Η αρμόδια Επίτροπος Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, κα Μαρία Δαμανάκη, παρουσίασε την πρόταση της Επιτροπής με τίτλο «Γνώσεις για τη θάλασσα 2020» με στόχο την αξιοποίηση του δυναμικού των γνώσεων για τη θάλασσα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέσω αυτής της τρισχιδούς προσέγγισης επιδιώκεται καταρχάς η καλύτερη κατανόηση των θαλασσών και ωκεανών της Ευρώπης, η ευκολότερη και λιγότερο δαπανηρή χρήση θαλάσσιων δεδομένων και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των χρηστών θαλάσσιων δεδομένων.
Σύμφωνα με την κα Δαμανάκη, η εν λόγω πρόταση παρουσιάζεται έγκαιρα και είναι ιδιαίτερα επωφελής. «Η πρόταση: "Γνώσεις για τη θάλασσα 2020" αποτελεί μια άμεση απάντηση στο κάλεσμα των χρηστών θαλάσσιων δεδομένων στην ΕΕ για δράση. Επεξεργαστήκαμε λοιπόν αυτή την ολοκληρωμένη πρόταση η οποία έχει τρεις βασικούς στόχους. Πρώτον, ελευθερώνοντας τα σημεία συμφόρησης και μειώνοντας το λειτουργικό κόστος για τους χρήστες θαλάσσιων δεδομένων, συμβάλλουμε στη μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα του ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την πρόκληση της βιωσιμότητας· μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα στις δημόσιες διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα και να ενισχύσουμε την επιστημονική έρευνα όσον αφορά το θαλάσσιο περιβάλλον. Δεύτερον, παρέχοντας ευρύτερη πρόσβαση σε άμεσα διαθέσιμα, συνεκτικά θαλάσσια δεδομένα ελεγχόμενης ποιότητας, μπορούμε να επιταχύνουμε τον ανταγωνισμό και την καινοτομία των χρηστών. Τρίτον, μειώνοντας την αβεβαιότητα όσον αφορά τις γνώσεις για τους ωκεανούς και τις θάλασσες, παρέχουμε μια σταθερότερη βάση για τη διαχείριση των μελλοντικών αλλαγών. Με τον τρόπο αυτό θα αποκτήσουν οι επιχειρήσεις και οι δημόσιοι φορείς τα μέσα για να αντιμετωπίσουν τους καίριους στόχους της στρατηγικής "Ευρώπη 2020".»
Οι εξελίξεις στην ένταση της αλιείας, στην ανάπτυξη των ακτών, στις μεθόδους ναυσιπλοΐας ή στην υποδομή όσον αφορά την παραγωγή ενεργειακών πόρων στην ανοικτή θάλασσα, καθώς και η αυξημένη συγκέντρωση αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, έχουν ολοένα και μεγαλύτερο αντίκτυπο στα δύο τρίτα του πλανήτη, δηλαδή στη θάλασσα και στον ωκεανό. Οι αλλαγές που προκύπτουν από αυτές τις ανθρώπινες δραστηριότητες διαταράσσουν τους φυσικούς ρυθμούς και κύκλους του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Δεδομένου ότι τα ωκεάνια ρεύματα έχουν άμεση επίδραση στην ηπιότητα ή μη του κλίματος στην Ευρώπη, ο αντίκτυπος αυτών των αλλαγών γίνεται αισθητός και πέρα από τις παράκτιες κοινότητες, από όσους ζούνε και εργάζονται στην ενδοχώρα. Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις στην τεχνολογία προσφέρουν νέες ευκαιρίες για τη βιώσιμη και υπεύθυνη άντληση των πλούσιων και, σε μεγάλο βαθμό, ανεξερεύνητων θαλάσσιων πόρων, προς όφελος της ανθρωπότητας.
Για την κατανόηση αυτών των αλλαγών, για την πρόβλεψη των μελλοντικών εξελίξεων και την εκμετάλλευση αυτών των ευκαιριών, πρέπει να παρατηρήσουμε τόσο τη σημερινή όσο και τη μελλοντική συμπεριφορά στο θαλάσσιο περιβάλλον. Οι ευρωπαϊκοί δημόσιοι φορείς έχουν γνώση αυτής της αναγκαιότητας και δαπανούν, συνολικά, περισσότερα από ένα δις ευρώ ετησίως για τη συλλογή θαλάσσιων δεδομένων για διαφορετικούς σκοπούς, όπως είναι η εξασφάλιση της ασφαλούς ναυτιλίας, η προστασία των ακτών, η αναζήτηση νέων βιοϋλικών ή η αξιολόγηση των ιχθυαποθεμάτων. Ωστόσο, πρόσφατη δημόσια διαβούλευση με χρήστες των οποίων η εργασία στον βιομηχανικό κλάδο, σε πανεπιστήμια και σε δημόσιες υπηρεσίες απαιτεί τη χρήση τέτοιου είδους δεδομένων, επιβεβαίωσε ότι τα εν λόγω δεδομένα δεν είναι "κατάλληλα για τον σκοπό". Οι χρήστες δυσκολεύονται να βρούνε τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα. Υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση και στους τρόπους με τους οποίους τα εν λόγω δεδομένα μπορεί να χρησιμοποιηθούν. Ο κατακερματισμός των προτύπων, των μορφοτύπων και της ονοματολογίας, η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την ακρίβεια και την ορθότητα, η πολιτική τιμολόγησης ορισμένων παρόχων και η ανεπαρκής χρονική και γεωγραφική ακρίβεια, αποτελούν πρόσθετα εμπόδια. Έτσι, χάνεται η ευκαιρία να αναπτυχθούν καινοτόμα νέα προϊόντα και υπηρεσίες που θα βασίζονται σε αυτά τα δεδομένα. Η συντριπτική πλειοψηφία όσων εργάζονται στον εν λόγω τομέα είναι της άποψης ότι μόνον η δράση σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να επιτρέψει σε αυτούς, οι επιχειρήσεις των οποίων βασίζονται σε άμεσα διαθέσιμα θαλάσσια δεδομένα, να επιτύχουν τους στόχους της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" για μια έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Η πρόταση της Επιτροπής δείχνει πώς, με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία θα αξιοποιεί ένα ευρύ φάσμα νομικών πράξεων, δημιουργείται σταδιακά ένα οικοδόμημα βάσει του οποίου συλλέγονται και ομαδοποιούνται παρατηρήσεις με σκοπό την παροχή πλήρων στιβάδων δεδομένων αναφορικά με θαλάσσιες λεκάνες, οι οποίες ικανοποιούν τις ανάγκες των ενδιαφερομένων. |