στην όλη αυτή ιστορία, όπως πολύ άσκημα ξεκινά, είναι ότι καλούν σε «διαβούλευση» ανθρώπους και θεσμούς, στους οποίους όμως δείχνουν ρητά ότι δεν τους σέβονται. Τ’ είναι αυτά;
Άκου, λοιπόν, Γιώργο, να μάθεις:
Κατά την πρόσφατη πενταετία, στο πλαίσιο της γενικευμένης κρίσης πολιτισμού που μας πλήττει αδιακρίτως, αναδύθηκαν και τείνουν να επικρατήσουν χονδροειδείς απαξιωτικές απόψεις περί της σημασίας και κοινωνικής χρησιμότητας του ελληνικού περιφερειακού πανεπιστημίου, οι οποίες θα μπορούσαν να συνοψισθούν στο χιλιοδιατυπωμένο και αγενές ρητορικό κατασκεύασμα «Κάθε πόλη κι ΑΕΙ, κάθε χωριό και ΤΕΙ»… Οι απόψεις αυτές, συνιστώντας εικόνα-μήνυμα ανιστόρητο, αγράμματο και απολιτικό εν τέλει, στοχεύουν στην άκριτη συμπαράταξη της κοινής γνώμης, στο συλλογικό φαντασιακό της οποίας ο συνειρμός με παλαιότερα ομόηχα και απορριπτέα συνθήματα θεωρείται εύκολα δεδομένος. Εικόνα-μήνυμα την οποία αποκαλύπτει και αναδεικνύει σε τεχνικό μόνον επίπεδο η επικρατήσασα οικονομική κρίση: ως προς αυτό, μπορούμε εύκολα να συμφωνήσουμε ότι η ευρύτερη κατανόηση - ή έστω κι η απλή επίγνωση της στρατηγικής σπουδαιότητας και των πολλαπλών ρόλων για την ελληνική κοινωνία ειδικά του Πανεπιστημίου Αιγαίου - συσκοτίζεται από το θόρυβο των αφελών γενικεύσεων περί της δήθεν αριστείας της σπουδής, των ευνουχιστικών στερεοτύπων περί της δημοσιονομικής αρετής και της σπασμωδικής απόπειρας να επικρατήσει, δήθεν, κάποιος απροσδιόριστος, προς το παρόν, εκσυγχρονιστικός «ορθολογισμός» και στα της Παιδείας πράγματα. Εικόνα-μήνυμα, η οποία εκπέμπεται από πλείονες πολιτικούς, ένθεν κακείθεν της πεπαλαιωμένης πολιτικής διχοτομίας, και διαμεσολαβείται προς την κοινή γνώμη από τα Μ.Μ.Ε., άλλως το σύμπλεγμα των «σαλονάκηδων των Αθηνών», όπως θα έλεγε ο καθηγητής Κωνσταντίνος Σοφούλης, πολλοί εκ των οποίων διαθερίζουν στο Αιγαίο.
Πόλεμοι και ένδεια δοκίμασαν, επί το ήμισυ και πλέον ενός αιώνα (του 20ού αιώνα), την προσπάθεια για την εγκαθίδρυση του Πανεπιστημίου του Αρχιπελάγους, πλην όμως δεν κατάφεραν παρά να καθυστερήσουν χρονικά, μόνον, το πολιτικό όραμα στρατηγικού βάθους του Ελευθερίου Βενιζέλου. Επειδή τα καμώματα των μικρών είναι μόνον δήγματα, ενοχλητικά, στη σκέψη των Μεγάλων! Βέβαια προς συνεπικουρία τούτου απαιτούνται Πολιτικοί κι όχι απλώς γραφειοκράτες διαχειριστές κοινοτικών κονδυλίων, σ’ όλες τις βαθμίδες. Το πρόβλημα της ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Αιγαίου το αναλαμβάνει η ακαδημαϊκή του κοινότητα. Αποδεδειγμένα επαρκώς. Το πρόβλημα της απελευθέρωσής του από τα δεσμά της μεγαγραφειοκρατίας και της μικροπολιτικής οφείλουν να το αναλάβουν οι πολιτικοί και εν τέλει οι πολίτες που τους επιλέγουν…
Γιώργο, δε σου πάει το χιούμορ! Άλλαξε επειγόντως κειμενογράφο(-ους), γιατί επί μήνες σε εκθέτει(-ουν). Φιλική συμβουλή ενός ανεκτικού πολίτη. Γιατί εάν ψάχνουμε για αυθεντικό χιούμορ, απ’ αυτό που χαρακτηρίζει δομικά το λαό μας, να σημειώσω ένα γκράφιτι από την πόλη μας:
«Πανάθεμά σε ρε Χοντρέ / Υπεύθυνε της ήττας / Που έβαλες στην πλάτη μας / Το γιο της Μαργαρίτας»
* Ο Ανδρέας Τρούμπης είναι πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Είκοσι τρία χρόνια μετά τα «σουβλάκια του Μάργαρη», που τόσο μας πόνεσαν και μας καθυστέρησαν σε πολλά, ο πρωθυπουργός μας πρόσθεσε μια νέα διάσταση στην εμβριθή ανάλυση του μείζονος εκπαιδευτικού φαινομένου «Περιφερειακό Πανεπιστήμιο» στην Ελλάδα. Εκτός από την πολλαπλώς αποδεδειγμένη χρηματική σημασία του στην ενοικίαση καθημαγμένων γκαρσονιερών και τον κομβικό του ρόλο στην κατανάλωση φραπέ στα «μαγαζιά», ένα αμιγώς κοινωνικό φαινόμενο μας διέφευγε τόσα χρόνια: το πανεπιστήμιο φέρνει γαμπρούς και νύφες στην περιφέρεια! Πρωθυπουργός έφα! Πού; Μα στο σωστό συμβολικά τόπο, για υψηλές αναλύσεις: το Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο των Δελφών. Πότε; Στις 26/9/2010, όταν ανακοίνωσε τη μετάβαση του Ελληνικού Πανεπιστημίου στην αμερικανική περίοδο της Ιστορίας του (μέσω τρίμηνης διαβούλευσης, opengov και τα σχετικά…). Ενώπιον ποίων; Πέραν του συναδέλφου κ. Πανάρετου και της προϊσταμένης του, διαφόρων άναυδων - νέων - πρυτάνεων, αλλά και μιας νέας ομάδας συμβούλων του εκ του εξωτερικού. Μεταξύ αυτών, οι τέως υπουργοί Παιδείας της Δανίας και της Ολλανδίας, οι οποίοι, ανεξαρτήτως της άποψής μας γι’ αυτά που εφάρμοσαν στις χώρες τους, είναι σχεδόν βέβαιον ότι γνωρίζουν βαθιά και έχουν θετικό feeling για το Αιγαίο… Και βέβαια, τα ανεξάρτητα Μ.Μ.Ε. έπιασαν δουλειά από νωρίς το πρωί της Δευτέρας: πρέπει να άκουσα το ρητό «Κάθε πόλη κι ΑΕΙ, κάθε χωριό και ΤΕΙ…» ίσαμε τέσσερις φορές, πριν ανηφορίσω προς το νυφοπάζαρο, όπου διατηρώ γραφείο!
Είναι δεδομένο ότι έχουμε πολλή δουλειά, ουσιώδη προβληματισμό μπροστά μας. Η φιλοσοφία του Νόμου-Πλαίσιο του 1982 έχει τερματίσει τον κύκλο της επιρροής της. Πολλά πρέπει να αλλάξουν στα πανεπιστήμια. Από εκεί, όμως, μέχρι το ιδεοληπτικό χάος που ακούσαμε στους Δελφούς, υπάρχει ένα κενό που χρήζει αξιολόγησης. Πρέπει να μας δώσουν επί χάρτου όλο το σχεδιασμό, γιατί, προς το παρόν, αυτά που ελέχθησαν, δεν αντέχουν σε τίποτα άλλο, πέραν της λύπησης. Τουλάχιστον από εμάς, τους δεινόσαυρους, που αφιερώσαμε μια ζωή για να φτιάξουμε το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, αυτό το αποδεδειγμένο κέντρο αριστείας, για να μάθουμε από τέως αποτυχημένο υπουργό Παιδείας ότι όλο τούτο δεν ήταν παρά μέρος ενός μηχανισμού άσκησης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, με τα λεφτά της ελληνικής οικογένειας βέβαια, στην περιφέρεια.
Το επικίνδυνο στην όλη αυτή ιστορία, όπως πολύ άσκημα ξεκινά, είναι ότι καλούν σε «διαβούλευση» ανθρώπους και θεσμούς, στους οποίους όμως δείχνουν ρητά ότι δεν τους σέβονται. Τ’ είναι αυτά;
Άκου, λοιπόν, Γιώργο, να μάθεις:
Κατά την πρόσφατη πενταετία, στο πλαίσιο της γενικευμένης κρίσης πολιτισμού που μας πλήττει αδιακρίτως, αναδύθηκαν και τείνουν να επικρατήσουν χονδροειδείς απαξιωτικές απόψεις περί της σημασίας και κοινωνικής χρησιμότητας του ελληνικού περιφερειακού πανεπιστημίου, οι οποίες θα μπορούσαν να συνοψισθούν στο χιλιοδιατυπωμένο και αγενές ρητορικό κατασκεύασμα «Κάθε πόλη κι ΑΕΙ, κάθε χωριό και ΤΕΙ»… Οι απόψεις αυτές, συνιστώντας εικόνα-μήνυμα ανιστόρητο, αγράμματο και απολιτικό εν τέλει, στοχεύουν στην άκριτη συμπαράταξη της κοινής γνώμης, στο συλλογικό φαντασιακό της οποίας ο συνειρμός με παλαιότερα ομόηχα και απορριπτέα συνθήματα θεωρείται εύκολα δεδομένος. Εικόνα-μήνυμα την οποία αποκαλύπτει και αναδεικνύει σε τεχνικό μόνον επίπεδο η επικρατήσασα οικονομική κρίση: ως προς αυτό, μπορούμε εύκολα να συμφωνήσουμε ότι η ευρύτερη κατανόηση - ή έστω κι η απλή επίγνωση της στρατηγικής σπουδαιότητας και των πολλαπλών ρόλων για την ελληνική κοινωνία ειδικά του Πανεπιστημίου Αιγαίου - συσκοτίζεται από το θόρυβο των αφελών γενικεύσεων περί της δήθεν αριστείας της σπουδής, των ευνουχιστικών στερεοτύπων περί της δημοσιονομικής αρετής και της σπασμωδικής απόπειρας να επικρατήσει, δήθεν, κάποιος απροσδιόριστος, προς το παρόν, εκσυγχρονιστικός «ορθολογισμός» και στα της Παιδείας πράγματα. Εικόνα-μήνυμα, η οποία εκπέμπεται από πλείονες πολιτικούς, ένθεν κακείθεν της πεπαλαιωμένης πολιτικής διχοτομίας, και διαμεσολαβείται προς την κοινή γνώμη από τα Μ.Μ.Ε., άλλως το σύμπλεγμα των «σαλονάκηδων των Αθηνών», όπως θα έλεγε ο καθηγητής Κωνσταντίνος Σοφούλης, πολλοί εκ των οποίων διαθερίζουν στο Αιγαίο.
Πόλεμοι και ένδεια δοκίμασαν, επί το ήμισυ και πλέον ενός αιώνα (του 20ού αιώνα), την προσπάθεια για την εγκαθίδρυση του Πανεπιστημίου του Αρχιπελάγους, πλην όμως δεν κατάφεραν παρά να καθυστερήσουν χρονικά, μόνον, το πολιτικό όραμα στρατηγικού βάθους του Ελευθερίου Βενιζέλου. Επειδή τα καμώματα των μικρών είναι μόνον δήγματα, ενοχλητικά, στη σκέψη των Μεγάλων! Βέβαια προς συνεπικουρία τούτου απαιτούνται Πολιτικοί κι όχι απλώς γραφειοκράτες διαχειριστές κοινοτικών κονδυλίων, σ’ όλες τις βαθμίδες. Το πρόβλημα της ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Αιγαίου το αναλαμβάνει η ακαδημαϊκή του κοινότητα. Αποδεδειγμένα επαρκώς. Το πρόβλημα της απελευθέρωσής του από τα δεσμά της μεγαγραφειοκρατίας και της μικροπολιτικής οφείλουν να το αναλάβουν οι πολιτικοί και εν τέλει οι πολίτες που τους επιλέγουν…
Γιώργο, δε σου πάει το χιούμορ! Άλλαξε επειγόντως κειμενογράφο(-ους), γιατί επί μήνες σε εκθέτει(-ουν). Φιλική συμβουλή ενός ανεκτικού πολίτη. Γιατί εάν ψάχνουμε για αυθεντικό χιούμορ, απ’ αυτό που χαρακτηρίζει δομικά το λαό μας, να σημειώσω ένα γκράφιτι από την πόλη μας:
«Πανάθεμά σε ρε Χοντρέ / Υπεύθυνε της ήττας / Που έβαλες στην πλάτη μας / Το γιο της Μαργαρίτας»
* Ο Ανδρέας Τρούμπης είναι πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
