Την επαναφορά του εκλογικού συστήματος με 50% +1 για την ανάδειξη δημοτικών και περιφερειακών αρχών, τη δυνατότητα εκλογής σε νέους από 18 χρόνων για τα αξιώματα των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων, την ποσόστωση συμμετοχής των γυναικών σε όλα τα όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης κατά το 1/3 καθώς και όλες τις λεπτομέρειες που αφορούν τη σταυροδοσία και ανάδειξη των νέων αυτοδιοικητικών αρχών στις εκλογές του Νοεμβρίου, περιλαμβάνουν οι δύο πολυσέλιδες εκλογικές εγκύκλιοι που υπέγραψε χτες ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γ. Ραγκούσης.
Οι εγκύκλιοι εξειδικεύουν τις διατάξεις του «Καλλικράτη» και περιγράφουν αναλυτικά το εκλογικό σύστημα και τη διαδικασία ανάδειξης των νέων αυτοδιοικητικών αρχών, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στις 7 και στις 14 Νοεμβρίου, αν δεν συγκεντρώσει ένας συνδυασμός την απόλυτη πλειοψηφία από την πρώτη Κυριακή. Η θητεία των νέων αυτοδιοικητικών οργάνων θα αρχίσει την 1η-1-2011 και θα ολοκληρωθεί στις 31 Αυγούστου 2014. Οι 8 βασικές αλλαγές που επέρχονται στο εκλογικό σύστημα των αυτοδιοικητικών εκλογών με τον «Καλλικράτη» είναι:
- Μειώνεται το ηλικιακό όριο εκλογιμότητας από το 21ο έτος στο 18ο έτος για θέσεις περιφερειακών συμβούλων, δημοτικών συμβούλων, συμβούλων τοπικής και δημοτικής κοινότητας και εκπροσώπων τοπικής κοινότητας.
- Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι των Ευρωπαίων πολιτών επεκτείνεται όσον αφορά τις δημοτικές εκλογές και στους ομογενείς και στους νομίμως διαμένοντες στην Ελλάδα υπηκόους τρίτων χωρών.
- Επαναφέρεται η ρύθμιση για την ανάδειξη ως επιτυχόντος του συνδυασμού με ποσοστό 50% + 1 του συνόλου των έγκυρων ψήφων.
- Η ανάδειξη των περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων πραγματοποιείται από εκλογικές περιφέρειες που αντιστοιχούν στις περιφερειακές ενότητες (νομούς), στους συνενούμενους δήμους και κοινότητες καθώς και στα σημερινά δημοτικά διαμερίσματα στα οποία διαιρούνται οι δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων.
- Τίθενται αυστηρά ασυμβίβαστα τόσο για τους αιρετούς στον δήμο όσο και στην περιφέρεια.
- Ορίζεται ποσόστωση συμμετοχής των γυναικών κατά το 1/3 του συνολικού αριθμού των αιρετών οργάνων η οποία θα πρέπει να αποτυπώνεται και στα ψηφοδέλτια.
- Για πρώτη φορά προβλέπεται η αναστολή οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας του δημάρχου σε δήμους άνω των 10.000 κατοίκων, ενώ παράλληλα προβλέπεται η καταβολή του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών του δημάρχου του οποίου αναστέλλεται η επαγγελματική δραστηριότητα, από τον οικείο δήμο με επιβάρυνση του προϋπολογισμού του. Σημειώνεται, όμως, ότι η αναστολή άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας ειδικά για τη δημοτική περίοδο 2011-2014 ισχύει για δήμους με πληθυσμό άνω των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) κατοίκων.
- Επιμηκύνεται κατά ένα έτος η θητεία των δημοτικών αρχών, κατά συνέπεια η διάρκεια της δημοτικής περιόδου ορίζεται σε πέντε (5) έτη.
Η εκλογή των αρχών των νέων δήμων γίνεται την ίδια ημέρα κατά την οποία διενεργείται ψηφοφορία για την εκλογή των Ελλήνων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών και στα ίδια εκλογικά τμήματα, και η εγκατάσταση των Αρχών που έχουν εκλεγεί γίνεται την 1η Σεπτεμβρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών, ενώ η θητεία τους λήγει την 31η Αυγούστου του πέμπτου έτους.
Τι ορίζεται
Τίθενται αυστηρά ασυμβίβαστα
Η εγκύκλιος συγκεκριμενοποιεί τα αυστηρά ασυμβίβαστα και τα κολλήματα που έχουν οι υποψήφιοι δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι. Δεν μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα στον δήμο ή στην περιφέρεια όσοι συνδέονται με τον δήμο, την κοινότητα ή την περιφέρεια που αποτελούν και εκλογικές περιφέρειες με σύμβαση που αφορά α) προμήθεια β) εκτέλεση δημοτικού ή κοινοτικού ή νομαρχιακού έργου γ) παροχή υπηρεσιών δ) παραχώρηση δικαιώματος εκμετάλλευσης δημοτικού έργου ή δημοτικής υπηρεσίας, ή νομαρχιακής υπηρεσίας ύψους 5.000 ευρώ και άνω συνολικά ετησίως. Δηλαδή όσοι έχουν συνάψει σύμβαση της οποίας οι όροι από πλευράς υποχρεώσεων και των δύο μερών δεν έχουν εκπληρωθεί κατά τον χρόνο ανακήρυξης του υποψηφίου.
Οι εκλογικές περιφέρειες και οι δημοτικές κοινότητες
Οι νέοι όροι του «Καλλικράτη»
Εκλογικές περιφέρειες:
Για πρώτη φορά εισάγεται η έννοια της εκλογικής περιφέρειας στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Εκλογικές περιφέρειες στους δήμους αποτελούν α) οι συνενούμενοι δήμοι ή κοινότητες οι οποίες ονομάζονται δημοτικές ενότητες και β) τα πρώην δημοτικά διαμερίσματα στα οποία διαιρούνται οι δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων και ονομάζονται δημοτικές κοινότητες. Στις αιρετές περιφέρειες ορίζονται εκλογικές περιφέρειες ως επί το πλείστον οι νομοί με ελάχιστες εξαιρέσεις (Αττική, Πειραιάς, Μαγνησία)
Δημοτικές κοινότητες:
α) Ολα τα σημερινά τοπικά διαμερίσματα από τα οποία αποτελείται ο δήμος ή η κοινότητα που συνενώνεται, ανεξαρτήτως εάν σε αυτά συγκροτούνται ή όχι τοπικά συμβούλια.
β) Οι δήμοι ή οι κοινότητες που καταργήθηκαν ύστερα από εθελούσια συνένωση.
γ) Οι δήμοι ή οι κοινότητες που συνενώνονται με τον Καλλικράτη εφόσον έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο από 2.000 κατοίκους.
δ) Τα τοπικά διαμερίσματα των νησιωτικών δήμων, εφόσον έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο από 1.000 κατοίκους
ε) Οι νυν κοινότητες ή τοπικά διαμερίσματα που εκτείνονται σε όλη την περιφέρεια του νησιού και δεν αποτελούν δήμο ανεξαρτήτως του αριθμού των κατοίκων.
στ) Δημοτικές κοινότητες αποτελούν και τα δημοτικά διαμερίσματα στα οποία διαιρούνται οι δήμοι, με πληθυσμό άνω των 100.00 κατοίκων.
- Τοπικές κοινότητες είναι τα τοπικά διαμερίσματα εφόσον έχουν πληθυσμό έως και 2.000 κατοίκους.
ΣΤΙΣ ΚΑΛΠΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ
Πώς θα ψηφίσουμε στις δημοτικές εκλογές
Το εκλογικό σώμα των δημοτικών εκλογών αποτελείται από τους Ελληνες πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του δήμου ή της κοινότητας και έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους.
Επίσης στο εκλογικό σώμα συμμετέχουν οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς και οι ομογενείς και νομίμως διαμένοντες υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν διαθέτουν ελληνική ιθαγένεια, αλλά έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, αφού πληρούσαν μια σειρά κριτηρίων (νόμιμη παραμονή στη χώρα τουλάχιστον επί πενταετία κ.τ.λ.).
Για δήμαρχο και δημοτικούς συμβούλους ψηφίζουν οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του δήμου. Αντίστοιχα για συμβούλους δημοτικών κοινοτήτων (τοπικών κοινοτήτων) μπορούν να ψηφίσουν μόνο οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας.
Οι ομογενείς και οι νόμιμα διαμένοντες μετανάστες που έχουν συμπεριληφθεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα και για τη θέση του δημοτικού συμβούλου ή του συμβούλου δημοτικής ή τοπικής κοινότητας.
Ανάδειξη δημοτικών συμβούλων
Για την ανάδειξη των δημοτικών συμβούλων οι εκλογείς έχουν το δικαίωμα να «βάλουν» σταυρό σε έναν ή δύο, ή τρεις υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους στους δήμους που αποτελούν ενιαία εκλογική περιφέρεια.
Στους δήμους που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες ο ψηφοφόρος μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του:
1α. σε έναν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο, όταν η εκλογική του περιφέρεια είναι μονοεδρική, διεδρική ή τριεδρική
β. σε έναν ή δύο ή τρεις υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους όταν η εκλογική του περιφέρεια έχει περισσότερες από τρεις έδρες ή/και
2. σε έναν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο από όλες τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του οικείου δήμου.
Επίσης, οι ψηφοφόροι μπορούν να εκφράσουν την προτίμησή τους του σε έναν ή δύο υποψηφίους του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας και σε έναν υποψήφιο σύμβουλο ή εκπρόσωπο της τοπικής κοινότητας.
Ποιοι ψηφίζουν
Η ψήφος στις περιφερειακές εκλογές
Στο εκλογικό σώμα των περιφερειακών εκλογών συμμετέχουν μόνο οι Ελληνες πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και δεν μπορούν να συμμετάσχουν οι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους για την ανάδειξη των δημοτικών αρχών πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι ομογενείς και οι νομίμως διαμένοντες υπήκοοι τρίτων χωρών δεν έχουν εκλογικό δικαίωμα για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών.
Eιδικότερα, σε καθεμιά από τις παρακάτω περιπτώσεις ανάδειξης των αρχών των περιφερειών ψηφίζουν:
Για περιφερειάρχη: όλοι οι δημότες εκλογείς οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων και κοινοτήτων της περιφέρειας.
Για αντιπεριφερειάρχη: όλοι οι δημότες εκλογείς οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων και κοινοτήτων του νομού. Ειδικά για την Περιφέρεια Αττικής οι εγγεγραμμένοι στους δήμους και τις κοινότητες των περιφερειακών ενοτήτων.
Για περιφερειακούς συμβούλους: όλοι οι δημότες εκλογείς οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων και κοινοτήτων της εκλογικής περιφέρειας. Οι υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες δεν θέλουν σταυρό προτίμησης, ορίζονται με βάση τον αριθμό των περιφερειακών ενοτήτων.
Ετσι στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ορίζονται 5, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ορίζονται 7, στη Δυτική Μακεδονία, στην Ηπειρο, στη Θεσσαλία και στα Ιόνια Νησιά 4 , στη Δυτική Ελλάδα 3, στη Στερεά Ελλάδα ορίζονται 4, η Αττική θα έχει 8 αντιπεριφεριάρχες, η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου θα έχει 3, ενώ η περιφέρεια Ν. Αιγαίου 2 και η Κρήτη 4 αντιπεριφεριάρχες.
Εκλογή περιφερειακού συμβουλίου: Στις εκλογές για περιφερειακό συμβούλιο οι ψηφοφόροι μπορούν να βάλουν σταυρό μόνο στους υποψηφίους της εκλογικής τους περιφέρειας και ανάλογα με τον αριθμό των εδρών που θα εκλεγούν και μέχρι 4 σταυρούς.
- Σε εκλογική περιφέρεια που διαθέτει 3 έδρες ο ψηφοφόρος μπορεί να βάλει έναν σταυρό. Από 4 έως 7 έδρες μπορούν να επιλεγούν μέχρι 2 υποψήφιοι, ενώ για περιφέρειες με 8-12 έδρες μπορούν να επιλεγούν μέχρι και 3 υποψήφιοι. Τέλος, για περιφέρειες που διαθέτουν άνω των 12 εδρών επιτρέπεται η σταυροδότηση μέχρι και 4 υποψηφίων.
ΝΙΚΟΣ Β. ΤΣΙΤΣΑΣ
πηγή έθνος