ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ
Αθήνα, 28 Σεπτεμβρίου 2010
Ανακοίνωση
για τα νομοσχέδια επιτάχυνσης των δικών
I. Θεωρούμε θετική την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να ασχοληθεί με την ονειδιστική πραγματικότητα της μη έγκαιρης απονομής της δικαιοσύνης. Και της ποινικής και της πολιτικής και της διοικητικής. Οι δίκες προσδιορίζονται χρόνια μετά, αναβάλλονται συχνά και πολλές φορές, οι αποδείξεις χάνονται ή απαξιώνονται και οι αποφάσεις εκδίδονται όταν οι διάδικοι δεν βρίσκονται πια στη ζωή ή τουλάχιστον απογοητευμένοι εγκαταλείπουν τις ελπίδες, που είχαν εναποθέσει στην απονομή της δικαιοσύνης.
II. Αρκετές από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις είναι εύστοχες. Ορισμένες συνιστούν επαναλήψεις παρελθουσών αποτυχημένων προσπαθειών συντόμευσης των δικών και των διαδικασιών. Κρίσιμες ρυθμίσεις οδηγούν σε δικαιοπολιτική οπισθοδρόμηση και έκπτωση των αρχών του κράτους δικαίου. Το βασικό, όμως, μειονέκτημα της παρούσας νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι η έλλειψη συνολικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του προβλήματος της αφόρητης καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης.
III. Οι διατάξεις για την ταχύτερη δυνατόν επίλυση δύσκολων νομικών ζητημάτων ή και ελέγχου συνταγματικότητας απευθείας από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας είναι εύστοχες. Επίσης θετικές είναι οι διατάξεις για την εισαγωγή του θεσμού της «ποινικής συνδιαλλαγής» προς επίλυση των ποινικών διαφορών.
IV. Η θεσμοθέτηση διατάξεων για την αποτροπή των πολλών αναβολών έχουν επιχειρηθεί και στο παρελθόν. Ενοχοποιούν απερίσκεπτα τους δικαστές και τους δικηγόρους. Και έχουν αποτύχει. Οι διατάξεις με τις ασφυκτικές προθεσμίες σε βάρος των δικαστών, η συντόμευση δικονομικών προθεσμιών χωρίς τη λήψη μέτρων υλικοτεχνικής υποδομής και αύξησης των οργανικών θέσεων στα δικαστήρια, η κατάργηση ενδίκων μέσων και βοηθημάτων συνιστούν οπισθοδρόμηση.
V. Το πιο οδυνηρό από όλα είναι (α) η επιτάχυνση μόνο των δικών που αφορούν στην εκκαθάριση των φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών, (β) η απαξίωση της ποινικής δικαιοσύνης. Πιο συγκεκριμένα:
(α) Τα διοικητικά δικαστήρια δεν ασχολούνται μόνο με τις φορολογικές υποθέσεις. Εάν επιμείνουμε στην τεχνητή προτεραιότητα εκδίκασης αυτών των υποθέσεων, πότε θα ακουστεί ο πολίτης που έχει πάμπολλα παράπονα σε βάρος του Δημοσίου και της εχθρικής προς αυτόν γραφειοκρατίας ;
(β) Η εκδίκαση σχεδόν όλων των πλημμελημάτων από τα μονομελή πλημμελειοδικεία εγκυμονεί κινδύνους αφόρητους για το κράτος δικαίου. Τι ποιότητα δικαστικής κρίσης είναι δυνατόν να περιμένουμε από ένα δικαστή δύο μόλις ετών, ο οποίος θα έχει καταπονηθεί σωματικά, ψυχικά και συνειδησιακά από τη διεύθυνση της διαδικασίας, χωρίς την πολύτιμη βοήθεια μιας ήρεμης διάσκεψης και συνδρομής δύο συναδέλφων του ; Σε αυτόν τον νέο και κατά κανόνα άπειρο δικαστή θα εμπιστευτούμε τη δυνατότητα της Πολιτείας να επιβάλλει ποινές σε συμπολίτες μας μέχρι και δέκα χρόνια ;
VI. Σε καιρούς οικονομικής κρίσης είναι σωστό και επιβεβλημένο να επιχειρούμε τη λήψη θεσμικών μέτρων. Δεν επιτρέπεται, όμως, να χρησιμοποιούμε την απονομή της δικαιοσύνης ως εργαλείο ενοχοποίησης των πολιτών και ενθάρρυνσης εκπτώσεων στο κράτος δικαίου. Σε περιόδους κρίσεων πρώτη προτεραιότητα είναι η ανόρθωση του κράτους δικαίου. Και αυτή η συνολική αντίληψη λείπει από τις συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες.
Για την ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ
Ο Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέας
Αντώνης Ν. Βγόντζας Αθηνά Μανίκα
